Bugüne kadar siyasi partilerin görevlendirecekleri müşahitlerin ve sandık kurulu üyelerinin yapması gerekenleri yazıp çizdik. Ancak seçmenin sorumluluğuna ve yükümlülüğüne pek değinen olmadı. Seçim sistemimiz, oy kullanacak seçmene de sorumluluk yüklüyor. Peki bu nasıl bir sorumluluk Oy kullanacak vatandaşımız yanında seçmen bilgi kağıdı ile, yoksa oy kullanacağı sandığı öğrenerek vatandaşlık numarasının yer aldığı kimlik kartı veya pasaportu ile oyunu kullanabilecek. Seçmen, sandık kurulu tarafından kendisine verilen biri cumhurbaşkanlığı diğeri TBMM seçimi için iki oy pusulası, zarfı ve mührü eline aldığında yapacağı ilk iş, pusulaları havaya kaldırıp ya da ışığa tutup YSK filigranı olup olmadığını kontrol etmek. Vatandaşımız, filigranı gördükten sonra pusulanın arkasında YSK'nın mührü olup olmadığını kontrol edecek. Aynı mührün pusulaların konulacağı zarfın sol üst köşesinde de bulunması gerekiyor. Zarfın ve pusulanın yırtık olmaması, üzerinde kalemle işaretleme yapılmamış olması da oyun geçerli sayılması açısından hayati derecede önemli Mührünüzü tercihinize göre, doğru şekilde bastınız. İşiniz bitmiyor; pusulaları katlama ve zarfın içine yerleştirme de hayati derecede önemli. Mühürlü tarafı içe doğru katlarsanız diğer adayın veya ittifakın üzerine denk gelebilir. Bu gibi durumlarda, yani tek mühür karşı tarafa geçtiğinde, kullanılan oyun geçerli sayılacağına dair YSK kararı var. Ancak sandık kurulları açısından karar vermede zorlanıldığında oyunuz geçersiz sayılabilir. Buna dikkat etmek gerekir. Bu bir-iki saniyelik işleme herkesin tahammül göstermesi gerekiyor. Oy kullanmak için kuyrukta bekleyen vatandaşlarımıza çok büyük etkisi olmayacaktır. Oy kullanmayla ilgili Yüksek Seçim Kurulu'nun internet sitesinde bütün detaylar yer alıyor. Seçmenin oyunu kullanmadan önce siteye girip bakmasında fayda var. Seçmen bilgi kağıtları da adreslere yollanmaya başlandı. Benimki ulaştı. Eline geçmeyen vatandaşların e-devlet üzerinden girip oy kullanacakları yeri öğrenmelerinde fayda var. ÇÖPTEN ÇIKAN PUSULALAR Geçmiş seçimlerde hile yapılmış algısı yaratan bir konu var ki oldukça kritik. Tabii ki kötü niyetli insanlar çıkıyor ve sandığa fiziki olarak sahip çıkmazsanız hileler de olabiliyor. Bugüne kadarki tespitlere göre, çöplerden çıkan oy pusulaları genellikle, kabine girip pusulayı zarfa koymayan 15-20 kişilik grupların kendi partileri seçim kaybedince olumsuz algı yaratma amacıyla bu pusulaları çöpe atmalarından kaynaklı Dediğim gibi organize hırsızlıkları da göz ardı etmiyorum ancak böyle bir hile için büyük organizasyon gerekiyor. Pusulalar nasıl ve nerede basılıyor Pusulaların güvenliği nasıl sağlanıyor Filigranlı kâğıt, tabakalar halinde nerede kesiliyor Basım işini yapan matbaalar özel olarak mı seçiliyor İki turlu cumhurbaşkanlığı seçiminde, seçimin ikinci tura kalması halinde oy pusulaları nerede basılacak YSK bunun için hazırlıklı mı Filigranlı kâğıtlar başka seçimlerde de kullanılabiliyor mu Bu sorunların yanıtları da bir vatandaşlık ödevi olan sağlıklı oy kullanma işlemi açısından önemli Size kritik bir bilgi vereyim; Uzunluğu 105 cm olan TBMM seçimi pusulası, ittifakların yer aldığı kutucukların arası daraltılarak bir metreye düşürüldü. Çünkü kesim ve basımın yapıldığı Ankara'da bu standardı karşılayacak matbaa yoktu. Bunun için, basılacak mührün oy vereceğiniz ittifak dışına taşmamasına ayrı bir dikkat göstermek gerekiyor. PUSULALARIN BASIMI Araştırmalarım sonucunda elde ettiğim teknik birkaç ayrıntıyı sizinle paylaşmak istiyorum Önceden temin edilmiş ve YSK'nın güvenli depolarında kameralarla gözetlenen, üst düzey güvenlikle saklanan rulo halindeki filigranlı kağıtlar, polis nezaretinde Ankara'daki bir matbaaya gönderildi. Bu matbaa aralıksız şekilde çalışarak bu kağıdı bir metrelik tabakalar halinde kesti. Kesilen bu kağıt yine polis ve YSK gözlemcileri nezaretinde sayılıp paketlenerek, polis eşliğinde büyük gizlilik ve titizlikle Ankara'daki üç ayrı matbaaya dağıtıldı. Ankara'da bu pusulayı basacak yetenekte üç matbaanın bulunduğu belirtiliyor. Cumhurbaşkanı adayları için Türkiye genelinde tek pusula basılırken, ittifakların ve seçime girecek partilerin farklılık gösterdiği illere ve seçim bölgelerine farklı pusulalar gönderiliyor. Bu çok zor bir iş; bunu YSK yapıyor. Kanuna göre her pusulanın farklı renkleri var. Kanunlarda ve yönergelerde belirtilen her şeye harfiyen uyuluyor. O sandıkta ister 10, isterse 200 seçmen olsun. Her sandık için 400 pusula basılıyor. Niye bu kadar fazla pusula basılıyor