Fındık kabuğunu dolduran bir mesele

Fındık, bu toprakların sarı altını. Türkiye'nin en stratejik ve değerli tarım ürünlerinin başında geliyor.Türkiye, dünyanın en önemli fındık üreticisi.Binlerce üretici ailenin geçim kaynağını oluşturuyor.600 bin aileye ekmek oluyor.Toprağı koruyor, güzelleştiriyor.Hiçbir ithal girdisi yok, tamamen yerli ve milli.İhracat gelirinin tümü, ülkemizde kaldığından ayrıca çok değerli.Her sene 2 milyar dolar civarında döviz kazandırıyor.Tüm bu güzelliklere rağmen ne yazık ki fındık gereği gibi değerlendirilmiyor.Fındıkta üretim zengini, gelir fakiriyiz.Yaklaşık 120 ülkeye fındık ihraç ediyoruz.Ama ihracatın ancak yüzde 40'ı işlenmiş fındık şeklinde.Yani ürünümüzün çoğunu hammadde olarak dışarı gönderiyoruz.Avrupalı şirketler bu fındığımızdan onlarca çeşit çikolata, kek, pasta, bisküvi, dondurma yapıyor ve yüksek fiyata bize satıyor.Fındığın yüzde 80'i çikolata sanayiinde (kıyılmış, dilinmiş, öğütülmüş olarak), bisküvi, şekerleme, tatlı pasta, dondurma imalatında yardımcı malzeme olarak kullanılıyor.Biz fındığı çerez olarak görüyoruz Batılı sanayi ürünü olarak görüyor ve değerlendiriyor.Fındık üretiminde verim de yok.Verim olmadığı için fındığın kalitesi de düşük.Alanları ıslah edip, yaşlı bahçeleri yenilemiyoruz.Bakımına-budamasına özen göstermiyoruz.Sadece bunları yapsak ihracatı ikiye katlar, geliri 5 milyar dolara çıkarabiliriz.Ama yapmıyoruzNedenFındık bahçesi sahiplerinin çoğu fındığa biraz daha ilgi gösterdiğinde çok daha fazla para kazanabileceğini bilmiyor.Üreticiyi bu konularda ikna edecek, yol gösterecek bir sistem de yok, bu işe emek verecek tüccar kafalı yönetici insan da az.Üretici de taze ve acil paraya daha çok ihtiyacı olduğu için bu konularla pek ilgilenmiyor.Konuyu bilenlerin ekserisi de ya duyarsız ya tembel.Bardağın dolu tarafı da var:Ulusal Fındık Konseyi (UFK) tarafından her yıl Ağustos ayının ikinci haftası Dünya Fındık Haftası olarak ilan edildi.İlki geçen sene Trabzon Ticaret Borsası tarafından düzenlendi.Bu yıl 8-14 Ağustos 2022 tarihlerinde Sakarya'da Sakarya Ticaret Borsası ev sahipliğinde yapılıyor.Bu haftada; dünya fındık üretim ve ihracatının büyük kısmını gerçekleştiren ülkemizde fındığın tanıtım ve tüketimine de katkı sağlanarak, farkındalık oluşturulmaya çalışılıyor.Türkiye Ürün İhtisas Borsası kuruldu.İlk Fındık Lisanslı Deposu faaliyete geçti.Çalışmalar var ama duruma bakarsak yetersiz olduğu ortada.Fındığın geçici mevsimlik işçi sayısını artırarak gelir durumu düşük binlerce aileye iş ve aş imkânı sağlamak gibi bir güzel tarafı da var.Her yıl Güneydoğu'dan binlerce aile Karadeniz bölgesine fındık toplamaya geliyor.Bu yıl fındıkta günlük yevmiye 216 TL