Kim kazandı-kim kaybetti haritası
Rus savaş gemileri, Tartus Limanı'ndaydı. Ortadoğu ve Akdeniz'deki askeri üssü kanalıyla Suriye'deki Rus varlığına silah ve diğer malzeme sağlıyordu. Ayrıca, Kıbrıs'taki NATO üyesi ülkelerin varlığına karşı tedbirdi. Suriye'nin Akdeniz'e açılan deniz üssü Lazkiye'de de Rus yapımı MIG-29 jetleri bekliyordu. Şimdi hiçbiri kalmadı. İran varlığı tümüyle silindi. ABD, Körfez ülkeleriyle geldi. Türkiye ve Azerbaycan yatırım ve enerji kanalı oldu.
Savaşların, roketlerin, sabotajların, toz dumanın ardından; "Peki sonuç ne oldu" diye sorarsak eğer...
Yani "Kim ne kazandı" diye araştırınca; Ve Suriye'de çatışmaların başladığı günlerin haritasını hatırlarsak;
Henüz tam netleşmese de ortaya çıkan gerçekler şöyle...
Kaybeden ülkeler belli oluyor. Ve yeni Ortadoğu'nun sınırları "enerji hatları"yla kuruluyor.
Daha net anlatabilmek için önce şu bilgileri maddeler halinde paylaşmalıyım.
1) Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, geçtiğimiz mayıs ayında Şam'a çok stratejik bir ziyaret yaptı. Konu Suriye'nin enerji altyapısıydı. Çünkü Suriye'de ciddi elektrik kesintileri yaşanıyordu. Günde 3-4 saat elektrik hem ekonomiyi zorluyor hem de toplumsal gerilimi körüklüyordu. Aradan zaman geçti. Ve 10 gün önce Viyana'daki enerji toplantısında Bakan Bayraktar şu bilgiyi veriyor: "Şu anda gaz şebekemizi Suriye şebekesine bağladık. Yakında Suriye'ye gaz tedarik edeceğiz, belki de bu proje için bizimle ortaklık kuracaklar ve bu sayede Suriye'de elektrik üretimi için gaz sağlayabileceğiz."
Haberin Devamı2) Geçtiğimiz hafta bu defa Bakü'de çok önemli bir imza atılıyor. Azerbaycan devlet enerji şirketi SOCAR ile Suriye arasındaki mutabakat; Azerbaycan doğalgazının Türkiye üzerinden Suriye'ye verilmesini içeriyor.
İRAN ETKİSİ SİLİNİRKEN
3) Böylece Türkiye'nin, Suriye'nin enerji altyapısına yönelik projesi hayata geçiyor. Elbette burada İlham Aliyev'in vizyonu da çok önemli. Bu noktada Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara'nın Rusya ve İran'a karşı uzak duran politikası da var. İran'ın Suriye üzerindeki etkisi kırılıyor. Gelişmelerin diplomatik sonuçları bundan ibaret değil.
RUSYA GİTTİ BAE GELDİ
4) Esad destekleyicisi Rusya ve İran'a mesafeli duran el Şara, Türkiye ve Azerbaycan'la yaptığı anlaşmalardan sonra çok stratejik bir mutabakat daha imzalıyor. Ülkenin en stratejik limanlarından biri olan Tartus Limanı'nın işletmesini Birleşik Arap Emirlikleri merkezli küresel lojistik devi DP World'e devrediyor. Üstelik bu kritik karar, ABD'nin HTŞ'yi terör örgütü listesinden çıkarmasından yalnızca birkaç gün sonra alınıyor. Böylece Rusya'nın kontrolünde olan Stroytransgaz şirketinin liman üzerindeki 49 yıllık anlaşması da son buluyor. Rusya'nın Doğu Akdeniz'deki varlığı çok ciddi şekilde sarsılıyor. Bu da ABD'nin, Rusya'ya karşı "stratejik golü"dür. DP World, Tartus Limanı'na 800 milyon dolarlık yatırım yapacak.
Haberin DevamıBAE ile Suriye Tartus limanı için 49 yıllığına işletme mutabakatı imzaladı.
BÜYÜK LİMAN FRANSIZLARA
5) Suriye'nin yeni yönetimi, ülkenin en büyük limanı Lazkiye'nin geliştirilmesi ve işletilmesi için Fransız nakliye devi CMA CGM ile 30 yıllık bir sözleşme imzalıyor. Bu şirketin yüzde 24 ortağının Türk firması Yıldırım Holding olduğunu da hatırlatmak gerekiyor. Böylece Esad'ın korunması karşılığında Rusya'ya sağladığı bir Doğu Akdeniz kapısı daha kapanıyor.
Fransız firma Lazkiye limanı işletmesi için anlaşma imzaladı.
TÜRKİYE-AZERBAYCAN KARDEŞLİĞİ VE BÖLGEDE YÜKSELEN GÜÇ
6) Bütün bu gelişmeleri birleştirince Ortadoğu'nun yeni güç dengelerini ve sınırlarını şöyle özetleyebilirim:
Haberin Devamı-ABD'nin desteğiyle Körfez ülkeleri, Suriye'deki limanları Rusya'nın elinden alıyor.
-Suriye'nin yeni yönetimiyle limanlar ve enerji alanlarındaki Rusya etkisiyle birlikte vekil güçler anlamında İran etkisi de kayboluyor. Doğu Akdeniz'in dev limanları el değiştiriyor. Rusya, Esad'la aldığı imtiyazları kaybediyor.
-Türkiye ile Azerbaycan ortaklığı doğalgaz hattında Suriye'ye yöneliyor. Doğu Akdeniz'e de iniyor.