'1976' General Augusto Pinochet'nin faşist yönetimi altında ezilen Şili'de, apolitik bir burjuva kadınının kendisine emanet edilen muhalif bir genci koruma sürecinde yaşadığı dönüşümü anlatıyor. Oyuncu Manuela Martelli'nin bu ilk yönetmenlik çabası, son derece başarılı bir politik drama olmuş.

Carmen vakti zamanında tıp okumak istemiş ama ataerkil yapı içinde babası kendisine izin vermemiş, o da 'teselli armağanı' olarak Kızılhaç'ta çalışmış emekli bir hemşiredir. Eşi Miguel ise Santiago'da bir hastanenin yönetici konumundaki doktorlarındandır. Bu orta yaşlı kadın bir sahil kasabasında deniz kıyısındaki evlerinin tadilatıyla uğraşırken hayır işleri vasıtasıyla tanıştığı rahip Peder Sanchez ondan, bir tür emanet olarak gördüğü gençle ilgilenmesini ister. Elias yaralıdır, rahibin iddiasına göre bir hata yaparak hırsızlığa soyunmuştur ve şimdilik gözlerden ırak bir şekilde saklanması gerekiyordur...

Şilili oyuncu Manuela Martelli, ilk yönetmenlik denemesi '1976'da ülkesinin acılı yakın tarihinde geziniyor. Son derece sakin ve bence bir ilk filme göre gayet olgun bir anlatım eşliğinde derin bir vicdan ve hafıza tazelemesi niteliği taşıyan bu yapım yerelden evrensele uzanan bir çabanın ifadesi olmuş. Hatırlanacağı gibi 1973'te Şili'nin Salvador Allende yönetimindeki sosyalist hükümeti, General Augusto Pinochet'nin düzenlediği ABD destekli kanlı bir darbeyle devrilmiş ve ülkeye, 17 yıl sürecek faşist yönetim el koymuştu. Bütün bu süreçte binlerce muhalif öldürülmüş, çok sayıda insan da ülkeyi terk etmişti. '1976' işte bu kapkaranlık dönemden bir kesiti, Carmen adlı ana karakteri eşliğinde perdeye taşıyor...

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

SÜRÜDEN AYRILIYOR

Bilindiği üzere 'burjuvalar' bu gibi dönemlerde o güzelim rahat hayatlarını sürdürebilmek için seslerini çıkarmazlar, aksine çoğu da hâkim koroya katılarak gündelik düzenlerine devam eder. Ya da çok bilinen bir benzetmeyle durumu açıklayalım; ortalık yanarken onlar saçlarını taramakla meşguldürler. Carmen aslında muhafazakâr sularda gezinen bir yapıya sahip; eşi, çocukları ve torunlarıyla mutlu mesut aile tablosunu sürdürme gayretinde. Fakirler için topladığı eski kıyafetleri kiliseye bağışlıyor, görme engellilere kitap okuyor ve böylece hayırsever bir insan olmanın gereklerini yerine getiriyor. Lakin sonradan muhalif bir genç olduğunu anladığı, bakımını ve tedavisini üstlendiği Elias vasıtasıyla hayatında yeni bir koridor açılıyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Filmin başında o evin tadilatıyla, boya rengini seçme işleriyle uğraşırken dışarıda birilerinin gözaltına alındığına tanık oluyoruz. Bu sahne rejimin kendinden olmayanlara dayattığı gündelik faşizm uygulamasında, gözlerini yaşananlardan kaçırarak hayatlarına devam edenleri göstermek açısından önemli bir vurgu. Sonrasında bu aymaz genel kitlenin bir parçası olan Carmen'in, Elias vasıtasıyla sürüden ayrılmasını ve son derece tehlikeli sulara yelken açmasını izliyoruz.

Eski sağlıkçı, şefkatli ellerini bu kez muhalifler için kullanmaya başlıyor, evindeki kaçak devrimcinin yoldaşlarına zorlu yolculuklar sonucu (arabasıyla yola çıkıyor, izlenmemek adına sürekli otobüs değiştiriyor vs.) mesajlar taşıyor, onu güvenli bir şekilde arkadaşlarına teslim etmek için çabalıyor. Bu arada Carmen'in öykünün başından beri sürekli sigara içtiğini ve uykusuzluk halleriyle ruhsal bir çıkmazın içinde olduğu görüyoruz; bu yeni meşgale onun için hem bir 'hayırseverlik' hamlesi hem de ait olduğu sınıfın olup bitene karşı gösterdiği aymazlığın yarattığı suçluluk duygusunu üzerinden atabilme fırsatına dönüşüyor. Benzer bir vicdani meseleyi Peder Sanchez'de de görüyoruz; geçmişte kimi insanların hayatına mal olan hareketinin kendi yüreğinde açtığı kapanması zor yarayı, en azından Elias'ı kurtararak bir parça onarmaya çalışıyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

'1976' gayet olgun bir anlatım eşliğinde derin bir vicdan ve hafıza tazelemesi niteliği taşıyor.

Manuela Martinelli, senaryosunu Alejandro Moffat'la birlikte yazdığı filminde son derece incelikli bir anlatım tutturuyor ve Carmen'in kabuk değiştirmesinin detaylarını sağlam bir öyküyle bize aktarıyor. '1976'nın etkileyici bir film olmasında Aline Küppenheim'ın olağanüstü performansı da önemli bir unsur. Usta oyuncu, Carmen'in ruhundaki karmaşayı, huzur arama çabasını, korku duvarları arasında gösterdiği cesareti ete kemiğe büründürmede çok başarılı. Ben görüntü yönetmeni Soledad Rodriguez'in kadrajlarını ve özellikle sahilde, dalgalar eşliğinde yarattığı görselliği de çok beğendim.