Yıllardır mega projelerde şeffaflığın olmadığını yazıyorum. Projelerin ihalelerine ilişkin bilgimiz yok. İhale sonuçlarına ilişkin bilgimiz yok. Sözleşme koşullarına ilişkin bilgimiz yok. Sözleşmelerde bizim vergilerimizle ödenecek garantilere ilişkin bilgimiz yok.Yüklenicilere maddi menfaat sağlayacak şekilde sözleşmeleri sürekli değiştiriyorlar. Bilgimiz yok.Yasal olarak bu garantileri ilgili kurumların mali tablolarında göstermeleri gerekiyor, göstermiyorlar. Neden Bilgimiz yokBilgimizin olmadığı garantilerin tutarı 180 milyar dolara yakın.Derken Avrasya Tüneli'nin işleticisi bizleri de işletmek için bir rapor hazırladı: Kamu Özel Sektör İşbirliği (KÖİ) Modeli ve Avrasya Tüneli Projesi.Bu köşede daha önce yazdığım üç yazıda bu raporda yer alan manipülasyonları yazdım. Bu raporda şöyle bir tespitte bulunuyorlar: "Proje sözleşmelerinin kamuya açılıp açılmaması şeffaflıkla ilgili bir diğer tartışma başlığıdır. Bilgi Edinme Hakkı Mevzuatı uyarınca kamu kurum ve kuruluşları, istisnalar haricinde her türlü bilgi ve belgeyi başvuran bireylere sağlamakla yükümlüdür" diyorlar ve ekliyorlar "bu çalışmanın, kamuoyunda tartışılan sorulara ve KÖİ modeliyle ilgili eleştirilere bilimsel, gerçek bir cevap olacağı umulmaktadır."Boş yere umutlanmışsın nur yüzlüm.Öyle olmuyor.Nasıl mıGelin bir bakalım.YÜKSEK HIZLI TREN İHALELERİSon yıllarda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına bağlı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü sıkça Yüksek Hızlı Tren (YHT) Hattı ihalesi yapıyor. Bu ihalelerin tutarları dudak uçuklatacak büyüklükte.Örneğin Yerköy-Kayseri Yüksek Hızlı Tren Projesi Yapım İşinin sözleşme bedeli 1,5 milyar dolardır. Ankara-Eskişehir-İzmir YHT Hattı işinin ihale bedeli ise 2,3 milyar dolar.Bazı ihaleler Kamu İhale Kanununun (KİK) istisna düzenlemelerine göre farklı ihale usullerine göre yapılmaktadır (m. 3c). Bazı ihaleler de KİK'in meşhur davetiye usulüne göre yapılıyor (md. 21b).Çalışma alanlarından birisi de ihale olan bir araştırmacı olarak bu işlerin ihalelerini merak ettim. Ancak ihaleler konusunda sistemik bir bilgiye ulaşamadım.Bildiniz!Çaresiz kalınca, Avrasya Tünelinin işletmecisinin bizleri işletmek için yazdığı rapordaki öneriyi takip edeyim dedim.Bilgi Edinme Kanunu çerçevesinde CİMER üzerinden Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğüne sorular sordum.Nasıl mıDevam edelim.SORULARIM20 Eylül, 2022'de CİMER üzerinden şu soruları sordum.1.Demiryolu işlerinin ihalelerinin hukuki dayanağı nedir2.Demiryolu işlerinin ihale usulleri nelerdir3.Demiryolu işleri için EKAP'tan ilana çıkılmış mıdır 4. Demiryolu işlerinin yüklenicileri hangi firmalarıdırDeğerli okur dikkat ettiyseniz sorularım çok açık. İhaleleri hangi mevzuata göre yaptıklarını söyleyecekler. Şu tür ihaleler KİK'e tabi, şu tür ihaleler AB kurallarına göre yapılıyor, şu tür ihaleler şu mevzuata göre yapılıyor diyecekler. Hepsi bu.İkinci soruda ihale usullerini soruyorum. Açık ihale mi, pazarlık usulü mü, belli istekliler arasında ihale miBu işlerde ilana çıkılıyor mu Mefhumun muhalifinden hareketle davetiye usulü mü uygulanıyorDemiryolu işlerinin yüklenicilerinin isimlerini bildirebilir misinizBu işler klasik yöntem çerçevesinde yapılmaktadır. Yani yüklenicilere yapılacak ödemeler milli bütçeden finanse edilmektedir. Yani biz "vergi mükelleflerinin" vergileriyle fonlanmaktadır.Dikkat ederseniz ticari sır diye cevap vermezler diye bu ihalelerinin finansal koşullarını sormadım.Peki, ne cevap aldımDevam edelim.CEVAPLARGenel Müdürlük 21 Ekim, 2022 tarihinde CİMER üzerinden cevap verdi.Öncelikle sorularıma ayrı ayrı cevap vermeye tenezzül etmemişler. Ayrıca konuşuyorlar, ama nece konuşuyorlar gerçekten anlamadım."Ortak Cevap 1-2: Yatırım Programına teklif edilen işler; Yatırım Programında resmi olarak yayımlanmaları akabinde ve söz konusu işin finansman çözümü doğrultusunda, Kamu İhale Kanunu'nun ilgili maddeleri, Çok Taraflı Kalkınma Bankaları (Dünya Bankası, EBRD vb.), Avrupa Birliği Ulaştırma Sektörel Operasyonel Programı (IPA 2 vb.) Satın Alma Kılavuzları kapsamında belirlenen normlar çerçevesindeki prosedürler uyarınca ihale edilmektedir."Değerlendirmem: Bir karar verin lütfen. Hangi ihalede hangi mevzuatı uyguluyorsunuz. "vb" ne demek yahu. Ne yani kafanıza göre mevzuat mı seçiyorsunuz Ayrıca, Ankara-İzmir YHT Hattının ihalesinde FIDIC ihale kurallarına göre alım yaptık diyordunuz. "vb." derken