CHP'nin yıllar önce gündeme getirdiği "vatandaşlık geliri" projesini, AKP başta olmak üzere, neredeyse tüm partiler kendi programlarına almaya başladılar. CHP'nin, projeyi kapsamlı biçimde geliştirdiğini, bugün yapılacak "parti programı lansmanı"nda kamuoyuna sunacağını öğrendik.

Bakan Mehmet
Şimşek'in geçen hafta bir toplantıda söylediği proje, bana CHP'nin neredeyse 10 yıl önce açıkladığı "Merkez iller projesi" ve "aile bazlı vatandaşlık geliri projelerini hatırlattı.

AKP'nin projesinin henüz hazırlık safhasında olduğu, 2026'da pilot birkaç ilde denenip, 2027 seçim öncesinde uygulamanın genişletileceğini, yani bir seçim projesi olarak hazırlandığını öğrendik. Dün de Türkiye Gazetesi'nde, desteğin "açlık sınırı" baz alınarak verileceğini öğrendik.

CHP kaynaklarından hazırlanan proje hakkında genel bir bilgi aldım. En baştan söyleyelim; AKP projesi asgari ücretle yani açlık sınırı gibi bir rakamla sınırlı olacak. CHP'nin projesi ise aile gelirinin yoksulluk sınırının altında kalmamasını öngörüyor. Rakamsal olarak bakacak olursak, mevcut asgari ücret 22 bin 104 TL. Türk-İş'e göre; 2025 Ekim sonu itibariyle açlık sınırı 28 bin 412, yoksulluk sınırı ise 92 bin 547 TL seviyesinde. Aile geliri olarak partilerin bakış farkı buradan anlaşılabilir.

TEMEL BİR HAK OLACAK

CHP kaynakları "temel vatandaşlık geliri" projesinin genel esaslarının parti programıyla, detaylı projenin ise Hükümet programıyla yani seçim öncesi kamuoyuna açıklanacağını belirttiler.

CHP'nin projesinin temeli, siyasi iktidarların inisiyatifinde olmayacak, partizanlığa alet olmayacak bir sistem olarak kurgulanmış. "Ekonomik özgürlük sağlandığı zaman siyasi özgürlük de sağlanabilir" anlayışıyla, iktidara bağlı olmayan temel bir hak olarak dizayn edilmiş.

Gerçekçi bir gelir testi yapılarak başlanacak projede aile gelirinin yoksulluk sınırı altında kalmaması ilke olarak belirlenmiş. Aileye yapılacak yardımlarda ise en büyük pay kadınlarda olacak, belirlenecek katsayılara göre diğer bireyler de payını alacak. Uygulamadan tek kişilik haneler de yararlanacak.

Ücret politikaları, temel vatandaşlık geliri, istihdam arttırıcı sosyal politikalar, nitelikli iş yaratmaya dönük politikaların hepsi "çalışanların ve emeklilerin yoksulluğuyla mücadele"nin altyapısını oluşturacak