"Teknofeodalizm" ve tek adam feodalizmi!
Yunanistan eski Maliye Bakanı ve Ekonomist Yanis Varoufakis, "Teknofeodalizm: Kapitalizmi Ne Öldürdü" adlı yeni kitabında, kapitalizmin öldüğünü, dünya ekonomisini küresel finans sisteminin değil, teknoloji devlerinin şekillendirdiğini savundu.
İngiliz gazeteci Arthur Neslen'in, Varoufakis ile yaptığı röportaj BirGün gazetesinde yayınlandı.
Varoufakis, röportajda özetle şöyle dedi:
"Geçtiğimiz on yılda telefonlarımızın, tabletlerimizin ve fiber optik kablolarımızın içinde yaşayan yeni bir sermaye biçimi ortaya çıktı. Ben buna 'bulut sermayesi' diyorum.
Amazon, Alibaba, Uber ve Airbnb gibi şirketler pazar değiller. Hatta tekel bile değiller. Bunlar ticaret platformlarıdır. Bu platformları oluşturan algoritma, yani bulut sermayesi, bizim yaratıcısı, tüketicisi ve kullanıcısı olarak yer aldığımız bir 'bulut derebeyliği' dışında bir şey üretmez. Hepimiz bu platformlarda çalışıyoruz; taksi sürücüsü olarak ya da içerik üreticisi olarak. Ve bu dijital alanın sahibi, tıpkı feodalizmde olduğu gibi kira topluyor. Ama bu kira artık toprak kirası değil, dijital kira. Buna kısaca 'bulut kirası' diyorum.
Bir şirket elektrikli bisiklet ürettiğinde, Amazon üzerinden ödediğiniz bedelin yüzde 40'ı onu üreten kapitalistlere değil, Amazon'un kurucusu ve yöneticisi Jeff Bezos'a gidiyor. Bu para, bulut kirası biçiminde şirketten çekilip alınıyor. Bu para üretime ya da geleneksel kapitalist sektöre geri dönmediği için, kapitalizm altında zaten hep kıt olan toplam talep artık daha da kıt hale geliyor. Bu durum, merkez bankaları üzerinde, kaybolan satın alma gücünü yenilemek için daha fazla para basma baskısı yaratıyor ve bu da daha fazla enflasyon baskısı oluşturuyor. Bu açıdan tekno-feodalizm, kapitalizmden çok daha kötü ve krizlere çok daha açık bir sistemdir."
David C. Korten, yıllar önce "When Corporations Rules the World" adlı kitabında yeni dünya düzenini "şirketler komünizmi" diye tanımlamıştı. Tabii o zamanlar, "bulut kirası" ödemeye henüz başlamamıştık...
Korten, "Bugün dünyanın en büyük 100 ekonomik gücünün yarısı şirketlerdir. En büyük 10 şirketin toplam satışları, en küçük 100 ülkenin toplam gayri safi milli hasılasından daha fazladır. Dünyanın en büyük ticari bankalarının ve değişik finans firmalarının oluşturduğu 50 kuruşluk bir grup, dünyanın 20 trilyon dolarlık üretici sermayesinin yüzde 60'ını elinde tutmaktadır. Bugün başarılı şirketlerin ekonomideki kontrolü, eskinin komünist Rusya'sında Moskova'nın elde edebilmiş olduğu kontrolden çok daha fazladır." demişti.
Korten, Abraham Lincoln'un öldürülmeden önce bu gidişatı gördüğünü ve şöyle dediğini bildirmişti:
"Şirketler taçlandırılmış bulunuyor. Yüksek koltuklarda bir çürümüşlük dönemi bunu takip edecek ve paranın gücü halkın aleyhine çalışarak hâkimiyetini genişletecek. Para sadece birkaç elde toplanıncaya kadar... Ondan sonra cumhuriyet bitmiş demektir."
Korten, Amerikan başkanlarından Hayes'in şu sözünü eklemeyi de unutmamıştı: "Bu hükümet artık, halkın, halk tarafından ve halk için değildir; şirketlerin, şirketler tarafından ve şirketler içindir."