"Savaşı sürdürmek için üç şey gereklidir: para, para ve daha da fazla para."
-Gian Giacomo Trivulzio

Savaş için paranın hayati bir önemi olduğu aşikardır. Geçtiğimiz hafta Avrupa Birliği Ukrayna'ya 90 milyar euro miktarında faizsiz kredi vermeye karar verdi. Aslında Avrupa tarafından Rusya'nın dondurulmuş 210 milyar nakit rezervi bulunuyor, ancak şu an için bunun kullanılmayacağı açıklandı. AB'nin içinde çatlaklar olduğu daha çok su yüzüne çıkmış oldu. Zelenskiy karardan önce Ukrayna için AB'den gelecek paranın çok kritik olduğunu, aksi taktirde askerlerin maaşlarını ödeyemeyeceklerini ve silah alamayacaklarını belirtmişti. Polonya Başbakanı Donald Tusk (aynı zamanda eski AB Konseyi Başkanı) AB liderlerinin ya bugün para ya da yarın kan ile ödeme yapmaları gerektiğini ifade etti.

Gelin size Drake'den bahsedeyim. Hayır rapçi olandan değil, 1540 doğumlu Sir Francis Drake'den. İngilizler için bir kahraman, İspanyollar için eli kanlı bir korsandı. İspanya'nın dünyaya hükmettiği dönemin sona ermeye başladığı zamanda yaşadı. İspanyol donanmasının (Armada) denizler üzerindeki hakimiyetini kırmak kolay bir iş değildi. Bir ada ülkesi olarak İngiltere'nin denizde güçlü olması ise elzem niteliğindeydi. Drake, İspanya'nın Amerika'daki zengin kolonilerinden gelen gemileri durdurup, altın ve diğer değerli kargoya el koyuyordu. İspanya'nın deniz ticaretine ciddi anlamda zarar veriyordu. Bunu bir "privateer" sıfatıyla yapıyordu. Privateer'in tanımı devlet izniyle korsanlık yapmaktır. İngiltere bayrağı altında değil, özel bir gemi olarak yelken açtığı için İngiltere'nin sorumluluk almasının önüne geçilmiştir.

Rusya'nın hayalet filoları yaptırımları deliyor

Tam olarak aynı olmasa da Rusya da benzer taktiklerle kendisine uygulanan ekonomik yaptırımları deliyor. "Hayalet" ya da "gölge" filolarıyla ticarete devam ediyor, başka ülkelerin bayrakları altında petrol ihraç ederek ekonomisini ayakta tutuyor. Geçtiğimiz hafta Ukrayna ilk defa Akdeniz'de Rusya'ya hizmet eden bir gemiye saldırı (dronlarla) düzenlediğini duyurdu. Daha önce Fransız askerleri Fransa açıklarında Benin bayraklı ama Rusya'nın hayalet filosuna ait bir tankeri durdurmuş, bu sefer Putin Fransa'yı korsanlıkla suçlamıştı. Fransa Cumhurbaşkanı Macron Rusya'nın savaş finansmanının yüzde 30 ile 40'ının bu filodan geldiğini belirtmişti. Sadece ekonomik değil, askeri olarak da Rusya bundan istifade ediyor. 2023 yılında Rusya'nın hayalet filo kullanarak Libya'da Hafter'e askeri teçhizat gönderdiği ortaya çıkmıştı.

Uluslararası savaş hukukuna göre (1907 Lahey, 1949 Cenevre Sözleşmeleri vb.) askeri unsurların sivillerden ayrışacak şekilde gözüküyor olmaları (genellikle üniforma giymeleri) şarttır. Bir orduyu çeteden ayıran en önemli nitelik hesap verilebilirliktir. Bu şekilde hayalet filolar ile savaşı finanse etmek sadece askerleri değil sivilleri de tehlike altına sokmaktadır zira artık hangi geminin kime, nasıl hizmet ettiği muallaktadır. Ukrayna savaşının devam edebilmesi için iki tarafın da sürekli nakit akışına ihtiyaçları vardır. Rusya'ya karşı uygulanan ekonomik yaptırımların savaşı durdurmaya yetmeyeceği açıktır.