Faiz, altın, dövize alternatif...
Türkiye'de konut sahibi olmak isteyen vatandaşların önünü açacak gayrimenkul sertifikası modeline start verildi. Dün Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ve Emlak Konut GYO'nun açıklamalarını görmüşsünüzdür. Sermaye Piyasası Kurulu'na (SPK) başvuru hafta başında yapıldı. Önümüzdeki günlerde izahnamenin onaylanmasıyla fotoğraf daha da netleşecek. SPK'nın izahnameyi onaylamasının ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un bir lansmanla sertifikayı duyurması bekleniyor.
Ama şunu söyleyebilirim. Emlak Konut GYO bu kez iyi bir iskontoyla yola çıkıyor. Bu da faiz, döviz ve altın yatırımcısını sertifikaya çekebilir. Günün sonunda sertifika modeli yeni bir finansal enstrüman olarak benimsendikçe ekonomi yönetiminin de elini rahatlatabilir.
Gelelim yeni modelin nasıl işleyeceğine...
Konutlar küçük paylara bölünecek. Projedeki tüm bağımsız birimler sertifikalandırılacak. O sertifikalar Borsa İstanbul'da işlem görmeye başlayacak.
Örneğin TOKİ'nin 1000 konutluk projesinde 1+1'den 4+1'e kadar pek çok ev seçeneği var. İzahname çıktığında metrekare, şerefiye değerleri ile bir eve sahip olmak isteyenler için kaç sertifika gerektiği yazılacak.
Diyelim ki, asli edim için 1+1 eve 500 bin sertifika toplamanız gerekiyor. O sertifikaların tamamını Borsa İstanbul'da toplayarak evin tapusunu alabileceksiniz. İki-üç kişi bir araya gelerek sertifikalarınızı birleştirip, ortak tapuyla eve sahip olabilirsiniz.
Diyelim ki, asli edimin sonuna doğru elinizde bir evin sertifikalarının yüzde 75'ini tamamladınız. Geriye yüzde 25'lik kısım kaldı. Bunun için bankalarla anlaşılıp, sertifika tamamlama kredisi verilmesi de planlar arasında...
Diyelim ki, proje tamamlandı. Elinizde sadece 300 bin sertifikanız var.
Öyle ya... Yatırdığınız paranız ve elinizdeki sertifikalar ne olacak
O zaman da Emlak Konut GYO elindeki bağımsız birimleri satarak, satış tutarını sertifika sahiplerine sertifikası oranında dağıtacak. (Buna da tali edim deniliyor.)
Şimdi gelelim bir başka meseleye...
Herkes yeni modeli 1989'daki konut sertifikası, 1995 ve 2017'deki gayrimenkul sertifikası ile karıştırıyor.