İnsanlar algıladıklarına inanırlar

Euro bölgesinde işsizlik oranı Nisan 2025'de %6,2 iken Mayıs'ta %6,3'e yükselmiş. En yüksek işsizlik oranına sahip ülkeler ise bakın hangileriymiş:

İspanya %10,29, Finlandiya %9,9, İsveç %9,4, Sırbistan %9,1, Arnavutluk %8,7, Estonya %8,6… Genç işsizlikte en yüksek oranı ise İsveç (%26,7) ve Romanya (%26,3) tutturmuşlar.

Görüldüğü üzere bizim "Zihinleri vaftiz edilmiş", Batı hayranı, özellikle Kuzey Avrupa ülkelerine öykünen yarı cahil 'entel-dantel' tayfasını bir hayli düş kırıklığına uğratacak bir durum söz konusu. "Biz nasıl olur da herhangi bir konuda Finlandiya, İsveç gibi ülkelerden daha iyi bir durumda olabiliriz" diye şaşırıp duruyorlar. Bunların kıvrak zekâlıları işi enflasyona falan götürüp bizim ne kadar feci durumda olduğumuzu anlatarak konuyu saptırmak için ellerinden geleni yapıyorlar.

Ancak bir konuda haklılar. Gerçekler ancak iletişimleri "Usulü veçhile amel edilirse" insanlar tarafından algılanır. İşsizlikle ilgili rakamın o kadar vahim olmadığını, yıl sonu enflasyon hedefinin %25'in altında oluşacağını, olağanüstü enerji girişimleriyle Türkiye'nin ekonomisinin 2026'da hızla düzelme eğilimine gireceğini kim biliyor acaba

Oysa, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 2025 yıl sonu enflasyon hedefini (tahminini) %24 olarak belirlemişti. Bu tahmin, Merkez Bankası'nın Mayıs 2025'te açıkladığı Enflasyon Raporu'nda yer almış, daha sonraki Para Politikası Kurulu toplantılarında da bu seviye korunmuştu.

Bu durum gerekçeleri ve analizleriyle bütün halkın anlayacağı şekilde hangi kampanyayla anlatıldı, biz bilemiyoruz. Oysa enflasyon tahmininin gerçeklere yakın algılanışının insanları tüketimle ilgili gelecek tasavvurları üzerinde çok etkili olduğu bilinir. Ve tabii ki, insanlar gerçeklere değil algıladıklarına inanırlar.

Kapadokya'nın yıldızı parlıyor

Dünyanın en prestijli gastronomik (yiyecek-içecek) değerlendirme kuruluşu Michelin, Türkiye'deki kapsamını, Kapadokya'ya genişlettiğini duyurmuş. Kapadokya, Michelin Rehberi'ndeki, 2026 restoran seçkisinde İstanbul, İzmir ve Muğla'nın ardından rehbere katılan en yeni destinasyon olmuş.

Michelin Yıldızı, dünyadaki en prestijli gastronomik ödüllerden biridir ve restoranlara yemek kalitesine göre verilen bir derecelendirme sistemidir. Genellikle 1, 2 veya 3 yıldız şeklinde veriliyor ve her bir yıldız seviyesinin farklı bir anlamı var:

* Bir Michelin Yıldızı: Kategorisinde çok iyi yemekleri olan bir restoran anlamına geliyor. "Uğramaya değer" bir lezzet deneyimini vurguluyor.

**İki Michelin Yıldızı: Mükemmel yemekler sunan, şefin kişiliğini ve yeteneğini yansıtan, rafine ve ilham verici bir mutfağa sahip restoranları temsil ediyor. "Yolunuzu değiştirmeye değer bir deneyimdir" diyor.

***Üç Michelin Yıldızı: Olağanüstü bir mutfağa sahip, fevkalade ve eşsiz bir yemek deneyimi sunan restoranları işaret ediyor. "Özel bir yolculuğa değer" diyor.

Bu tür ödüllendirme ve teşvikin yerlisi de var. İncili Gastronomi Rehberi 8 yıldır faaliyette. Bünyesinde mutfak, ev dekorasyonu ve ev tekstili markaları barındıran Karaca ve Hürriyet gazetesinin desteğiyle yaşamını sürdüren rehberin prestij ve ticari ağırlığı henüz istenilen boyutta değil. Ancak her başlangıç zordur.

Yönetim kurulunda Türkiye'nin en başarılı markalarını temsilen 42 üyenin bulunduğu Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği Başkanı Kaya Demirer'i aradım. Çıkar çatışması olmaması nedeniyle derneği bu tür değerlendirmeler dışında tutmayı tercih ettiklerini belirten Başkan, hem İncili Gastronomi Rehberini hem de Michelin'in Türkiye operasyonunu Kapadokya'yı da kapsayacak şekilde genişletmesini son derece önemsediklerini belirtti. Demirer, bu olayı Ortadoğu'daki kaotik gelişmeler ve Türkiye'deki ekonomik koşullar nedeniyle sıkıntılı bir sezon geçiren gastronomi sektörü için nefes aldıracak bir aşama olarak değerlendiriyor.