Faysal Soysal'ın ikinci uzun metraj filmi Ceviz Ağacı vizyona girdi. Senaryosundan biçimine kadar yoğun bir işçilik ile örülmüş filmde kadına şiddetten sanatçı eleştirisine, taşra fotoğrafından modern zaman yorumuna kadar çok katmanlı yapı söz konusu. Uzun bir aradan sonra yeni filmi ile izleyicinin karşısına çıkan yönetmen ile sizin için görüştük. Olgusu, şiddetin güzellenmesi ve kaosun yöntem olarak işaret edilmesi bakımından altı çizilmesi gereken bir durum.İlk filminiz daha çok kadın meselesine eğiliyordu. Bu filmde de yine kadın meselesi var fakat erkek hikayesi ile NedenAslında iki filmimin de doğrudan kadın meselesine odaklandığını söyleyemeyiz. Üç Yol'da Şair Bünyamin'in, arkeolog-Hattat kardeşi Yusuf ile olan tek taraflı kıskançlık-aşk-vicdan çatışmasını, hakikat-rüya ekseninde takip etmeye çalıştım. Ceviz Ağacı'nındaki temel meseleme gelince; aynı zamanda bir hikaye yazarı da olan edebiyat öğretmeni Hayati'nin kendi adına bir söz sahibi olma ve var oluş serüveni... Babası ile çatışmasının en temelde ise her yönüyle kendi verimsizliğinin ve kısırlığının yani yaratma korkusunun imgesi olarak Ceviz Ağacı hikayenin ve filmin tam göbeğinde duruyor. Hikaye katman katman açıldıkça kadın cinayetinin de darbe travmasının da totalde bizim bugün gittikçe tepkisini, duruşunu, haksızlığa-zulme karşı sesini kaybeden başta sanatçının ama özelde ise insan tekini anlamaya ve onun yeni bir insan olarak dirilişine hizmet ettiğini söyleyebilirim. Ben kadın-erkek ayrımı yapmıyorum. Zaten sıkıntıların büyüğü ayrım yapmaya başlayınca ortaya çıkıyor. SOSYAL MESELELERE DOLAYLI YOLDAN PARMAK BASMAYI TERCİH EDİYORUMTam burada sanatçıların güncel meseleler karşısındaki tavrını değerlendirmenizi isteyeceğim. Zira sanatçı konuşmaz diyen de var, susmamalı diyen de...Kanayan güncel yaralarımızdan ikisi olan darbe ve kadına şiddet her sanatçı gibi benim de sessiz kalabileceğim konular olamazdı tabii. Ben sosyal meselelere dolaylı yoldan parmak basmayı tercih ediyorum. Küçümsüyor gibi algılanmak da istemem ama doğrudan ve yumrukla bastığını söyleyenlerin ikiyüzlülüğünü bildiğim için daha naif ve içerden bir ses üretmeye çalışıyorum. Yani kadın derneklerinin, aile bakanlığının ve feministlerin alkışına ihtiyacım yok. Dolaylı yoldan, bir erkek karakter üzerinden meselenin özüne inmeye çalışarak esas sorumluğu üstlenmeye davet ediyorum onu ve tabii ki kendimi. Erk sahibi, yani görünüş itibariyle güç sahibi kendini düzelttiği ve cezayı kendine kestiği vakit, zayıfın korunmasına, birilerinin korumacı pozisyonda kendine makam tutmasına ve başka hukuki cezalara ve önlemlere de gerek kalmayacaktır.ZAMAN OLGUSU TAŞRADA HİSSEDİLİRHayati'nin hayatındaki temel sorun, hayatında kendisinin olamaması. Taşrada bir hikaye olsa da Anadolu insanı eleştirisi ya da özeleştirisi var diyebilir miyizTaşra, kasaba bize modern insanın sanatçının sıkışmışlığını, çıplaklığını daha sert ve doğrudan hissettirdiği için gerek yazarlar gerekse yönetmenler olarak sık sık başvurduğumuz bir atmosfer. Bu bahsettiğim sebep dışında daha büyük içsel bir nedenden de bahsedebilirim tabii. Bilerek ya da bilmeyerek aslında hepimiz zaman denilen olguyu en iyi orda hissederiz. Bütün sanatların başta şiir ve müziğin özellikle de sinemanın doğrudan zamanla ilişkisi var. İç katman yani metinsel olarak Hayati'nin hikayesinin tamamiyle geçmişe ve geleceğe bağlı olması bir yana dış katmanyani biçemsel olarak filmin formu ve kamera dilini de çok fazla plan ve kesmeye yer vermeden sekans planlarla tasarlayıp kasabanın o yavaş ritmi ve zamanın gerçek varlığı olabildiğince seyirciye hissettirilsin istedim. Hayati'nin kendini var ettiği, her şeye herkese rağmen vicdanını yargıladığı ve suçu kendi üzerinde hissederek bütün toplum adına acı çekmesini, bir Anadolu insanına evrildiği şeklinde yorumlamak isterim tabii. Ben Anadolu insanını daha çok buna yakın görmek istiyorum. Tabii ki günümüzde çok kaldı mı ondan Soruyu önce kendimize sormalıyız.HOLLYWOOD'UN KATARSİS DUYGUSUNDAN KAÇINDIMHayati'nin kararı tartışmalı bir sona bağlanıyor. Kararı Hayati mi verdi, Faysal Soysal mıAslında bir Srebrenitsa annesinin katil Mladiç'in idam sahnesini düşleyerek yazmıştım onu Tartışmalı sondan kast ettiğiniz eğer Hayati işlemediği bir suçtan dolayı hüküm giydi meselesi ise... "Hayatta bazen böyle şeyler başımıza gelebilir" diyerek ucuz bir cevap vermek istemiyorum. Hayati, Serap'a yaptığı itirafta "İlk defa verdiğim bir karardan dolayı mutluyum. Hayatım boyunca başkalarının benim için biçtiği rollere itiraz etmedim belki de gizli gizli zevk aldım o rollerden" diyor Tıpkı Kafka'nın Dava'daki K'sı ve Korkuyu Berklerken'deki kahramanımız gibi bütün hukuk tabularına reddiye olsun diye de 'Evet, ben yaptım diyor'. Filmin meselesi bu değil ama. Sonrası ile ilgilenmiyorum. Yaprak'ın bir kaza geçirdiği ve topallayarak hapishaneye Hayati'yi ziyarete geldiği bir sahne de vardı senaryoda. Bunu koyarsam klasik Holywood filmlerinin katarsis duygusunu tamamlamış olacaktım ve ortalama seyirciyi belki tavlayacaktı yönetmen ama bu klişeye düşmek bana biraz ucuzcu bir yaklaşım geldi ve Hayati'ye yakışan bir son ile bitirmek istedim. Burada varın siz karar verin, son karar Hayati'nin mi Faysal'ın mıO SİLAH HER ZAMAN PATLAMAZ!Hayati de babasıyla aynı kaderi paylaşacak diye beklemedik değil...Oysa o Çehov'un "bir romanda bir tüfek varsa patlar" anlayışına bir itiraz geliştirerek her tüfek "her zaman patlamaz ya da senin gördüğün belki de tüfek değildi bir daha gözün yıka" demek istiyor. Herkesin-hepimizin beklediğinin aksine babası gibi intihar etmek yerine kendini kurban ederek sistemin ve çemberin dışına çıkarak marjinal bir tavır sergiliyor. Yıllardır yazamadığı kitabı yazıyor. Yani yaratma cesaretini ortaya koyuyor. FİLMLER, BATILI FONLARLA TEKTİPLEŞİYORFilminizin