Ne değişti

Yeni Şafak Taha Kılınç - Ne değiştiİsrail'de 17 Mayıs 1977 günü düzenlenen genel seçimler, ülke basınında "Deprem!" manşetleriyle dünyaya yansıtılmıştı. Zira devletin kurulduğu 1948'den itibaren sürekli olarak iktidarı domine eden ve siyasette söz sahibi olan İşçi Partisi'nin geleneksel hâkimiyeti sona ermiş, bir zamanlar "Siyonist terörist" unvanıyla anılan Menahem Begin'in liderliğindeki Likud Partisi, yüzde 33,41 oy oranıyla, ulaşılması güç bir rekora imza atmıştı. Meşhur Deyr Yâsîn Katliamı (9 Nisan 1948) başta olmak üzere çok sayıda insanlık suçunda parmağı bulunan Begin, hükümeti kurduğu 21 Haziran 1977'den, karısı Aliza'nın ölümü sebebiyle sürüklendiği ağır depresyon sebebiyle istifa etmek zorunda kaldığı 10 Ekim 1983'e kadar başbakanlık koltuğunda oturdu.Menahem Begin'in başbakanlığı hem İsrail'de hem Ortadoğu'da hem de dünyada birbirinden önemli hadiselerin arka arkaya dizildiği bir zaman dilimini kapsıyordu. 19 Kasım 1977'de Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın Kudüs'ü ziyaret ederek İsrail'i tanımasından 1979'da İran'da -İsrail'in en sıkı müttefiklerinden- Muhammed Rıza Pehlevî'nin devrilmesine, Sovyetler Birliği'nin yine 1979'da Afganistan'ı işgalinden Kâbe Baskını'na çok sayıda gelişmeyle birlikte, İsrail Parlamentosu'nun Kudüs'ü "ebedî başkent" ilân etmesi (1980), İsrail'in Lübnan'ı işgali ve Beyrut kuşatması (1982), Hizbullah'ın kuruluşu (1982), Sabra ve Şatilla Katliamı (1982) ve daha birçok olay da bu dönemin ürünüydü.8 Aralık 1987 günü İsrail işgal askerlerinin Gazze sınırında 4 Filistinliyi katletmesinin, nasıl hızlı bir şekilde kapsamlı bir halk ayaklanmasına dönüşebildiğini anlamak için, yukarıdaki arka planı bilmek gerekir. "Birinci İntifada" (ikincisi de, dönemin İsrail muhalefet lideri Ariel Şaron'un Mescid-i Aksâ'ya düzenlediği provokatif ziyaretle, 2000'de patlak verecektir) olarak isimlendirilen bu süreç, Filistinli gençlerin içinde yıllardır biriken öfkenin patlamasıydı. İntifada'nın en keskin sonuçlarından biri, Yâser Arafat liderliğindeki Filistin Kurtuluş Örgütü ve Fetih çizgisinin işgale karşı mücadelede yetersizlikle suçlanmasıyla birlikte, Ahmed Yâsîn adlı engelli bir öğretmenin kurduğu İslâmî Direniş Hareketi'nin (kısa adıyla, Hamas) boy göstermesi oldu. Toplumsal tabanı güçlü "İslâmcı" bir muhalefetin sahneye çıkışının tetiklediği panikle İsrail ve Arafat cephesi birbirine yaklaştı; buradan da Oslo Anlaşması (1993) ve Filistin Yönetimi doğdu.Aradan geçen 35 yıldan sonra, İntifada'nın yıldönümünde bugün İsrail cephesindeki siyasî durum 1977 atmosferiyle neredeyse aynı. Likud'un mutlak kontrolü, Menahem Begin'in şimdiki varisi Benyamin Netanyahu'nun ellerinde. Son 3,5 yılda 5'inci genel seçimlerin düzenlendiği İsrail'de, Yahudi cephesi bugüne kadar hiç olmadığı kadar karmaşık ve çatışmalı. Ancak seçimlerin sonucunda ortaya çıkan politik aritmetik, Filistinliler açısından işgalin dayattığı neticelerde herhangi bir değişikliğin olmayacağını gösteriyor.Filistin saflarına baktığımızda ise, bazı değişim noktalarını gözden kaçırmamak gerektiği ortaya çıkıyor:Her