Azerbaycan Cumhuriyeti Sivil Toplum Kuruluşlarını Destekleme Ajansının, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi'nin ve TİMBİR'in ortak düzenlediği panele hazırlanırken dikkatimi çeken bu konuya önemine istinaden daha detaylı değinmek istiyorum.
"Batı Azerbaycan'a Dönüş: İnsan Haklarının Üstünlüğü İçin Önemli Bir Şart"
Ankara'da düzenlenen bu program çok kapsamlıydı. Sayın İlham Aliyev'in mesajıyla açılan toplantıda Aliyev, "Ermenistan'da Azerbaycanlı bırakılmadı" diyerek Batı Azerbaycan'da yapılan etnik temizliğe dikkat çekti ve ekledi "camiiler, mezarlıklar, tarihi anıtlar bilinçli şekilde yıkıldı. Amaç, Azerbaycanlıların izini silmek ve bölgenin tarihini yeniden yazmaktı".
Türk kapısı: Nahçıvan
Programda konuşan Sayın Efkan Ala'nın "Türk kapısı Nahçıvan ile Azerbaycan anakarası arasında sağlanacak bağlantı, Türkiye'nin Orta Asya ile arasındaki bağı kuvvetlendireceği gibi Türk dünyasının gücüne güç katacak, halklarımızın daha da yakınlaşmasını sağlayacaktır" şeklindeki değerlendirmesi önemliydi. Zira bu tespit, coğrafi ve siyasi bir tespit olmasının yanında hukuki bir dayanağa da sahip.
"Türkiye ve Azerbaycan Medyası Odağında Batı Azerbaycan'a Geri Dönüş"
Erzincan'daki toplantıda meselenin odağına medyayı alarak değerlendirmeler yapıldı. TİMBİR Başkanı Süleyman Basa Karabağ zaferini tek değil çifte zafer olarak niteledi. Zira askeri zafer medyanın gücüyle dezenformasyona maruz kalmadı ve bu haklı dava dünyaya doğru anlatılabildi. Azerbaycan Basın Konseyi Üyesi Agil Alasger de meseleye aynı açıdan baktı, Türkiye ve Azerbaycan medya kuruluşlarının ortak hareket etmesinin getirdiği gücü anlattı.
"Haklılık anlatıldıkça anlaşılır"
Birinci Karabağ gazisi ve "Vtninfo.az" sitesinin baş editörü Nahid Canbakışlı bu konuyu gündemimize taşıyan, organizasyonlarla duyuran kıymetli bir dostumuz. Yaklaşımı oldukça net. Ermenilerin kovduğu kimselerin bir toprak talebi derdinde olmadığını, sadece ata topraklarına gitmek istediğini belirtiyor ve soruyor: "Buna hakları yok mu". Bendenizin de konuşmacı olduğu panelde Türk Dünyası Gazeteciler Federasyonu Başkanı Menderes Demir, Birlik Haber Ajansı (BHA) Genel Müdür Muhammet Kaçar, Adıyaman Üniversitesi Profesörü Prof. Dr. Şehrebanu Allahverdi meseleyi kendi birikimleri üzerinden değerlendirdi. Ortak cümle şuydu: "Geri dönüş bir hak ve kamuoyunu bilinçlendirmek ortak ödevimiz".
Tek milletin, diasporası da ortaktır!
Yıllar önce Bakü'de bulunduğum zamanlardan Haydar Aliyev'in "iki devlet tek millet" sözünü görmüştüm. Orada konuştuğum kimseler, oğul Aliyev'in bu sözün üstüne çıktığını ve şunu eklediğini söylemişlerdi: "Madem biz tek milletiz, o zaman bizim diasporamız da tektir". Biz de Batı Azerbaycan'a dönemeyenlerin hakkını ve hukukunu bu yaklaşımdan hareketle ele almalıyız bence...
Meselenin hukuki durakları...
Meseleye hukuk odağında bakınca karşımıza "toprağından sürülen, göçe zorlananlar" çıkıyor. Uluslararası hukuku bu odaktan hareketlendirmek gerekiyor. Bunu yaparken üç hususu bilmemiz şart:
1920 Antlaşmaları:

68