Milli Eğitim demek, insan yetiştirme düzeni demektir. Bir plan dâhilinde, belirli amaç ve hedeflere yönelik olarak okullarda yapılır. Eğitimin okullarla sınırlı bu bölümüne öğretim denir. Dolayısı ile okullarda yapılan öğrenme ve öğretme işleri aynı zamanda eğitimdir.

Eğitim, bir bütün olarak iki ana koldanbölümden oluşur. Birisi, okullarda; plana ve programa (müfredata) bağlı olarak öğretmenlerin verdiği öğretim kolu, diğeri de hayatın her alanında, sosyal çevre içinde, tüm iletişim kanallarından öğrendiğimiz istendik öğrenmelere dayalı sosyal-kültürel alandan edindiğimiz öğrenmelere dayalı olan okul dışı alan. Bu sebeple kimi insanların; "Okullarda eğitim yapılmıyor, öğretim var" cümlesi yanlıştır. Okullarda yapılan eğitimin adı öğretimdir. Ve eğitim bütününün esaslı, planlı bir uzman olan öğretmenler eliyle yapılan kısmını oluşturur.

Buraya kadar eğitim tanıdık. Şimdi esas anlatmak istediğimiz konuya gelelim.

Millî Eğitim Bakanlığı, sık sık program değiştirmekle, öğretimin yönünü değiştirmekte, amaç ve hedeflerini, yani insan yetiştirme düzenini değiştirerek kendi ideolojik söylemine uygun hâle getirmektedir. Bu durum, eğitim tarihimiz açısından, tarihten hiç ders alınmadığının göstergesidir.

Yalnız Türkiye'de veya İslam dünyasında değil, tüm Batı'da da eğitim, modernleşme çağına, özellikle de sanayi devrimine kadar dini kurumların elindeydi. Bizde medreseler, Batı'da Katolik okulları kendi dönemlerine damgasına vurmaktaydı.

Aralarındaki tek ortak nokta, ışık girmeyen ve kendi aydınlanma sistemiyle aydınlanan loş bir mağara gibi, kendi fasit dairesinde dönmeleri ve dinî ezberleri sürekli tekrarlamalarıydı. Bu değişmezlerin bilgisi, hiç ilerlemiyordu. Hâlâ da kendini tekrar ederek değişime itiraz ediyor.

İslam dünyasında ilk fark ve aydınlanma, 830'da Abbasi Halifesi Memun döneminde açılan Beyt'ül Hikme idi. Hikmetli Ev anlamına gelen bu kurum, sarayda akılcı-mantıkçı mutezile felsefesine inanan din adamlarının döneminde gerçekleşmişti. Mağaranın tavanından ilk güneş ışıkları girdiğinde, Hristiyan dünyası kendi fanusunda Orta Çağ karanlığı diye adlandırılan süreci yaşamağa devam etmekteydi.

İslam dünyasında sultan, çoğu Grekçe'den yapılan çevirilere, keseler dolusu altın ödemekteydi. İslam dünyası, bu çevirilerle bir yüzyılı aşkın okuma anlama çabası yaşadı. 11. Yüzyıl'dan sonra bilimin ışığı yavaş yavaş görülmeğe başladı. İslam dünyası felsefe, matematik, astronomi, geometri vb. bilimlerle sadece kendini değil bütün evreni aydınlattı. İlerleyen yıllarda Farabiler, Biruniler, Cabirler ses verdi. Ve Batı medeniyetine alt yapı oluşturdu.

Derken, 12. Yüzyılın ortalarından sonra, parlayan yıldızlar birer birer, yavaş yavaş sönmeğe ve üstünlük Orta Çağ'dan kurtulacak olan Avrupa'ya geçti. Avrupa, İslam dünyasından çevrilerle kendi dönüşümünü başlattı.

Peki, İslam dünyası neden kendini kapattı

Çünkü İslam dünyasında sarayın dinî anlayışı, bakışı değiştir. Akılcılık gitti, bağnazlar geldi. Böylece her şey günah olmağa başladı. Avrupa'da kilisenin yaptığı karartmayı, İslam dünyasında medreseler ve ulema yapmağa başladı. Bunun sonunda ilerleyen yüzyıllarda, medrese pozitif bilimlerden uzaklaştı. Kendi yorumlarına göre "Dünyayı bırakıp Allah'a döndüler."

Süreç içinde işin içine halifelik ve iktidar kavgaları girince, özellikle Selçuklu'da Sünniliği korumak, Hasan Sabbah ve benzeri dinî akımlara karşı, Nizamiye Medreseleri kuruldu. Böylece İslam ister istemez siyasallaştı, okul da siyasal bir üretim merkezine dönüştü. Benzer bir durum da Osmanlı'da Yavuz Sultan Selim döneminde yaşandı. Halifeliği tahkim etmek için Mısır'dan Ebussuud benzeri ulema İstanbul'a getirildi. Bu taife, İslam'ın daraltılmış yüzünü temsil ediyordu. Pozitif bilimlere kapıları kapatıyordu.