Bu, "İnsani Gelişme Raporu 2021-2022"nin başlığı. IMF raporu ve Dünya Bankası, OECD beklenti analizleri de benzer tonda: Bu yıl çok zor geçti, 2023 daha zor bir yıl olacak. Bu zeminde gelişmeye başlayan tartışmalar, uzun sürecek bir sarsıntılar, dönüşümler dönemi olasılığı üzerinde yoğunlaşıyor. Bu beklentilere jeopolitik çelişkileri, küresel ısınmayı, teknolojik gelişmeleri ekleyince orta ve uzun dönemde kapitalist uygarlığın, kısa dönemde Türkiye gibi gelişmekte olan (bağımlı) ülkelerin geleceğine iyimser bir gözle bakmak zorlaşıyor.ORTA DÖNEMIMF'nin son "Dünya Ekonomisine Bakış" raporu reel ekonomik büyümenin (AB bölgesi hariç) 2022'de yüzde 3.2'den 2023'de yüzde 2.6'ya düşmesini bekliyor. Bu oran 2024 ve 2025'te sırasıyla yüzde 3.1 ve yüzde 3.6 olacakmış. Avrupa Merkez Bankası, 2022'de yüzde 3.2 olan Avro bölgesi büyüme hızının 2023'te çok sert bir biçimde yüzde 0.5'e düşmesini, 2024-25'de yüzde 1.9 ve yüzde 1.8'e toparlanmasını bekliyor. Dünya Bankası'nın "temel aldığı" senaryoda, 20222324 büyüme hızları beklentisi sırasıyla yüzde olarak 2.32.43.0. "Kötümser" senaryoda büyüme hızları 2.30.52.0 düzeyine, sert-uzun bir resesyon olasılığına işaret ediyor. IMF, ECB Dünya Bankası projeksiyonlarını bir araya koyunca 2023'te dünya ekonomisinde sert bir fren ve sonra en azından 3-4 yıllık bir resesyon olasılığına bakıyoruz. Dünya Bankası, eylül ayında yayımladığı "Bir küresel resesyon kaçınılmaz mı" başlıklı çalışma, enflasyon ve stagflasyon beklentilerin hızla arttığını, sonuç bölümümde de kısa dönemde bir küresel resesyondan kurtulmanın kolay olmayacağını vurguluyor. Gerçekten de bu kez, merkez bankalarının alet çantası boş; "küresel resesyon" olasılığına karşı faizleri düşürmek, mali kurtarma paketleri açıklamak, hiper enflasyon riskine açılıyor. Faizleri yüksek kalma eğilimi, kamu ve özel sektör borç yükünün servis edilmesini, yeniden finansmanını, tüketici talebinin desteklenmesini, giderek daha da zorlaştıracak. Halbuki COVID sonrası tüketim balonu söndü, enerji, gıda fiyatları yüksek düzeyde seyrediyor. Bu sırada borçlanma maliyetleri, "zombi" (aslında batık) işletmelerin yaşam ortamını hızla yok ediyor. Gelişmekte olan ülkeler, borç yüklerini artık kaldırmayacakları bir noktaya yaklaşıyor. Özetle "orta dönemde" sert bir resesyona eşlik edecek bir finansal krizi önlemek olanaklı görünmüyor. KISA DÖNEM VE TÜRKİYEYukarıdaki resim, çalkantılı bir seçim ortamına girmeye başlayan Türkiye