Danıştay gündeme dair önemli bir karar verdi. Yasal bahis reklamlarını düzenleyen kuralı iptal etti. Bugün bu karara genişçe değineceğim. Zira Danıştay 10. Daire, meseleye geniş perspektiften bakmış, örnek bir karar vermiş. Bunun yanında CHP Kongre davasındaki son kararın ne anlama geldiğine ve Diyarbakır'da bir mahkemenin ilginç uygulamasına da yer vereceğim kısaca...

DAVACI NE DEMİŞ

Öncelikle davacıyı böyle bir konuyu dert edindiği için tebrik ediyorum. Yazdığı dilekçe de çok güzel, karardan anladığım kadarıyla. Anayasa'nın 58. maddesi uyarınca devletin gençleri kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan korumak için gerekli tedbirleri alma yükümlülüğü olduğunu hatırlatmış dilekçesinde. Bahis reklamlarının televizyonlardan sosyal medyaya, sporcu formalarından SMS'lere kadar her alanda yaygınlaşmasının kumar oynamayı normalleştirdiğini belirtiyor. Bu tür reklamların sadece yetişkinleri değil, 18 yaş altındaki çocukları ve ortaokul öğrencilerini dahi doğrudan etkisi altına aldığını söylüyor ve "bahis reklamlarına ve promosyonlarına izin veren yönetmelik düzenlemesinin Anayasal ödevlerle çeliştiğini", iptal edilmesini talep ediyor.

SPOR TOTO'NUN CEVABI...

Davalı idare bahis oyunlarının tamamen talihe dayalı olmadığını; bilgi, analiz ve araştırmaya dayandığını, bu nedenle kumar kapsamında değerlendirilemeyeceğini ileri sürüyor ve "yapılan düzenlemenin amacının, kişileri yasa dışı mecralardan uzaklaştırarak yasal alanda oyun oynamalarını sağlamak ve bu alanı görünür kılmak olduğunu" ifade ediyor. Reklam ve promosyon faaliyetlerinin 18 yaşından küçükleri teşvik etmeyecek şekilde, toplumsal değerleri zedelemeden ve teşkilatın izniyle yürütüldüğünü belirtiyor. Hatta bu oyunlardan elde edilen gelirlerin vergi, yatırım ve işletme giderleri düşüldükten sonra genel bütçeye aktarıldığını ve devlet için önemli bir kaynak olduğunu da dile getiriyor.

MEVZUAT NE DİYOR

5738 sayılı Spor Kanunu (1), bahis oyunlarının işletilmesi işinin "başbayilik" modeliyle özel hukuk tüzel kişilerine yaptırılmasına ve bu sürecin ihale usulüyle yürütülmesine olanak tanımakta. Dava konusu olan Yönetmelik'in (2) 31. maddesinin (e) bendi, sanal ortam bayilerinin belirli şartlar altında teşvik amaçlı promosyon dağıtıp reklam yapabilmesine imkân tanımakta. Danıştay'da işte bu noktaya yani bayilerin reklamlarına dair karar veriyor...

VE KARAR...

Karar (3) normlar hiyerarşisi dersi gibi! Daire, üst hukuk normlarının reklam yetkisini sadece idareye ve başbayiye verdiğini, tüm sanal bayileri kapsayacak şekilde reklam izni verilmesinin yasal dayanağı aşan bir genişletme olduğunu tespit ediyor. Kaldı ki kararda bahis oyunlarının Anayasa'nın 58. maddesi kapsamındaki "kumar ve benzeri kötü alışkanlıklar" riskini taşıdığını ve devletin bu konuda koruyucu tedbir alması gerektiğini tespit ederek bu yönüyle duruma bir Anayasa'ya aykırılık penceresi de aralıyor. Karar esas karar değil. Yönetmeliğin ilgili maddesinin yürütmesini durdurdu daire....

CHP KONGRESİNİN İSTİNAF KARARI

Yine kafalar karıştı, eminim. Ajanslara düşen haber konuyla ilgili ilk karar için yani Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin kararına dair. O meşhur "42.Asliye Hukuk Mahkemesi" kararı ile ilgili değil. Bu karar, 42. Asliye Hukuk içinde bir örnek olabilir mi, netlik yok bu konuda. Peki durum ne Şöyle özetleyeyim: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4.Hukuk Dairesi, yalnızca 2023'te yapılan CHP İstanbul İl Kongresinin iptali istemiyle açılan davada Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin verdiği ret kararını usulden bozdu. Zaten karar usule dair olduğu için başka ihtimal de yoktu. Burada istinaf, yerel mahkemenin acele ettiğini ve tarafları yeterince dinlemediğini söyledi. Peki durum değişir mi Hakim dinleyip aynı kararı verirse, bu sefer İstinaf yine inceleyecek ve o halde durum netleşecek...