Türkiye-Çin dostluk bağı: Uygurlar

Uygur Türkleri, Türkiye ile in arasında dostluk bağıdır.

EN ESKİ UYGARLIKLAR

Türk ve in uygarlıkları dünya tarihine şekil vermiş, geçmişte çoğu zaman iç içe geçmiş büyük uygarlıklardır. O kadar ki biz Türkler uzak geçmişteki tarihimizi, ağırlıklı olarak in kaynaklarından öğreniyoruz. İki uygarlığın birbirine etkisinin düşünülenden çok daha derin olduğu yeni anlaşılmaktadır. Dünyanın sayılı harikalarından olan in Seddi, Türk ve in uygarlıklarını değilse bile bu iki ulusu, kurdukları devletleri, evlilikler yoluyla iç içe geçmiş hanedanlarını birbirinden ayırmak için inşa edilmişti.

UYGARLIKLARI SADECE DUVARLAR AYIRMAZ

Uygarlıkları, halkları ve devletleri çoğu kez ayrı düşüren hatta birbirine düşman eden, devletlerin içindeki, başka bir ulusa, devlete ve dine ait azınlıkların, emperyalizm tarafından kullanılmasıdır. in'in batısında, Doğu Türkistan'da yaşayan Uygurların in için her zaman duyarlı bir konu olmasının nedeni, emperyalizmin, Uygur Türklerini, in'in istikrarını, ülke bütünlüğünü bozmak amacıyla kullanma girişimleridir.

ABD'NİN UYGUR MERAKI

ABD, in'in ekonomik alanda büyük ilerlemeler kaydettiği 1980'li yıllardan itibaren, bu ilerleyişi durdurmak için in'in istikrarını, ülke bütünlüğünü hedef alan bir politika benimsemiştir. ABD'nin Tayvan'a verdiği, in'in "Tek in" politikası için tehdit oluşturan desteğe ek olarak Uygur Türklerine, Doğu Türkistan ve Tibet'e ilgisi bu politikanın gereğidir. Uygurların yaşadığı, önemli petrol ve doğalgaz kaynaklarının bulunduğu, in'in Orta Asya'ya açılan kapısı konumundaki Doğu Türkistan'da özellikle 1980'li yıllarda başlatılan "inlileştirme politikası", in'in bu tehdit algılamasının sonucudur. Bu amaçla Uygurlar Türk kimliğinden uzaklaştırılmaya çalışılmış; Uygurlara Arap alfabesi dayatılmış; bölge Türkiye'ye kapatılırken, Arap ülkelerine açılmıştır. Kısacası ulus (Türk) bilincine karşı din (Müslüman) kimliği ön plana çıkarılmak istenmiştir. in'in, Uygurların Türklük bilincini hedef alan bu yanlış politikası amaca hizmet etmek bir yana, aksi sonuç vermiştir.

TÜRKİYE ABD'NİN OYUNUNA GELMEDİ

Türkiye'nin, Uygur Türklerini kullanarak in'i istikrarsızlaştırma politikası, in'e karşı bu politikayı başarıya ulaştırma gücü yoktu. Nitekim Türkiye'nin bu temel dış politika kararı, Rabia Kadir olayı nedeniyle, bu satırların yazarı ile dönemin Dışişleri Bakanı arasında konuşulmuş ve bizzat bakan tarafından teyit edilmiştir.

ABD Dışişleri Bakanı Rice'ın kişisel girişimi ile in'de hapisteyken serbest bırakılan, Uygur İnsan Hakları ve Demokrasi Vakfı kurucularından Rabia Kadir (Rebiya Kader) ABD tarafından, in aleyhine etkinliklerde kullanılmıştır. ABD bu etkinliklere -örneğin toplantıların Türkiye'de yapılması gibi- bir şekilde Türkiye'yi dahil etmeye çalışmış, in ise bu tür etkinliklere izin verilmemesi için Türkiye nezdinde ciddi girişimlerde bulunmuştur.