Oğuz Tansel Halkbilim Ödülü
Merhabalar sevgili okurlar.
Şair ve yazar, halkbilimci ve çocuk edebiyatçısı Oğuz Tansel, 15 Şubat 1915 tarihinde, Bozkır Konya' nın Meyre Köyü' nde dünyaya geldi. İstanbul' da Davutpaşa Ortaokulu ve Pertevniyal Lisesini bitirdikten sonra, yükseköğrenimini İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde tamamladı. Üniversite yıllarında başladığı öğretmenliği, 1969'da sağlık nedeni ile emekliye ayrılıncaya dek sürdürdü. Mardin, Akhisar, Eskişehir, Amasya, Konya ortaokul ve liselerinde öğretmen ve yönetici olarak çalıştı,
Konya Lisesinde öğrenciyken öğretmeni Pertev Naili Boratav'ın yönlendirmesiyle bilimsel araştırmalara yöneldi. Gerek mesleği gerekse özel gayretleriyle dolaştığı yerlerden derlediği masallarla Türk folklor ve edebiyatına katkılarda bulundu. Şiirleri İngilizce, Almanca, Felemenkçe ve Korece' ye; masalları da Almanca' ya ve Azeri Türkçesi' ne çevrildi."Allı ile Fırfırı"(1976) adlı eseriyle "1977 Türk Dil Kurumu Çocuk Yazını Yarışması Ödülü' nü kazandı.
strong class'read-more-detail'Haberin Devamıİlk şiiri 1937 yılındaServet-i FünûnDergisi' nde, ilk yazısı ise 1938'deHalk Bilgisi Haberleri' nde yayımlandı.Servet-i FünûnveVarlıkdergilerinde çıkmaya başlayan şiirlerini hece ölçüsüyle yazdı. Sonraki şiir ve yazılarıVarlık, Kaynak, Yeditepe, Şairler Yaprağı, Dost, Güney, Kıyı, Türk Dilidergilerinde yer aldı. 1947 yılından sonraki şiirlerini ise serbest nazımla yazdı.
ABD'li Prof. Dr. Bruce Reiprich tarafından bestelenen şiirleri 1994-96 yıllarında ABD ve Türkiye'de seslendirildi. W. Eberhard ile Pertev Naili Boratav'ın yayımladığı "Typen Turkischer Volksmaarchen" adlı kataloğa verdiği kırk yedi masal tipi ile, bu esere en geniş katkıyı sağlayan araştırmacı oldu.
Çocuk edebiyatçısı Ülkün Tansel ile Prof. Dr. Aysıt Tansel'in babası olan Oğuz Tansel; Edebiyatçılar Derneği Onur Üyesi ve Türkiye Yazarlar Sendikası Üyesi idi. Kelimelerle sığmayacak kadar değerli ve çok yönlü bir yazar olan Tansel, Ankara' da 30 Ekim 1994 tarihinde, ardında sayısız şiir ve masal bırakarak yaşama veda etti
Yukarıda da ifade etmiş olduğum gibi, Edebiyata şiirle başlayan Oğuz Tansel, ilk şiirlerini, 1937 yılında,ServetifünûnUyanış ve Varlık'ta yayımladı. Bu tarihten sonra 1940 kuşağı şairleri arasında yer aldı. 1940 kuşağının lirik ve kendine özgü sesi Oğuz Tansel' i, Adnan Binyazar "Üç Kanatlı Masal Kuşu" na benzeterek, "Benzemezlikleriyle öne çıkmıştır, benzerlikleriyle değil. Halk bilgisiyle çağdaşlığı özümseyerek kendi bilgeliğini yaratmıştır," diyerek tanımlıyor Usta Yazarımız' ı. Ve işte O' nun şiirlerinden bir örnek:
"Uyanış
strong class'read-more-detail'Haberin DevamıAna duygularla kabarmış toprak;
Yaprak yaprak var olmanın sevinci.
Badem çiçeklerinin kokusunda
Uyanıyor kuşlar tomurcuklarla.
Yaşamak özlemi havada gülen
Yaprak yaprak var olmanın sevinci;
Özsuyu görüyorum dallarda.
Doğa mest olmuş hazdan.
Ürpermeler, titremeler renklerde parıldayan
Seven bir ana gökyüzü.
Var olmanın sevinci yaprak yaprak
Erimek bu renk denizinde.
Her şey kendini yaratmada,
Umut yeşil yeşil gülüyor tende.
Bütün düşüncelerim tatlı
Kucaklayabilmek bütün insanları."
Tansel'in, şairliğinin yanı sıra yürüttüğü masal derlemeciliği 1977 yılında O' na, Türk Dil Kurumu'nun, ilk kez verilen, "Çocuk Yazını Ödülü' nü kazandırdı. 1942-1948 yılları arasında derlediği "Amasya Masalları' nı kendine özgü bir dille yeniden kaleme aldı. Derlediği bu masallarla, Profesör Pertev Naili Boratav ve Wolfram Eberhard' ın hazırladığıTypen Türkischer Volksmarchenadlı "Türk Masal Tipler" i kataloğuna verdiği kırkın üzerinde masalla en büyük desteği sağladı; aynı zamanda, ulusal kültürümüze de önemli bir katkıda bulunmuş oldu. Şairliğinden gelen özen ve ustalıkla, masal dilini kendine özgü akıcı bir hale getirdi. Sözcük ekonomisine ve matematiğe dayalı, titiz dil işçiliği şiirlerine olduğu kadar masallarına da yansıdı. Şiirleri masallarından beslendi, masalları ise şiirlerinden
strong class'read-more-detail'Haberin DevamıBilkent Üniversitesi, Oğuz Tansel Türk Edebiyatı Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından, Tansel anısına her yıl bir katılımcıya; "Şiir", "Halkbilim" ya da "Çocuk Yazını" dallarında "Araştırma Ödülü" veriliyor. Ödül bu yıl "Halkbilim" alanında bir araştırma yapıtına verilecek. Ödüle aday yapıtın 01.01.2023-31.12.2023 tarihleri arasında yayımlanmış kitap; yayımlanmamışsa, kitap oylumunda dosya olması gerekiyor. Kitap bütünlüğünde yayımlanmamış yapıtlardaki sözcük sayısı en az 30.000 olmalı. Ödüle bir araştırma dosyası, yüksek lisans veya doktora tezi ile de başvurulabiliyor.
Oğuz Tansel