Hani Trump, Suudi Arabistan'ı ve Körfez ülkelerini kapsayan bir ziyaret yapmış ve dönerken "4 trilyon dolarlık yatırım vadiyle dönüyorum" demişti ya İşte onu Fas'lı bir İslâm bilgini "Trump cizye toplayarak ve yeniden bey'at alarak döndü" diye tanımladı.

Cizye bir İslâm hukuku terimi. "Müslüman yöneticinin Müslüman olmayanlara sağladığı koruma ücreti, Müslüman olmayanların askerlik hizmetinden muaf tutulması, Müslüman bir devlette belirli bir toplumsal özerkliğe sahip Müslüman olmayan bir inancı uygulama izni ve Müslüman olmayanların Müslüman devlete ve onun yasalarına bağlılığının maddi kanıtı olarak" anlatılıyor. "Baş vergisi" olarak tanımlayanlar da var.

"Biat" olarak da ifade edilen "Bey'at" ise İslâm toplumlarında "birisinin liderliğini onaylama" anlamına geliyor.

Fas'lı bir İslâm bilgini Taha Abdurrahman. "Çağın Gazalisi" tanımlaması da yapılıyor onun için. Çağdaş bir filozof. Türkçe'ye çevrilmiş birçok eseri var.

Cuma akşamı, Başkanlığını Diyanet İşleri eski Başkanı Mehmet Görmez'in yaptığı İslâm Düşünce Enstitüsünün davetiyle Sepetçiler Kasrı'nda "Zulme karşı ümmetin iradesi" başlıklı bir sohbetine katıldım Taha Abdurrahman'ın Başlıktan da anlaşılacağı gibi "Ümmetin hali" üzerine de düşünen bir insan o. "Trump cizye toplamaya geldi" sözünü de ümmetin yaşadığı "zillet"in göstergesi çerçevesinde orada söyledi. Yani "eskiden cizye alırdı Müslüman dilerler, cizye vermeye başladı başlarını korumak için" dercesine

Evet "zillet" olarak tanımladı "ümmetin hali"ni, "izzet"i neden kaybettiği, zilletten nasıl kurtulacağı, izzete yeniden nasıl kavuşacağı üzerine kendi değerlendirmelerini paylaştı. "İslâm dünyasında insanı uykusuz bırakacak hadiseler yaşanıyor, cizye ödemek en büyük zillettir" dedi. Konferans sonunda Mehmet Görmez'in ilk cümlesi de "Kalbimizi yakan bir konuşma dinledik" oldu.

"Neden hep mazlum" sorusu benim de sorum oldu hep. 33 yıl yayın yönetmenliğini yaptığım Altınoluk dergisinin 1986 nisanında çıkan ikinci sayısının kapağında bağrına David yıldızı saplanmış Mescid-i Aksa'nın üzerinde, elleri kolları bağlanmış Filistin'li çocuğun yanında vardır bu "Neden hep mazlum" cümlesi 1986'dan 2025'e, 39 yıl mı, hep "Kudüs acısı"nı konuşmuyor muyuz

Ben uzunca yıllar Anadolu yollarında "Ümmet nasıl ayağa kalkar" başlıklı konferanslarda da buluştum insanlarımızla "Ümmet" deyin, "Millet" deyin fark etmez, aynı dünyanın parçasıyız.

Şimdi Fas'tan, yani Mağrip'ten bir dertli yürek çıkıyor ve diyelim Türkiye'li kardeşlerinin önüne "Derdini" sunuyor. Mehmet Akif ya da Muhammed İkbal de 100 yıl evvel en yakıcı sarsıcı silkeleyici ifadelerle benzeri dertleri dile getirdiler. "Neden zillete düşüldü, izzete yeniden nasıl ulaşılabilir"

Taha Abdurrahman "İman paradigması" ifadesini kullanıyor. Onu da "Allah ile yapılan misak" ile irtibatlandırıyor. Ona göre "Misak iradesi"nde bir problem oluştu. Zaten "Zillet en büyük tahribatı irade üzerinde yapar." Bir anlamda "irade çözülmesi"ne işaret etmiş oluyor.

Acaba yeniden izzete kavuşmak için "sahabe" kıvamına mı gelmeliyiz Böyle değerlendirmeler olduğunu ifade ediyor Taha Abdurrahman. Ama ona göre "Akıl başka akıl, irade başka irade Sahabeden" "Değişimi anlamalıyız, modern dünyanın getirdiklerini anlamalıyız"