TÜSİAD ve öteki sınıf
Rejimin TÜSİAD'in eleştirilerine verdiği tepki AKP'yi neoliberal kapitalizmin partisi sananların kafasını karıştırdı. Bu kesim bir iktidar (sınıflar) blokundan söz ediyordu ama bu blokun içindeki sınıflardan yalnızca birini büyük sermayeyi tanıyordu. Peki blokun öteki ortağı hangi sınıftı Bu sorunun cevabına, geçen hafta, rejimin siyasi pratiğinde tanık olduk.
ESKİ VE YENİRejimin tepkisinin siyasi, tarihsel arka planını Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Eski Türkiye'yi özlüyor olabilirsiniz ama yeni Türkiye'de haddinizi bileceksiniz." ... "Eski Türkiye'de siyaseti istedikleri gibi dizayn ediyorlardı. Gazete manşetleri vasıtasıyla iktidarlara ayar veriyorlardı. Biz buna dur dedik" ifadeleriyle ortaya koydu.
Cumhurbaşkanı, iki "gerçeği" hatırlatıyordu: Birincisi artık bir "yeni Türkiye" var. İkincisi "eski Türkiye'de" "siyaseti dizayn eden, gazete manşetleri yoluyla iktidarlara ayar veren" bir güce, toplumsal konuma sahip TÜSİAD artık başka bir şeydir; "Eski Türkiye'de" siyasal iktidarın yanı sıra kültür endüstrisi yoluyla da iktidar olan bir "kesim" bugün artık bu konumunu kaybetmiştir; şimdi "haddini bilmelidir." "Yeni Türkiye'de" siyasi iktidar ve medya üzerinden, topluma kültürel müdahale olanağı başka bir "kesimin" elindedir. Özel olarak rejimin, genel olarak siyasetin ve kültür savaşlarının merkezinde bu "kesimin" iradesi yatmaktadır.
VE SINIFLARPeki bu, başka "kesim" nedir Birincisi bu "kesimin" bir tarihi ve bu tarih içinde bir evrimi olmalıdır. İkincisi, bu "kesimi", bir sınıf tanımına izin veren öğeler üzerinde düşünmek gerekir. Burada birincisine değinemiyorum, yerim yok. İkincisine odaklanırsam: Üretim araçlarının mülkiyeti, toplumsal iş bölümü içindeki konumları, bu ikisinden dolayı toplumsal artığın paylaşılması sürecindeki yerleri ve pay alma kapasiteleri, sınıfları tanımlar.
"Üretim aracı" deyince akla önce, insan bedeninin uzantısı olarak işleyen "şeyler" (alet, makine) gelir ama doğrudan üreticinin bu "şeylerle" bir araya geldiğinde üretim yapabilmesi için iki koşulun sağlanması gerekir: (1) Bu "şeylerin" özelliklerinin, işleyiş biçimlerinin ve kullanılma amacının bilgisi. (2) Üreticilerini üretim araçlarıyla birleşmesinin bu biçimini kabul ettirecek bir ideolojik-psikolojik şekillenmeyi olanaklı kılan özgün bir "simgesel sistem"kültür.
Gerçekten de "bilgi", üretim araçlarının çok kritik bir bileşenidir. Buna, üretim sürecinin aynı zamanda yeniden-üretim süreci olduğu, verili düzeni mümkün kılan, koruyan söylemin, kodların üretilmesinin de kapitalist üretimin ayrılmaz bileşeni haline geldiğini de eklemek gerekir.
Bu noktadan bakınca da bilginin ve simgesel sistemin üretimi, kontrolü ve imhasına ilişkin pratikler