Can Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesiyle ilgili sürecin çok iyi anlaşılamadığını ve anlatılamadığını gözlemliyorum.

Bu nedenle bugün köşemi bu süreçte Anayasa'nın, yasaların nasıl ihlal edildiğine dair somut bilgilere ayırmak istiyorum.

Ben takvimi ve ilgili mevzuatı anımsatayım, kararı siz verin:

- 25 Nisan 2022: İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi (başka sanıkların da olduğu davada) Can Atalay hakkında "hükümeti devirme" suçlamasıyla 18 yıl hapis cezası verdi.

- 28 Aralık 2022: İstanbul 3. İstinaf Mahkemesi 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nin kararını onayladı. Dosya asıl temyiz için Yargıtay'a gitti.

- 10 Mart 2023: Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Anayasa'nın 116. maddesinin kendisine verdiği yetkiye dayanarak 14 Mayıs'ta Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği Genel Seçimleri'nin yapılacağını açıkladı.

- 18 Mart 2023: Yüksek Seçim Kurulu seçim sürecini başlattı.

- 19 Nisan 2023: YSK, gerekli ilan ve itiraz süreçlerini tamamladıktan sonra kesin aday listelerini ilan edilmek üzere il seçim kurullarına gönderdi. Hatay listesinin Türkiye İşçi Partisi aday listesi bölümünde 1. sırada Şerafettin Can Atalay yer aldı ve Anayasa'nın 79'uncu maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesindeki "Yüksek Seçim Kurulu'nun kararları aleyhine başka bir mercie başvurulamaz" ifadesi nedeniyle Can Atalay'ın adaylığı hem resmileşti hem kesinleşti.

- 14 Mayıs 2023: Milletvekili genel seçimleri yapıldı.

- 25 Mayıs 2023: Can Atalay'ın Avukatı Bülent Akbay, Hatay İl Seçim Kurulu'ndan Atalay'ın mazbatasını aldı.

- 30 Mayıs 2023: Milletvekili seçim sonuçları kesinleşti. (Böylece Atalay'ın mazbatasını aldığı andan itibaren başlayan milletvekili dokunulmazlığı kesin hal aldı. Anayasamızın 83. maddesi şöyle diyor: "Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclis'in kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz."

- 2 Haziran 2023: Milletvekilliği yemin töreni yapıldı. Atalay tutuklu olduğu için yemin edemedi.

- 21 Haziran 2023: TBMM Genel Kurulu'nda yapılan seçimle Atalay TBMM İnsan Hakları Komisyonu'na üye seçildi.

- 28 Eylül 2023: Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Anayasa'nın 83. maddesine göre dokunulmazlığı olan ve hakkındaki yargılama süreci durdurulması gereken Can Atalay'la ilgili yargılamaya devam etti. Yargıtay Atalay'la ilgili yerel mahkeme kararını onayladı ve Atalay'ın cezası "hüküm" haline getirildi.

- 25 Ekim 2023: Anayasa Mahkemesi, Atalay'ın bireysel başvurusunu değerlendirdi ve karara bağladı. Mahkeme, Atalay'ın "seçme ve seçilme" hakkıyla, "kişi güvenliği ve özgürlüğü" hakkının ihlal edildiğine hükmetti ve İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nden Atalay'ın tahliyesini istedi. (Anayasa'nın 153. maddesinin son fıkrası şöyle diyor: "Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazetede hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar."