1- Uzun ve derin sohbetin detaylarına girmeden en kritik soru:

-Türkiye İsrail çatışması olur mu

TBMM Başkanı Kurtulmuş çok net bir cevap veriyor:

"İsrail'in şartları ne olursa olsun Türkiye ile çatışmayı göze alacak kadar irrasyonel olmayacağını düşünüyorum."

Ve ekliyor:

"Aksi durum çılgınlık olur."

Şimdi detaylar...

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'la Parlamentolar Arası Birlik Toplantısı için Özbekistan'dayız.

Dün bu zirve öncesi dünyanın bozulan dengeleri, küresel sistemin çöküşü üzerine sorular sormuştum.

Özbekistan yolunda bu sorular üzerine sohbet ediyoruz.

Numan Bey'le bu konuları ne zaman konuşsam, geleceğe yönelik tespitlerinin alternatif çözümlere dönüştüğünü biliyorum.

İlk soru:

-ABD Başkanı Trump'ın gümrük silahı üzerinden ticaret savaşlarını başlattığını görüyoruz. NATO, BM, AB gibi sistemler etkisini kaybediyor. Dünya nereye gidiyor

Numan Bey aslında bir önceki sohbetimizde benzeri tespitleri yapmıştı.

O noktadan devam ediyor:

"Özellikle son dönemdeki gelişmelerle artık eski dünya sistemine ilişkin ne varsa bunların hiçbirisinin geçerli olmadığını, yepyeni bir dünyanın kurulmakta olduğunun işaretlerini görüyoruz."

-Çok kutuplu sistemden mi söz ediyorsunuz

-Evet ama dahası var. Ne iki kutuplu ne de tek kutuplu bir dünya olacak, çok kutuplu ve çok merkezli bir dünyaya doğru gidiyoruz.

-Çok merkezli bir dünya yeni bir kavram. Çok kutuplunun da ötesinde değil mi

-Evet çok merkezlilik derken; dünyada bugün farklı bölgelerin öne çıkacağını görüyoruz. Çin bu merkezlerden bir tanesi... Hindistan, Brezilya, Meksika,Türkiye artık dünyada yükselen yeni merkez adayı olan ülkelerdir. Dolayısıyla tekrar iki kutuplu ya da tek kutuplu bir sisteme dönüş olmayacağını, çok merkezli, çok kutuplu bir dünyanın önümüzdeki dönemi şekillendireceğini düşünüyorum.

2- TRUMP NE YAPMAK İSTİYOR

Sohbetin bu noktasında konu elbette ABD Başkanı Trump'ın dünyayı sarsmaya başlayan kararlarına geliyor. Yükselen gümrük duvarları. Gazze, Kanada, Grönland talepleri. NATO'ya verdiği desteğin geri çekilmesi gibi...

Numan Bey, Trump'ın muhtemel amacını şöyle özetliyor:

"Trump, küresel ölçekte yeni güç merkezlerinin ortaya çıkmasını engelleyebilmek için özellikle ilk döneminde başlatmış olduğu ticaret savaşlarını artırarak devam ettireceğini ortaya koyuyor. Hiç şüphesiz bu karşılıklı bir oyun şeklinde gelişecek. Ama nereden bakarsanız bakın, bütün bu gelişmelerin önce vekalet savaşları diye terör örgütleri üzerinde sürdürülen savaşlar, arkasından ticaret savaşlarıyla uzun bir süredir devam eden bu yüksek gerilimlerin dünyayı çok tehlikeli bir noktaya doğru sürüklediği aşikardır."

-Tehlikeli nokta derken...

3- ÖLÜMCÜL UYARI

Numan Kurtulmuş bu çok merkezli ve çok çatışmalı gerilim döneminde nükleer etkiden ölümcül silahlara kadar ciddi bir uyarı yapıyor:

"Artık gerilimin tarafı olanların elinde, düne göre çok daha ölümcül silahların olduğu, çok daha güçlü silahlanma yarışının içerisine girildiği bir dünyadayız. Bu kadar çok silahlanma yarışının sonucunda işin nerede ve nasıl duracağı belli olmaz."

Nükleer füze denemelerinin, balistik füzelerin, uzun menzilli füzelerin havai fişek gösterisine dönüştüğü böyle bir dünyada Numan Bey'in yaptığı uyarı açık değil mi

4- İSRAİL TÜRKİYE İLE ÇATIŞMAYI GÖZE ALABİLİR Mİ

Aşırı silahlanmanın yarattığı tehlike üzerine konuşurken bir soru:

"Biliyorsunuz İsrail Suriye'de ciddi saldırılar gerçekleştiriyor. Şam'a kadar bombalar yağıyor. Türkiye'nin de üsler kurma ihtimali konuşuluyor. Biz adım adım İsrail'le bir çatışma ortamına mı gidiyoruz"

TBMM Başkanı, Washington'dan Tel Aviv'e kadar uzanan uyarı dolu diplomatik bir cevap veriyor:

"İsrail'in şartları ne olursa olsun Türkiye ile çatışmayı göze alacak kadar irrasyonel olmayacağını düşünüyorum. İsrail'in amacı çok açıktır. Arz-ı mevudu gerçekleştirmek için Netanyahu yönetimi düğmeye basmıştır. Mesele, Gazze'nin ilhakı değildir sadece... Madem öyleyse niye Lübnan'a saldırdılar Filistinlileri vatanlarından çıkarmak istiyorlarsa niye Suriye'ye saldırıyorlar, niye Yemen'e saldırıyor, niye İran'a saldırıyorlar Dolayısıyla İsrail kendisi için tehlikeli gördüğü bütün unsurları ortadan kaldırma eylemine başlamış durumda."

5- ÇILGINLIK OLUR

Numan Bey bu tespiti yaptıktan sonra çok keskin bir uyarıda bulunuyor:

"Türkiye bu konuda uyanıktır, kendi stratejik hedeflerini belirlemiş vaziyettedir. İsrail'in uluslararası sistem tarafından belli bir noktada durdurulması şarttır. Artık bundan sonrası İsrail açısından, bütün Ortadoğu'yu bir türbülansın içerisine sokacak çılgınlık olur.