Bedelli askerlik bekleyen gençler ne istiyor

Bedelli askerlikle ilgili yazıma çok farklı kesimlerden çok farklı tepkiler geldi. Yasa çıkarılıp askerlik süresi de kısaltılınca bu konudaki sorunların tamamen biteceğini düşünmüştük. Sorunun çözülmesini bir yana bırakın, işler içinden çıkılmaz bir hal almış... Sorunlara bir de ekonomik zorluklar, Türk lirasındaki değer kaybı, siz bunu dövizin yükselişi olarak anlayın, krediye oluşmada yaşanan güçlükler, birliklerin eğitim kapasitesinin sınırlı olması nedeniyle her başvurana bedelli imkânı tanınmaması, yani işin kuraya kalması gibi sorunları eklediğinizde gerçekten çözümü zor bir mesele daha karşımıza çıkmış oluyor. Biliyorsunuz; içinde yaşadığımız toplumun hassasiyetlerine ve sorunlarına duyarlı olmaya çalışan bir birey olarak meselelere halk ve çözüm odaklı bakmayı tercih eden bir gazeteciyim. Şimdi yüzbinlerce genç, bu sorunun çözülmediğini söylüyorsa onlara da bir kulak vermeliyiz; değil mi Ben de bunu yaptım. Gençlerimizin; talep, beklenti ve önerilerini dinledim... Bu arada önceki yazımda belirttiğim miktarlara itirazların da yersiz olduğunu, önümüzdeki yıl enflasyon ve asgari ücret artışıyla birlikte bedelliye gelecek artış ve ceza miktarlarındaki yükselişle 150-200 bin TL gibi rakamların konuşulmaya başlanacağını net şekilde görmüş olduk. Şimdi gelelim detaylara ÜÇ ŞİKAYETLERİ VAR Bedelli askerlik bekleyenlerin temelde üç şikayeti var: 1-Fiyatların yüksek olması 2-Cezaların fazla olması 3-Kışla şartının kaldırılmaması Baştan belirteyim, birçoğu toplumun sorunlarına duyarlı, ekonomik sıkıntıların farkında, genelinin durumu da sanılanın aksine ekonomik olarak öyle çok da parlak değil. Kredi kullanarak, borç-harç, işlerini kaybetmemek adına bedelli askerliği tercih edenler çoğunlukta. Altını çizmiş olayım... Konuştuğum gençler şöyle diyorlar: "Bizler, zengin olsun, fakir olsun her kesimden gence hitap eden makul fiyatlı, cezasız ve kışlasız bir bedelli askerlik sisteminin oluşturulmasını talep ediyoruz." Bence makul bir talep. Siyaset çözüm yeriyse, gençlerin bu taleplerine duyarsız kalmayacaktır. "Bir dokun, bin ah işit derler" ya, aynen öyle oldu. Soruna parmak basınca yaranın kanadığını gördüm. Sayıları 550 bin kişiyi aşan askerliğini yapmamış genç bir kitleden söz ediyoruz. Bir şekilde hayatın herhangi bir döneminde bu mesele karşılarına çıkabiliyor. 2019'da tecil yaşının 29'dan 22'ye düşürülmesi üzerine birçoğu yoklama kaçağı durumuna düşmüş. Bu yüzden bedelli askerlik haklarını da kaybetmişler. 23 Mayıs 2022'de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın, "yoklama kaçağı ve bakaya gençlere bedelli askerlikten yararlanma yolunu açma" yönündeki müjdesinden sonra umutlanmışlar. 1 ay 7 gün sonra, yani 30 Haziran 2022'de yasanın çıkmasından dolayı Temmuz ayındaki artıştan etkilenmişler ve şikâyetlerinin temel nedenlerinden biri de bu. 56 bin 500 TL olan bedelli ücreti, temmuz zammının da yansıtılmasıyla 80 bin 64 TL'ye yükselmiş. Bu arada yeri gelmişken belirteyim; bedelli ücreti 6 asteğmen maaşına endekslenmiş ve 6 ayda bir güncelleniyor. Askerliğin yapıldığı tarihte geçerli olan ücret neyse, yükümlü onu yatırmak zorunda Ayrıca yoklama kaçağı ve bakaya gençlere aylık bin 167 TL, yıllık ise 14 bin TL ceza kesiliyor. Her geçen yıl ceza miktarı arttığından çok yüksek bir bedelle karşı karşıya kalabiliyorlar. 3 yıl askerlik yapamayan bir gencin ödeyeceği miktar 150-200 bin TL'ye kadar çıkabiliyor. Önümüzdeki yıl gelecek zamları daha hesaplamadık. ENFLASYON YÜKSEK DEĞİLDİ Diyorlar ki gençler, "Bedelli ücreti 2019 yılında belirlenirken enflasyon bu kadar yüksek değildi. Bu yılki 80 bin liralık ücret ve önümüzdeki yıl artacak olan ücret bu şartlarda bizlere ağır gelmektedir. Ayrıca birliklerin kapasitesi nedeniyle kuraya kalma riskiyle karşı karşıyayız. Bu fiyatlara cezaları da ekleyince külfetimiz daha artmaktadır. 3 yıl kaçak gezmek zorunda kalmış bir gence, 80.064 TL 3 yıl ceza 122.076 TL bedel çıkarılmıştır. Bunun dışında yoklama kaçağı ve bakaya gençlere bu cezalardan ayrı olarak günlük 19 TL ceza kesilerek yine bu bedelin üstüne eklenmektedir. Yani 3 yıl kaçak gezmiş bir gencin karşısına toplamda 142 bin 881 TL bedel çıkıyor. Bunu ödememiz mümkün değil." KIŞLA ŞARTI VE SORUNLAR Gençler, fiyat