Son yıllarda, medyada, "uygarlığın geleceği" ile ilgili en çok tartışılan on konu içinde ağırlık teknolojide. Yapay zekâ (YZ) platformlarına sorunca "en çok ilgi çeken konular" listesinde, YZ'nin uygarlık üzerindeki olası etkileri birinci sırada. Geri kalan dokuz konu içinde, sıralama değişse bile teknolojik tekillik, biyoteknoloji, gelişmiş hesaplama, beyin-bilgisayar bağlantısı, veri gizliliği ve düzenleme, kuantum bilgisayarı, uzaya gitme konuları önde geliyor. Küresel ısınma ve iklim krizi, ekonomik toplumsal eşitsizlik, toplumsal parçalanma, küresel sağlık güvenliği gibi konular hep listenin ikinci yarısında, toplumsal konular da en sonda yer alıyor. En hızlı teknolojik gelişme, baş döndüren bir sermaye birikimi, tarihte görülmemiş bir yoğunlaşma (7 büyükler, S&P 500'ün değerinin 1/3'ini oluşturuyor), giderek egemen sermaye konumuna yükselmeye başlayan YZ alanında.

Bu yeni egemen sermayenin, Altman, Zückerberg, Musk gibi liderlerinin egemenlik ideolojisi de "YZ ekonomik büyümede patlama yaratacak" fantezisi üzerinde yükseliyor.

Bu fanteziye göre, küresel ekonomik büyüme, Sanayi Devrimi öncesi yılda yüzde 0.1 düzeyindeymiş; 20. yüzyılda ortalama yüzde 2.8'e çıkarak önemli ölçüde hızlanmış. Şimdi yapay zekâ sayesinde, yıllık yüzde 20-30 gibi oranlarda patlayıcı bir büyüme dönemi başlayacakmış.

Bu büyüme, nüfus artışına dayalı tarihi büyüme yerine, YZ "ajanlarının" hızla birikmesinden kaynaklanacakmış. Bu da üretkenliği artıracak, daha fazla YZ'nin daha fazla çıktıya yol açtığı ve bunun da daha fazla YZ üreten bir geri bildirim döngüsü yaratacakmış. Bu senaryoda, YZ şirketlerinde veya tamamlayıcı varlıklarda hisse sahibi olmak (sermaye sahibi olmak), işgücünden daha değerli hale gelecekmiş.

Benzer bir "büyüme patlaması" iddiası internet yaygınlaşırken de gündeme gelmişti. İnternet, ekonomik büyümeyi önemli ölçüde artırmadı ama internet üzerinden, sosyal medya, arama araçları, finansallaşma, ticaret, cep telefonları vb. gibi gelişmeler, servet transferinde, sermaye yoğunlaşmasında (tekelleşmede) bir sıçrama yarattı. Dahası, Nasdaq indeksi yüzde 80 arttı sonra köpük patlayınca yüzde 80 geriledi, buraya yatırılan emeklilik fonları, verilen borçlar, yıkım içinde yok oldu gitti.

Yapay zekâ da daha toplumu değiştirmeye başlamadan yeni dev şirketler (sermaye birikim noktaları), akıl almaz servetler, siyaset, güvenlik alanlarında etkili Musk, Thiel, Altman gibi kapitalistler üretmeye başladı. Bu alanda da bir köpük hızla gelişiyor.

Peki bu "ekonomik patlama" yaşanırken, insanların yerini YZ ajanları alırken, artan çıktıyı karşılayacak, kârların gerçekleşmesine, alınacak yatırım kararlarına kaynak olacak tüketici talebi nereden gelecek