Sürdürülebilir 'özel gereksinimli' spor faaliyetleri ve TFF örneği

Sürdürülebilir bir hayatın kilometre taşlarını yerli yerine oturtursanız, sürecin muhatapları yol alırken sendelemediği gibi, gideceği yere rahatlıkla ulaşma imkânına sahip olurlar. Durduk yere değil elbette, bu söylenenler. Özel gereksinimli (engelli) bireylerin hareket eğitimi ve egzersiz başta olmak üzere neler yapabileceği konusu önemine binaen, böyle bir söz geldi aklımıza. Akletmek, adeta 'oltamızı' atıp doğru bilgiyi tutmak ve size 'servis' yapmak da, bize nasip oldu,elhamdülillah. Merkezi ve yerel yönetimler kadar, özel sektörle birlikte, spor federasyonları bu konuda görev üstlenip-üstlenmedikleri hususuna, takılır kalırız, aslında! Bunun nedeni ise, sayısız bireyin bu faaliyet-etkinlik içerisinde yer alma durumu-imkânına sahip olmak gibi ayrıcalığa kavuşma arzusu. Bu gerçeğe dikkat çekerken, diğer önemli husus ise spor federasyonları gibi teşkilatlarda sürecin nasıl işleyip işlemediği konusu

SPOR BRANŞLARININ AYNI ÇATI ALTINDA TOPLANMASI

Ülkemizdeki yer alan özel bireylere yönelik (engelli) sportif faaliyetler 2000 yılına kadar tek çatı altında faaliyetlerini gösterdi. Daha sonra ise, Bedensel, Görme, İşitme ve Zihinsel Engelliler olarak, birbirinden bağımsız 4 Spor Federasyon adı altında bu faaliyetlerini sürdürmüştü. Günümüze gelindiğinde ise bu süreç, yüzme ise yüzme, masa tenisi ise masa tenisi, karate ise karate gibi branşlarda aşamalı olarak, normal spor branşlarında faaliyet gösterilen federasyonlarının çatısı altında birleşti. Özel gereksinimli (engelli) bireylerin normal spor federasyonların çatısı altında faaliyet gösterilmesi kadar doğal, olması gereken bir durum olamazdı. Bu normal hayat akışımızın her aşamasında da bu böyle olmalıydı.

Özel gereksinimli (engelli) birey dediğimizde akla sadece bir engel durumu-grubu gelmiyordu ki. Bireyin özel gereksinimli (engellilik) durumu, bedensel, görme, işitme, zihinsel gibi farklılık gösterebilmektedir. Hal böyle olunca da, siz bu bireyleri sosyal hayatın içerisine katılımlarını sağlarken görme engellilerin kullanımına uygun araç, işitme engellilerin kullanımına uygun park, bedensel engellilerin kullanımına uygun tesis veya zihinsel engellilerin kullanımına uygun alan diyemezsiniz ki! Bu etkileşim, spor için de geçerli. Ortak kullanım ve katılım için özel gereksinimli (engelli) dahil olacağı spor faaliyetlerini ayrı kategorilerde değerlendirmek, spora katılım göstererek fiziksel ve ruhsal açıdan olumlu bir enerjiye sahip olacak insanların önünün tıkanması anlamı taşıyacaktır.

Masa tenisi oynayacak özel gereksinimli (engelli) bir bireyin kullanacağı malzeme (saha, raket, top), yüzme yapacak, basketbol oynayacak, karate ve tekvando gibi daha birçok, engel durumuna göre hemen hemen branşların tamamına katılım gösteren sporcular içinde benzer durum söz konusu. İşte bu nedenle, spor federasyonlarının bir uzvu eksik veya uzuvlarının tamamını kullanmayan özel gereksinimli (engelli) bireyler olarak tanımlanan bireylerin spor yapmalarını ayrı kategorilerde değerlendirmeyip, aynı çatı altında faaliyet göstermesi önem taşımaktadır

FEDERASYONLARIN İDARİ VE FİNANSAL İŞLEYİŞ ŞEKLİ

Peki, yakın zaman da 'engelli-engelsiz' ayrımı yapılmadan, aynı çatı altında birleşen ve faaliyetlerini sürdüren spor federasyonlarının faaliyet sürecinde aksaklıklar yaşanıyor mu, açıkçası bu konuda bize ulaşan herhangi bir bilgi-haber yok. Ki herhangi bir durum-aksaklık varsa da, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Spor Genel Müdürlüğü gerekli hassasiyeti gösterecektir, sanırım. Spor Federasyonlarımız her ne kadar özerk bir yapıya sahip olsa da kaynak olarak, sponsorluk ve sosyal sorumluluk adı altında özel sektörün mali desteği, yönettikleri federasyonlara aktarım sağlayamadıklarından dolayı, mali giderlerini devlet bütçesinden sağlandığını biliyoruz. İşte bu nedenle adı geçen Federasyonların organizasyon (ulaşım, kıyafet, konaklama v.b.) eğitim (antrenör, seminer, konferans) ve tesis gibi giderlerin takibinin iyi yapılması gerekmektedir. Aynı şekilde, özel gereksinimli (engelli) bireylerin yapmış olduğu faaliyetlerin, çatısı altında faaliyet gösterilen Spor Federasyonun oransal (yüzde olarak) idari ve finansal açıdan dağılımı da ayrıca önem taşıyor.

Özel gereksinimli (engelli) bir bireyin yarışmacı olarak spora katılımı kadar, hareket ve egzersiz açısından da etkinliklerde yer alması da değerli bir konu olduğunun, bir kez daha altını çizelim. Bu hususta spor federasyonlarının yönetimlerine büyük sorumluluk düşmektedir. Bu bağlamda 'Neler yapılabilir ki' sorusu akla gelebilir! İşte orada Türkiye Futbol Federasyonu'nun (TFF) yaptığı çalışmalar örnek-emsal teşkil edebilir. Ülkemizde 18 yıldır engelli futboluna katkı sağlayan TFF örneği,