Fahiş fiyatla mücadele edilmesi için daha sert tedbirler alınması gerektiğini söyleyince 'serbest piyasacılar' homurdanmaya başladı. Efendim 'Fiyatlar piyasada belirlenirmiş... Böyle müdahaleler yapılır mıymış... Bunu savunmak da neymiş..."
O zaman ben de tekrar soruyorum. Yahu serbest piyasa dediğiniz şey, üç-beş tekelin fiyatları olması gerektiğinden daha fazla şişirip, bizi kazıklaması mı
Bakın size serbest piyasanın göbeğinden bazı örnekler vereyim.
Dünyanın başına bela olan Kovid dönemini hatırlarsınız. O zaman maske, dezenfektan fiyatları nasıl da katlanmıştı... Sadece bizde değil... Fahiş fiyat her yere sirayet etmişti. OECD ülkelerinde ve AB'de fahiş fiyat artışları ile rekabet hukuku çerçevesinde mücadele edilmeye çalışılmıştı. O zaman İngiltere Rekabet Otoritesi (CMA), tüketicilerin salgın sırasındaki haksız ticari uygulamaları bildirmeleri için bir form oluşturarak ahlakî değerleri hiçe sayan işletmelerin salgından yararlanarak fiyatların şişirmelerine engel olunacağına dair bir duyuru yayınlamıştı. AB'de devletin belirli durumlarda piyasaya müdahale hakkı var. Fiyatların sabitlenmesi, aracılara karşı adımların atılması gibi birçok önlem gerektiğinde devreye alınabiliyor.
Gelelim serbest piyasacıların Amerikan rüyasına...
ABD hukukunda da olağanüstü dönemlerde fiyat artışları ile mücadele edilirken farklı enstrümanlar kullanılıyor. Bunların başında rekabet hukuku, tüketici hukuku ve fahiş fiyatların önlenmesine yönelik hukuki düzenlemeler geliyor. Washington, New York ve Kaliforniya dahil birçok eyalet genelde kendi fahiş fiyat artışı yasalarını uyguluyor. Özellikle de olağanüstü hâl ilanı edildiği dönemlerde... Ya da doğal afet veya pandemi gibi zamanlarda...
Aşırı fiyat artışlarını hedef alan birçok düzenleme var. Üstelik, bu düzenlemeler AB'deki gibi hakim konumda olsun olmasın, her işletmeyi kapsıyor. Virginia'da Fahiş Fiyat Artışı Yasası, acil durum ilan edildiğinde gerekli mal ve hizmetlerin