Ukrayna ikinci Afgan tuzağı mı

Ukrayna Yönetimi ile Rusya arasında ateşkes ve barış anlaşması için çaba sarf eden ülkelerin başında Türkiye geliyor. Ne var ki bu çabaların amacına ulaşmasından fena halde rahatsızlık duyanlar var. Bu rahatsızlık, ABD ve İngiltere'deki "Yeni Soğuk Savaş"ın borazanlığını yapan dış politika elitleri arasında çok daha bariz şekilde kendini hissettiriyor. Bu şahin çevrelere göre Ukrayna'da savaşın uzaması ABD'nin yararına çok önemli fırsatlar doğuruyor. Savaşın uzamasının Rusya için ikinci bir "Afgan tuzağı"na yol açacağına dair analizler de yapılıyor.ABD Başkanlarından Jimmy Carter'ın 1977'den 1981'e kadar Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Zbigniew Brzezinski 1998'de bir Fransız dergisine verdiği röportajda 1979'da Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgal etmesinde ABD'nin rol oynadığını böbürlenerek anlatıyordu. Brzezinski'ye göre ABD'nin Moskova yanlısı Afgan yönetimine karşı savaşan yerel güçlere gizlice yardım kararı alması, Sovyetler Birliği'ni Afganistan'ı işgal etmeye yönlendirmişti.Brzezinski'ye göre Afganistan, "Sovyetler'in Vietnam'ı" olmaya adaydı. Hakikaten de öyle oldu. Sovyet-Rus ordusu 1979'da girdiği Afganistan'dan 1989'da çekilmek zorunda kaldı. Bazı analizcilere göre Afganistan'ın işgali Sovyetler Birliği'nin iflâsını hızlandırmıştı. Yukarıda değindiğimiz röportajda Brzezinski," Afgan mücahitlere destek konusunda pişmanlık duyuyor musunuz" şeklindeki bir soruya ise şöyle cevap vermişti: "Dünya tarihi için hangisi daha önemlidir Taliban mı, yoksa Sovyet imparatorluğunun çöküşü mü Bazı heyecanlı Müslümanlar mı, Orta Avrupa'nın kurtuluşu ve Soğuk Savaş'ın sona ermesi mi"Bu plân çok tanıdık geliyor, değil mi Biden Yönetimi Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi durumunda ABD'nin ve NATO'nun doğrudan Rusya ile kafa kafaya gelmeyeceğini defalarca duyurdu. ABD'nin bu tutumunun Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesini kolaylaştırdığı düşünülüyor. ABD, Ukrayna'nın Rusya karşısında birkaç gün bile dayanamayacağı gerekçesiyle Zelenski Yönetimi'ne Kiev'den tahliye edilmeleri için yardım teklifinde bile bulundu. ABD'nin bu tutumu Ukrayna'da Rusya ile yıllarca sürecek bir "vekalet savaşı"na hazırlandığı şeklinde yorumlanıyor. Ukrayna güçlerine yapılan yardımlar savaşın bitmesini değil, tam aksine uzamasını sağlayacak nitelikte. Vekil savaşların bilinen bir özelliğidir bu.Amerikalı bazı stratejistler eski Soğuk Savaş'ın oyun plânını ABD'nin tekrarlaması gerektiğini tavsiye ediyorlar. Amerikan derin devletinin politikalarını temsil eden bu stratejistlere bakılacak olur ise zaten "Soğuk Savaş" sona ermedi, kabuk değiştirdi. Buna göre Çin ve Rusya jandarmalığını ABD'nin yaptığı küresel-liberal düzeni tehdit ediyorlar. ABD'nin Avrupalı müttefikleriyle bu 'yeni tehditler' konusunda ciddi görüş ayrılıkları vardı. Bu görüş ayrılıkları Çin ve Rusya'ya karşı yeni Soğuk Savaş'ta