"İngilizler öylesine iyi erkek terzisidir ki, Osmanlı'nın bir emirlik verdiği yerden üç devlet çıkardılar."

Falih Rfkı Atay'ın anılarında yer alan bu söz üzerinde bir hayli argüman geliştirebiliriz elbette! Ancak bu "erkek terzisi" yüz yıl öncesinin hakikati iken bugün bu terzilik işi bir kadına emanet edilmiş durumda.

Kadınların uluslararası istihbarat birimlerinin başına geçmesi genellikle filmlerde filan gördüğümüz bir olaydı. Ancak MI6'de bir ilk gerçekleşti ve 1 Ekim 2025'te İngiliz istihbaratının başına geçerek "C" imzası atacak kişi Blaise Metreweli oldu.

Yeni MI6 Başkanı'nın sağlam bir eğitimi var. Cambridge mezunu, eğitiminde uluslararası ilişkiler, tarih ve güvenlik çalışmaları öne çıkıyor. MI6'e ne zaman girdiği belli değil. Ancak Orta Doğu ve Asya uzmanı olarak biliniyor. MI6'yı geleneğini koruyarak 21. yüzyılın teknolojilerine uyarlama misyonunu edinmiş. Metreweli daha göreve gelmeden İstanbul'a gelmiş, İstanbul Konsolosluğu'nda eski Başkan Richard Moore'un Rusya'ya karşı geliştirilen yeni ajan programını açıkladığı toplantıda bulunmuştu. Bu ziyareti de önemli bulduğumu söylemek isterim.

Blaise Metreweli'nin MI6 merkezindeki ilk halka açık konuşmasından bazı başlıklar dikkatimi çekti. Bu başlıklar içinde kullandığı "Gri Alan" tanımı, yeni çağın güvenlik risklerini kapsayan ve çok katmanlı bir dünyayı tasvir etmekle kalmıyor, her yeri cephe hattı haline getiriyor.

Yeni C'nin güvenlik konseptinde önem verdiği ikinci konu ise düşman olarak Rusya'yı işaret etmesiydi. Rusya'yı agresif, yayılmacı ve Batı'yı manipüle eden bir aktör olarak tarif ediyordu.

Üçüncü önemli konusu ise teknoloji şirketlerinin ve teknolojinin küresel güç dengelerini yeniden şekillendirdiğine dair uyarılardı. İstihbarat şirketlerinin bu şirketlere hâkim olması konusu gelecek stratejileri noktasında önemli bir işaretti.

MI6'in "Python kadar ustalaşmış" olması gerektiğini ifade etti ki bu da sembolik olarak üst düzeyde veri okuma becerisini anlatıyor. İnsan istihbaratının en önemli olduğu yer ise "güven sağlamak."

İngiltere'nin Ukrayna'ya desteğinin süreceğini söylemesi ve Batı ittifaklarının önemine atıf yapması da bir başka önemli mesajdı.

İngiltere'nin kadın "C" sinin gelecek projeksiyonu; yaklaşmakta olanı, gri alanları, bireyselden, şirketlere, devletlere yeni çatışma alanlarını işaret ediyor ki bu da bölge politikasının habercisi sayılabilir. Ortadoğu ve Asya uzmanı olması da stratejinin yoğunlaştığı yeri ortaya koyuyor.

Belli ki MI6 direkt Çin'i değil ama Çin ile Batı bloku arasındaki büyük bir blok ülkeyi yani Rusya'yı hedefine almış durumda. Önce Ukrayna savaşını devam ettirerek yıpratmaya ardından da Venezuela ile doğalgaz ve enerji pazarını elinden alarak zayıflatmaya devam edecek. Belli ki bu süreçte istihbarat gri alanları kapsayacak, olası cevapları önleme noktasında çok daha aktif hale gelecek. Ve yine belli ki Rusya'nın olası cevaplarına da hazırlanıyorlar; Rusya'nın Batı blokuna karşı topyekûn bir mücadeleye girmeye gücü yetmeyeceği hesap ediliyor. Batı blokunun parçalarıyla mücadele edecek.

Bu hafta içinde Sputnik'te yer alan bir haber, Rusya'nın 1991'de yapılan uluslararası anlaşmaları uygulamayacağı haberi yeni dönemde Doğu Avrupa ülkelerini daha da önemli hale getiriyor. Guardian'da çıkan bir yazıda Batı Balkanlar'ı desteklemek için İngiliz fonlarının geçen yıldan bu yana, 40 milyon sterlinden 24 milyona düşürdüğü için Keir Starmer'e yapılan eleştirilerin artması da bu konuya bağlı olarak değerlendirilebilir.

MI6'in yeni "C"sine göre Rusya, yalnızca askeri değil; bilgi alanı, siber uzay ve demokratik süreçler üzerinden çok katmanlı bir tehdit. Rusya strateji özeti, tam savaş değil ama savaş tanımlamasına çok yakın… Bu demokratik süreçlerin tehdidi konusunun içeriğini doldurmak ise en kolayı…

Metrewelli'ye göre günümüz dünyasında savaş ve barış arasındaki sınırlar silinmiştir. Hibrit tehditler, siber saldırılar ve dezenformasyon artık günlük hayatın parçasıdır. Metwell'e göre yeni strateji şunlarla şekillenecek.

Kritik altyapılara yönelik siber saldırılar. Havaalanları ve üslerin üzerinden uçan insansız hava araçları. Denizlerde dalgaların altında ve üstünde saldırgan faaliyetler, devlet destekli kundaklama ve sabotaj… Toplumlar içindeki çatlakları açığa çıkaran ve bunlardan faydalanan propaganda ve etki operasyonları.