Ses çıkmadan konuşma fikri, ilk kez bu kadar ciddi biçimde tartışılıyor.
Bu konu, bir bilim kurgu senaryosundan değil; MIT (Massachusetts Institute of Technology) bünyesinde yürütülen ve kamuoyuna resmî olarak duyurulan yeni bir çalışmadan doğuyor. MIT Media Lab'da başlayan ve bugün kamuoyuna tanıtılan AlterEgo projesi, geliştiricileri tarafından "dünyanın ilk telepatiye yakın giyilebilir cihazı" olarak tanımlanıyor. Sistem, insanın yüksek sesle konuşmadan, konuşma niyeti sırasında oluşan sinyaller üzerinden makinelerle iletişim kurmasını hedefliyor.
Bu ifade ilk bakışta iddialı görünebilir. Ancak teknolojinin geldiği noktada asıl dikkat çekici olan, "telepati" kelimesinin artık tamamen hayal ürünü bir kavram olmaktan çıkıp, ölçülebilir biyolojik süreçlerle yan yana anılabilmesidir.
MIT'de başlayan bir araştırma
AlterEgo'nun temelleri, MIT Media Lab bünyesinde yürütülen akademik bir araştırmaya dayanıyor. Proje ilk kez 2018 yılında, hakemli bir bilimsel çalışma olarak literatüre girdi. O dönem için bu yaklaşım, daha çok deneysel bir insan–makine arayüzü olarak değerlendiriliyordu.
Zaman içinde iki önemli değişim yaşandı.
Yapay zekâ, insan bedeninden gelen sinyalleri çok daha iyi yorumlayabilir hâle geldi.
Aynı zamanda, makinelerle nasıl iletişim kuracağımıza dair beklentiler de tamamen değişti.
Bugün AlterEgo, bir laboratuvar deneyi olmaktan çıkıp, gerçek dünyaya temas eden bir teknoloji vizyonu olarak tartışılıyor.
İnsan konuşmadan önce ne yapar
Projenin çıkış noktası oldukça temel ama etkisi büyük bir soruya dayanıyor:
İnsan bir kelimeyi söylemeden hemen önce, bedende ne olur
Nörobilim uzun süredir şunu biliyor: Beyin, konuşma sırasında yüz, çene ve boğaz kaslarına çok düşük seviyeli elektriksel sinyaller gönderir. Bu sinyaller ses üretimine dönüşmeden önce, fiziksel olarak kaslarda ortaya çıkar.
AlterEgo, işte bu aşamaya odaklanıyor.
Düşünceye değil, düşüncenin iletişim niyetine dönüşmüş hâline.
Bu ayrım kritik. Çünkü burada okunan şey bir fikir, bir hayal ya da bilinçaltı değil; yalnızca kişinin söylemeyi bilinçli olarak seçtiği ifadeye ait kas sinyalleri.
Telepati ifadesi neden kullanılıyor
AlterEgo ekibi, kendi resmî açıklamalarında özellikle şu vurguyu yapıyor:
"Cihaz düşünceleri asla okumaz."
Bu ifade, sistemin neyi yapıp neyi yapmadığını açıkça gösteriyor. Ancak buna rağmen proje, "telepatiye yakın" olarak tanımlanıyor.
Bunun nedeni teknik değil, deneyimsel.
Dışarıdan bakıldığında kişi konuşmuyor, yazmıyor, bir ekrana dokunmuyor. Ancak iletişim kuruyor. İnsanlık tarihinde ilk kez, niyet ile eylem arasındaki mesafe bu kadar kısalıyor.
Bu nedenle "telepati" kelimesi, bilimsel değil ama durumu anlatan bir benzetme olarak öne çıkıyor.
Sessiz konuşmadan "Silent Sense" yaklaşımına
Bu tür sistemler uzun süredir "Silent Speech" başlığı altında araştırılıyor. Ancak AlterEgo ekibi, geliştirdikleri yaklaşımın klasik sessiz konuşma teknolojilerinin ötesine geçtiğini savunuyor.
Bu nedenle kullandıkları yeni kavram: Silent Sense.
Silent Sense, konuşmanın yalnızca dudak hareketlerini değil; çok düşük kas aktivitesini, hatta fiziksel hareket olmadan oluşan konuşma niyetini

19