Nereye el atılsa 'vahim tablo'lar ile karşılaşmak neredeyse sıradanlaşmış gibi olsa da cezaevlerinin durumu belki de vahimlikte ön sırayı alır. Cezaevlerinin durumunu Türkiye'nin hal ve gidişini gösteren ölçü olarak da görmek mümkündür.

Önce bazı siyasetçilerin cezaevleri konusundaki beyanlarını hatırlayalım:

Samsun eski milletvekillerinden Suat Kılıç, Türkiye'deki cezaevlerinde doluluk oranının yüzde 138 olduğuna dikkat çekerek, şunları söylemiş: "ok acı bir Türkiye gerçeğine dikkatlerinizi çekiyorum; cezaevlerimizde yatacak yer yok. Merkezî konumdaki birçok cezaevinde mahkumlar nöbetleşe yatıyor. Türkiye cezaevlerinde bulunan tutuklu ve hükümlü sayısı; İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve Portekiz'in toplamından fazla. Cezaevlerimizin toplam kapasitesi 304 bin 886. Cezaevlerimizde bulunan tutuklu ve hükümlü sayısı 420 bin 904 kişi. Doluluk oranı yüzde 138! Ne oluyor bize Ne oluyor Türkiye'ye Daha da vahimi; 420 bin tutuklu ve hükümlünün üçte biri uyuşturucu suçlarından hapiste! Bu vahim tablo; sadece Adalet Bakanı'nın değil, Adalet, Aile, Eğitim ve İçişleri başta olmak üzere tüm kabinenin birlikte çalışması gereken bir tablodur."

Meclis Genel Kurulu'nda cezaevlerinin durumuna ilişkin konuşan 28. Dönem İstanbul Milletvekili Turan Taşkın Özer'in açıklaması da şöyle: "Bugün hapishanelerin toplam kapasitesi 300 bin, cezaevlerinde tutulanların sayısı 400 bin. Yani kapasitenin çok üzerinde insanlık dışı koşullarda adeta yaşam mücadelesi veriliyor. Yatak bulamayan, geceyi koridorlarda, dolap ve tuvalet önlerinde geçiriyor. Haftada bir kapalı görüş hakkını kullanmak isteyen, görüş için verdiği isimlerin onayını aylarca bekliyor." (ankahaber.net, 15 Ekim 2025)

Bir de resmî rakamları hatırlayalım: "Güvenlik birimlerine gelen veya getirilen çocukların karıştığı olay sayısı 2024 yılında, 2023 yılına göre %9,8 oranında artarak 612 bin 651 oldu. Bu olaylarda çocukların 279 bin 620'si mağdur olarak 202 bin 785'i suça sürüklenme sebebiyle (kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiasıyla), (...) güvenlik birimlerine geldi veya getirildi. Güvenlik birimine gelen veya getirilen çocukların karıştığı olayların 202 bin 785'i suça sürüklenme sebebi ile gerçekleşti. Bu çocukların %40,4'üne yaralama, %16,6'sına hırsızlık, %8,2'sine uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak, satmak veya satın almak, %4,6'sına tehdit, %4,2'sine genel tehlikeye sebep olan suçlar, %26,0'ına ise bu sebeplerin dışında kalan diğer suçlar isnat edildi." (data.tuik.gov.tr, (TÜİK Haber Bülteni, Yayım Tarihi: 1 Ağustos 2025, sayı: 53989)