Türkiye Elektrik Kurumu'nu (TEK) hatırlayanınız var mıGeçmişte elektrik konusunda bir sorun yaşasak TEK muhatabımızdı.- TEK, 1993'te bölündü 1994'te hayatımıza iki yeni devlet şirketi girdi:Türkiye Elektrik Üretim İletim A.Ş. (TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ).- TEAŞ 2001'de üçe bölündü:Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ)- TEDAŞ 2013'te 21 bölgeye bölündü ve özelleşti:- EnerjiSA (üç bölge), - AK Enerji, - Alarko-Cengiz, - Kiler Holding, - Aksa Enerji (iki bölge), -İC Holding, - Yıldızlar SSS, - Çalık Holding, - Limak-Cengiz-Kolin (dört bölge), - Elsan-Tümaş-Karaçay, - AKEDAŞ, - Aydem Elektrik - Bereket Enerji, - İşkaya Doğu OGG, - Türkerler İnşaat.TEK'in bu şekilde parçalara ayrılmasının, iletim dışında bütün piyasanın özelleştirilmesinin ardından devletin tekelinde sadece elektrik iletimi kaldı. Ondan da TEİAŞ sorumlu.Artık, (devletin de teşvikiyle) termik santrallar ve doğalgaz çevrim santrallarıyla birlikte, özel hidroelektrik santralları (HES), rüzgar enerji santralları (RES) ve güneş enerji santralları (GES) mantar gibi çoğalarak hayatımıza giriyordu.Peki, özel sektörün ürettiği elektrik sisteme nasıl dahil edilecekti Tabii ki özel sektör tarafından üretilen elektriğin perakende satışını yapmak üzere yeni tedarik şirketleri (elektrik perakende satış şirketleri - EPSAŞ'lar) kurulması yoluyla.EPSAŞ'ları 2015 yılında Enerji Piyasası İşletme AŞ (EPİAŞ) takip ettti. EPİAŞ'ın yüzde 39'unu özel şirketler, yüzde 30'unu Borsa İstanbul (BİST) ve yüzde 30'unu TEİAŞ oluşturuyor. Yüzde 1'lik C grubu hissesi de BİST'e ait.Devletin EÜAŞ'ı TETAŞ'ı da hala sistemin içindeydi ama enerjide üretim, dağıtım gibi bütün faaliyetlerde artık özel sektör belirleyici ve baskın hale geldi.Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (EPDK) etkisi de piyasa düzenlemenin ötesine geçemiyordu.Piyasadaki her bölünme, her yeni şirket, şirketler için yeni bir getiri (kar), tüketici için ise gider kalemi yaratıyordu.Örneğin, elektrik üretim ve tedarik şirketleri, tedarik maliyetlerinin üzerine (kime göre neye göre) "makul" bir getiri (kar) ekliyor. Bunun yanında faturalama ve tüketici hizmetleri maliyeti, perakende satış hizmeti maliyeti gibi tüm maliyet ve hizmetler de faturalara ekleniyor.Örneğin, dağıtım şirketleri de maliyetlerinin üzerine "makul" bir getiri (kar) ekliyor. Ayrıca sistem işletim maliyeti, teknik ve teknik olmayan kayıp maliyeti, kesme-bağlama hizmet maliyeti, sayaç okuma maliyeti, reaktif enerji maliyeti ve iletim tarifesi kapsamında ödenen tutarlar gibi tüm maliyet ve hizmetleri vatandaşın sırtına yükleniyor.Peki devlete ait olan TEK'in torunları EÜAŞ ya da TETAŞ ne yapıyorBiraz araştırınca, 2022 başından bu yana EÜAŞ'ın herhangi bir enerji tedarik şirketine herhangi bir satış yapmadığını gördüm. Ne yazık ki devlet şirketlerinin piyasayı belirleme, fiyat istikrarını sağlama gibi alanlarda hiçbir gücü kalmamış.Hepimiz, elektriğin üretiminden evimizdeki