Merkez Bankası'nın faiz indirim kararıyla bankada parası olanların ve kredi çekeceklerin hesapları değişecek. Kararın ilk etkisi 24 saat içinde vadeli mevduat hesaplarının getirilerinde görülecek. Aylık kredi büyümesi devam ettiği için 2.5 puanlık indirimin kredi faizlerine yansıması zaman alabilir. Yılın bitmesine 111 gün var. Bu dönemde parasını TL'ye yatıran ne kadar kazanır İşte merak edilen detaylar...

12 TRİLYONLUK VARLIK

TL'DE Faizin seviyesi ve faizle ilgili beklenti özellikle 12 trilyon liradan fazla varlığını mevduatta, para piyasası fonlarında ve serbest TL fonlarda değerlendiren milyonlarca kişiyi ilgilendiriyor. Bankalar 'faiz inecek' beklentisiyle kısa süre önce vadeli mevduat faizlerini aşağı çekmeye başlamıştı. 32 gün vadede yüzde 40'ın altında faizler konuşuluyordu. Buna rağmen bazı büyük özel bankalarda yüzde 43.5-44 faiz bulunabiliyordu. Merkez Bankası dün politika faizini yüzde 43'ten yüzde 40.5'e çekti. Bu 2.5 puanlık indirimle mevduat faizleri yüzde 40-42 bandına gerileyebilir.

111 GÜNDE NE KAZANIRIM

Merkez'in yıl sonuna kadar 2 faiz toplantısı daha var. İlki 23 Ekim'de. Yani 41 gün süre bulunuyor. Eğer bugün 100 bin lira için yüzde 42 gibi rekabetçi bir mevduat faizi bulunur ve 41 gün değerlendirilirse cebe net (yüzde 17.5 stopaj çıkarıldığında) 3 bin 892 lira girecek. 23 Ekim'den sonra yılın son faiz kararı ise 11 Aralık'ta açıklanacak. Eğer ekimde faizde 2 puanlık bir indirim yapılırsa politika faizi yüzde 38.5'e inecek. Bu durumda vadeli mevduat getirilerinde de 2 puanlık düşüşler olacak ve 32 gün vade için yüzde 40'ın altında faizler oluşacak.

100 BİN LİRADA 10 BİN 334 LİRA

Eğer tasarruf sahibi birikimini faizde değerlendirmeye devam eder ve 23 Ekim'de yüzde 39 faizle parasını 50 gün (11 Aralık'a kadar) değerlendirirse 103 bin 892 lirası (anapara 100 bin+faiz kazancı 3 bin 892 lira) 4 bin 579 lira net getiri elde edecek ve toplam parası 108 bin 471 liraya çıkacak. 11 Aralık'ta 1.5 puanlık bir indirim olur ve politika faizi yüzde 37'ye inerse bu durumda yılın geri kalan 20 gününde söz konusu tutarı yüzde 38 faizle değerlendirirse yıl sonunda parası net 110 bin 334 lira olacak. Yani yılın geri kalan 111 gününde yüzde 10.3 net gelir fırsatı var.

KREDİLERDE TEMKİNLİ DÜŞÜŞ BEKLENTİSİ

AYLIK SINIRLAMALAR SÜRÜYOR

Bankalar mevduat faizlerini 24 saat geçmeden düşürürken kredi faizlerini hemen indirmiyor. Bunu daha çok kâr amacıyla yapıyorlar. Kredi büyüme limitleri (KOBİ kredilerinde yüzde 2.5, ticaride yüzde 1.5, ihtiyaçta yüzde 2) devam ediyor. Ekonominin kredi ve kredi kartı eliyle çok ısınması istenmiyor. Dolayısıyla bankalar bu noktada tok satıcı modunda. Yani talep çok ama rekabet olmadığı için faizleri istediği gibi belirleyebiliyor. 24 Temmuz'dan sonra ihtiyaç kredisi faizlerinin kısa süreliğine düştüğünü görmüştük. Ancak ağustos sonunda düştüğü seviyenin de üzerine çıktı.

ORTALAMADA 5 PUANLIK KAYIP

Temmuzun ardından eylülde de faizlerin inmesi kabaca yıllık faiz gelirlerinin şu an için 5.5 puan gerilediğine işaret ediyor. Merkez Bankası verilerine göre; 3 aya kadar vadede ağırlıklı ortalama 'bileşik' faiz 18 Temmuz'da yüzde 56.66'ydı. 29 Ağustos'ta bu oran yüzde 51.64'e geriledi. Yani 5 puan düştü. Yani 100 bin liranın 32 gün vadeli getirisinde 360 liralık kayıp oluştu. Dünkü faiz indirimiyle ortalama faizin yüzde 49'a doğru gerilemesi muhtemel.

REEL GETİRİ KORUNUR!

Merkez Bankası'nın bundan sonraki süreçte faiz indirirken data bazlı hareket etmesi yani ihtiyatlı karar alması bekleniyor. Bu kapsamda TL'nin cazibesi bir başka deyişle reel getirisi korunacak. Şu anda TL mevduatların toplam mevduatlar içindeki payı yüzde 60.7. Dolar/TL kuru aylık bazda enflasyon kadar (yüzde 1.5-2 civarı) artıyor. Dolayısıyla TL'nin nette aylık bazda bu tutarın üzerinde garanti sabit getiri sunması önemli. Bunun için de mevduat faizlerinin yüzde 36-37 üzerinde seyredip etmeyeceği takip edilecek.

Bu noktada Merkez Bankası'nın yüzde 40'ın altındaki faiz kararları yakından takip edilecek. Eğer aylık enflasyon ve döviz artışı yüzde 2'yi geçmezse, reel getirinin yıl sonuna kadar süreceğini söyleyebiliriz. Faiz geliri genelde geçmiş enflasyona göre yapılıyor. Ancak 2026 yılı için öngörülen enflasyon yüzde 13-19 aralığında. Dolayısıyla şu anki faizlerin hedeflenen enflasyonu oldukça üzerinde olduğu görülüyor. Yıl sonu enflasyon beklentisi de dikkate alınırsa yüzde 36 üzeri faizler halen reel getiri anlamını taşır.