Ekonomi yönetiminin hesaplarına göre Türkiye'de sürdürülebilir büyüme oranının yüzde 4.3'e düştüğünü öğrendik. Bu konuda değişik rakamlar söylenir ama resmi oranın yüzde 5.5'lerden bu noktaya geldiğini söylemek mümkün.

Sürdürülebilir büyüme ya da potansiyel büyüme denilen bu oran, kabaca "enflasyon yaratmadan ekonominin potansiyel büyüme oranı" olarak belirtilebilir. Sonuçta mevcut ekonomik yapının potansiyelinin üzerinde zorlanması, makro ekonomik dengelerin bozulmasına yol açar.

OECD ve çeşitli kurumların son araştırmalarında Türkiye'nin sürdürülebilir büyüme potansiyelinin yüzde 4-5.5 arasında olduğu belirtiliyor. Bütçe çalışmaları sırasında yeniden hesaplanan resmi rakamlar ise AKP'nin iktidar olduğu yıllarda yüzde 5 civarında konuşulurdu, şimdi bu oran yüzde 4.3 olarak hesaplanmış.

Kesin bir rakam telafuz edilemese de çok önemli bir değişim. ünkü seçimler başta olmak üzere, mevcut ekonomik yapıyı zorlayan, popülizmin arttığı dönemlerde, politikacılar büyümeyi zorlayınca hep sorun çıkar. Sonra, yıllarca makro dengeleri düzeltmeye çalışır, kemer sıkma tedbirleri uygularız. Bu da enflasyonu, gelir dağılımındaki bozulmayı hızlandırır.

Önemli olan; sürdürülebilir büyüme oranını yukarı çıkarmak. Gerekenler ise açık; eğitim, teknoloji ve iş gücü kalitesinin artıracak yapısal reformlar, tasarruf oranlarını artırmak, tarafsız ve öngörülebilir hukuk sistemi oluşturmak, vergi sisteminde köklü reformlarla etkinliği artırıp, kayıtdışını engellemek.

NOBEL EKONOMİ ÖDÜLLERİ

2025 Ekonomi Nobel ödülleri bu yıl da büyüme araştırmalarına verildi. İktisatçı Murat Üçer'in deyimiyle; geçen yıl Daron Acemoğlu ve arkadaşları büyümede kurumsallaşma araştırmalarıyla alırken, bu yıl büyümenin kültürel nedenlerini araştıran bilim adamları; Philippe Aghion, Peter Howitt ve Joel Mokyr ödül aldı.

Prof. Ufuk Akçiğit birlikte çalıştığı bu bilim adamları için yayımladığı sosyal medya mesajında: "Bu yılın konusu, aslında uzun zamandır konuştuğumuz bir tema: Yaratıcı Yıkım'ın ekonomik büyümedeki rolü" diyor.

Prof. Selçuk Şirin ise ödül alanlardan Mokry'nin kalıcı büyüme ile ilgili sözlerini hatırlatmış: "Bilgi paylaşılmadan büyüme kalıcı olmaz". Ekonomik büyümenin sırrını arayan bir iktisat tarihçisi olan Mokry'ne göre; sürdürülebilir kalkınmanın motoru "yararlı bilginin sürekli üretimi ve paylaşımı