Evliya Çelebi, "Şefaat ya Resulallah!" yerine (dili sürçüp) "Seyahat ya Resulallah!" deyince Hz. Muhammed'in tebessüm ve duasına mazhar olduğu bir rüya gördü.

Evliya Çelebi, bu rüyayı Kasımpaşa Mevlevihanesi şeyhi Abdullah Dede Efendiye tabir ettirdi. Bu sebeple Evliya Çelebi'nin seyahatleri, bir ayağı Kasımpaşa Mevlevihanesi'nde, diğer ayağı üç kıtayı gezecek şekilde çark eden mevlevi semahına benzetildi.

Cumhuriyet döneminde Tekke ve Zaviyeler Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle (diğerleri gibi) Kasımpaşa Mevlevihanesi'nin kapısına da kilit vuruldu. Mevleviler bu kapatılmayı 'sırlandı' diye tabir ediyor.

Galata ve Yenikapı Mevlevihanelerinden sonra İstanbul'un üçüncü büyük Mevlevihanesi olan Kasımpaşa, tabiri caizse 99 yıl sonra küllerinden doğdu ve Mevlevilerin deyimiyle 'meydan' uyandı.

Fırıncızade Şeyh Sırri Abdi Dede tarafından 1623-1630 arasında kurulan ve yaklaşık 300 yıl, Osmanlı medeniyetine insan yetiştiren irfan ocağı Kasımpaşa Mevlevihanesi, aslına uygun biçimde, yeniden inşa edildi ve geçen cumartesi hizmete açıldı.

Her şeyin bir ömrü, bir nasibi var. Mevlevihane kuruluşundan bir asır sonra 1731'de ilk kez kapsamlı bir tamirat gördü. 1796'da III. Selim, 1835'te ise II. Mahmud himayesinde tekrar inşa edildi. 1925'te sırlandı ve aradan bir asır geçtikten sonra yeniden ayağa kalktı.

Peki aradan geçen bunca yılda, 1925'te 'sırlandıktan' sonra neler yaşandı

Cumhuriyet döneminde bir süre güreş salonu ve ilkokul olarak kullanılmış Mevlevihane. Bu sırada ana yapının kuzeyindeki müştemilat, avludaki şadırvan ve hazire ortadan kalkmış, arsanın çiçek bahçesi olan doğu kesimine Süruri İlkokulu yapılmış. Ana yapı Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından oda oda kiraya verilmiş. Hızla harap olan mekan, 1979'da çıkan bir yangında tamamen yok olmuş. Kala kala taş merdivenler, bir de taç kapı kalmış ve tabi siyah beyaz fotoğraflar...

Bundan sekiz yıl evvel Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve dönemin belediye başkanları nezdinde Mevlevihane'nin aslına uygun olarak yeniden inşasına karar verilmiş ancak araya giren 15 Temmuz meş'um darbe girişimi, Kovid-19 salgını, ekonomik krizler derken, kısmet bugünlereymiş...

Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğünce (orijinaline sadık kalınarak) sıfırdan inşa edilen Kasımpaşa Mevlevihanesi bundan böyle, İnsan ve İrfan Vakfı öncülüğünde gayesine uygun olarak hizmet verecek.

Açılıştan bir gün evvel Kasımpaşa Mevlevihanesi Kurucu Temsilcisi Abdurrahman Tevruz'un mihmandarlığında mevlevihaneyi gezme fırsatı buldum.

İlkin, minyatür sanatçısı Zehra Katı'nın bir eseri ile göz göze geldim. Mevlevihane'nin giriş kapısına çini yerleştirmesi yapılan minyatürde, Evliya Çelebi (Seyahat ya Resulallah dediği) meşhur rüyasını Abdi Dede'ye anlatırken tasvir edilmiş. Mevlevihanenin bir duvarında ise mekanın yıkılmadan evvelki halini yansıtan siyah beyaz arşiv fotoğrafları asılmış. Ki fotoğraflar, mevlevihanenin aslına uygun inşa edilmesinde yol gösterici olmuş.