Geçen hafta Türk Kahvesi'nde Koç Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Çarkoğlu ile yapılan araştırmaların ışığında Türk toplumunu, siyasi davranışlarını etkileyen faktörleri 1999'dan başlayarak çeşitli dönemlerde yapılan araştırmaları, Din-Siyaset ve Toplum araştırmasının sonuçlarını konuştuk. "Yok, toplum dindarlaşıyor" diyenler de yanlış söylüyor. "Yok, toplum hızla sekülerleşiyor" diyenler de yanlış söylüyor. Veriler her iki tarafın da bir bardak suda fırtına kopartarak siyaset yaptıklarını gösteriyor. Özellikle de sosyal medya üzerinden yapılan hiçbir yorum iki taraf için de gerçeği vermiyor.Genel sonuçlar şöyle: Kutuplaşma var, Türk toplumunun genel siyasi davranışları stabil, çok değişmiyor. Muhafazakâr sağ hep daha yüksek. Muhafazakâr sol ona yer yer yaklaşıyor. Bu yelpazenin dışında kalan iki tarafta da marjinal gurupların siyaseti etkileme yüzdesi çok düşük. Bu dönem olan tek farklı şey iki taraf arasında kararsızların oranının nispeten öncekilere göre daha yüksek olması. Ama bu karasızların da sağ eğilim dışında davranış göstermesi çok beklenmiyor. Diğer taraftan Türk toplumunun din ile ilişkisi hiç kopmuyor, özellikle "gençler ateistleşiyor" tezini saha verileri doğrulamıyor.Toplum, değerler, din ve değişim üzerine yaptığı araştırmalarla bilinen "bilimsellik" ve verilere göre yorum yapmak konusunda objektifliğini korumuş, uluslararası çevrelerde de bilinen az sayıdaki bilim insanından birisi olan Prof. Çarkoğlu ve üniversite ekibinin nicel çalışmalarının topluma tuttuğu aynada, gördüklerini şöyle özetleyebiliriz:Türk toplumu din ile ilişkisi en yüksek toplumlar arasında sayılıyor. En dindar ve en fazla en sık ibadet ettiğini söyleyen ülkelerden biriyiz. Ağırlıklı olarak Hristiyan nüfusun yoğun olduğu ülkelerde yapılan Müslüman dünyada da İsrail'deki Müslümanlar, Tunus ve Türkiye'nin yer aldığı 25 Aralık 2021'de açıklanan Dünyada ve Türkiye'de Din, Toplum ve Siyaset araştırmasının sonuçlarına göre;- Araştırma yapılan ülkelerde Allah'ın varlığına inananların ortalaması yüzde 37. Türkiye'de ise "Allah'ın gerçekten var olduğunu biliyor ve bundan hiç şüphe etmiyorum" diyenlerin oranı 2008'de yüzde 93,1 iken 2019'da yüzde 85,2 olmuş. Yaklaşık 8 puanlık düşüş olsa da yüzde 85,2 oranı ile Türkiye, ortalamanın bir hayli üzerinde...- "Allah'a kendimi bildim bileli hep inanmışımdır" diyenlerin araştırma yapılan ülkelerdeki ortalaması yüzde 53. Ülkemizde ise 2008'de yüzde 96,6 iken 2019'da yüzde 93 oluyor.- Ölümden sonra hayat inancındaki düşüş çok az. Buna inananların oranı 2008'de yüzde 95, 2019'da yüzde 92. Türkiye yüzde 30 olan ortalamanın çok üstünde. Cennet inancı 2008'de yüzde 98, 2019'da yüzde 96. Araştırma yapılan ülkelerdeki ortalama yüzde 29... Cehennemin varlığına olan inanç 2008'de yüzde 97, 2019'da yüzde 95. Yüzde 25 gibi olan ortalamanın çok üstünde...- Kendini dindar olarak görenlerin oranında düşüş daha fazla (bunun içine kendini son derece dindar, oldukça dindar ve biraz dindar olarak tanımlayanlar giriyor) 2008'de yüzde 90 iken, 2019'da yüzde 75 oluyor. Bu oran yüzde 48 civarında olan araştırma yapılan ülkelerin ortalamasının oldukça üstünde.- Kendini dindar olarak görmeyenlerin oranında çok az yükselme var; 2008'de yüzde 7'yken, 2019'da yüzde 13.- Ne dindarım ne de dindar değilim diyenlerin oranı 2008'de yüzde 6, 2019'da yüzde 12.Dinin vecibelerini yerine getirenlerin oranı 2008'de yüzde 75, 2019'da yüzde 71... Dinin vecibelerini yerine getirmeyenlerin oranı 2008 yüzde 24, 2019 yüzde 30.İBADET PRATİĞİNDE