"Hukukun amacı ortadan kaldırmak veya kısıtlamak değil, özgürlüğü korumak ve genişletmektir."

-John Locke

İlköğretim yıllarımda okul çıkışı servisten iner inmez eve koşarak gider, çantamı şiddetle bir şekilde yere atar, üstümü değişip elime topumu alıp dışarı fırlardım. Tabii daha cep telefonu yaygınlaşmamış, çocuklarda olması pek hayal edilemez bir şeydi. Birbirimizin kapılarını çalarak haberleşir, toplaşırdık. Y kuşağı olarak bu büyük geçiş dönemini yaşadık. Taş devrinden uzay çağına ulaşan 20-30 yıllık sürece tanık olduk. Hayat beni farklı ülkelere götürdü, tekrar vatanıma döndürdü ve son olarak doğduğum, büyüdüğüm mahalleye kavuşturdu, ancak ben yıllardır eskiden bizim yaptığımız gibi sokakta oynayan tek bir çocuk görmedim! Sebebi basit, çime dokunmak yerine ekranda topa vuruyorlar. Telefon sosyal hayatı bitirdi.

Avustralya 16 yaşından küçüklere sosyal medyayı yasakladı

Akıllı telefonların ve sosyal medyanın çocuklar ve genç yetişkinler üzerindeki olumsuz etkileri son yıllarda çok fazla tartışılır oldu. Bu konuda en somut ve keskin adım Avustralya'dan geldi. Geçtiğimiz hafta yürürlüğe giren yasayla 16 yaşından küçüklere sosyal medya yasaklandı. Hepimizin bildiği o popular platformlarda hesap açmaları artık mümkün değil, mevcut hesaplar da kapatılıyor. Biz dahil dünyadaki diğer ülkeler bu durumu yakından takip ediyorlar zira ilk defa böyle bir düzenleme bir ülkede yürürlüğe girdi.

Öncelikle şunu belirteyim, bizden sonraki kuşakların bizim tadını aldığımız sokak kültürünü yaşayamıyor olmaları büyük bir sorundur. Bu tabii ki sadece sokakta futbol oynamaya indirgenemez ancak yine oradan örnek vereyim: "adamın gol diyor", "kalecinin boyu kısa gol olmaz" gibi kalıplaşmış söylemler bize sosyal adaleti, dürüstlüğü, akranlarımızla ilişki kurmayı öğretti. Başımıza gelecek en kötü şey güvenliklerin bizi çimlerden kovmasıydı. Şimdi ise sosyal medyanın çocukları için çok daha büyük tehlike yarattığı inkar edilemez. Ancak Avustralya'daki gibi topyekun bir yasağa da karşıyım.

Karşı olmamın iki sebebi var. Birincisi uygulanabilirlik. Avustralya'da yasak başladığından beri 16 yaş altı çocukların hesap açmaları biraz daha meşakatli oldu ama fiilen engellenemedi. Yasak şöyle uygulanıyor: sosyal medya platformları.kimlik bilgileri ya da yüz ve davranış tanıma algoritmaları kullanarak yaş tespiti yapmakla sorumlular. Çocuklar için bunları yanıltmanın çocuk oyuncağı olduğu bir kaç gün içinde anlaşıldı. En azından teknoloji şu an için böyle bir yasağı uygulamayı pek mümkün kılmıyor. Prensip olarak da böyle bir yasağın istenilen sonuçları vereceğini düşünmüyorum, aksine çocukları regülasyondan çıkarıp "dark web"e itmesi, ebeveynlerinin kontrolünden iyice uzaklaştırması daha muhtemeldir.