Bildiğiniz üzere ayrımcılık, TCK'da suç olarak düzenlenmiştir. Fakat, suçun kapsamı gayet dar tutulduğu için birçok ayrımcılık fiilinin suç olarak kabul edilmediğini görürüz. Bu bağlamda idari yaptırım uygulanması ve bu ihlallerin tespit edilmesi konusunda görevli olan Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun (TİHEK) kararları ön plana çıkmakta ülkemizde. Bugün TİHEK'in güncel kararlarındaki tespitlere değinmek, ayrımcılık konusundaki son kararlarına yer vermek istiyorum.

Filistin kararı

TİHEK'in gündemine aldığı gayet güncel bir konu bu. Karar, bir şirketin, elektronik ticaret platformunca Filistin temalı ürünlerin satışının platform tarafından durdurulmasının ayrımcılık yasağı ihlali teşkil ettiği iddiasına ilişkin. Trendyol isimli bu platform, hakkındaki şikâyete dair "bu ürünlerin satışı sebebiyle doğacak olumsuz yorumların önüne geçmek istediklerini belirtmiş" ve bir engelleme yapmadığını iddia etmiştir...

Konuyu inceleyen TİHEK, "... 'başvuranın bir müşteriye cevap vermek için mesajda "Filistin" kelimesini kullanmak istemesi üzerine yasaklı kelime kullandığı uyarısı aldığı ve cevabının reddedildiği anlaşılmaktadır. Ayrıca başvuran, durumun düzeltilmesi için destek hattına mesaj attığına ve muhatap Şirketin başvurana geçici bir süreliğine bu uygulamaya başvurulduğu yönünde cevap verdiğine ilişkin mesajlaşma görüntüsü de' bulunmaktadır..." şeklinde tespitte bulunmuştur...

Neticede TİHEK, Trendyol'un hakkındaki "Filistin" temalı ürünlerin satışının durdurulduğu yönündeki iddiaları çürütemediği, ayrımcılık yasağını ihlal etmediğini kanıtlayamadığı, bu durum karşısında başvurana yönelik siyasi ve felsefi görüş temelinde ayrımcı muamelede bulunduğu gerekçesi ile 'eşit muamele ilkesi ile ayrımcılık yasağını ihlal' ettiğine hükmetmiştir. (24314 KK)

Engelli indirimi zorunludur!

Bir başka karar ise engelli bir yolcunun başına gelenlerdir. Otobüs firmasının bilet satış gişesine normal fiyatı öğrendikten sonra engelli kartını ibraz ederek hakkı olan indirimi talep etmesine rağmen indirim yapılmayan, konuyu görevliye sorduğunda "sistemsel bir durum" biçiminde bir cevap alan engelli vatandaşın şikâyeti üzerine olay incelenmiştir. Kararda başvurucunun şirkete e-posta gönderdiği, şirketin şikâyet hattını aradığı ancak sorunun yine de çözülemediği tespit edilmiştir. TİHEK, "muhatap Şirketin de şehirlerarası ulaşım faaliyeti yürütmesi nedeniyle engelli bireyler için tanınan indirimli bilet hakkını gereği gibi uygulaması ve engelli bireylere yönelik ayrımcı muamele oluşturabilecek tavır ve tutumlardan uzak durması beklenmektedir" şeklinde hüküm kurarak, şirkete kırk bin TL idari para cezası vermiştir. (24404 KK).

Bir başka karar ise Ankara'da özel halk otobüsünde maruz kalınan muameleye dairdir. Otobüse binmek isteyen engelli vatandaşa otobüs şoförünün: "İn aşağıya. Şimdiye kadar bindiğine say. Sen bir de sağlam olsan bize ne yapardın kim bilir" şeklinde ifadede bulunması otobüse almaması "ayrımcılık yasağı" kapsamında değerlendirilmiş ve muhataba 141 bin TL ceza verilmiştir. (24315 KK)