Eskişehir'den Celil Bey: "Tesbihat ve tesbih ne zaman başladı Resulullah'tan (asm) 600 sene sonra başladı diyorlar. Namaz tesbihatının önemi üzerinde durur musunuz"Mana Olarak Tesbih Tekrarlanan belirli dua ifadelerini saymak için ipe dizilmiş belli sayıda boncuk tanesinin oluşturduğu halkaya tesbih denmiştir. Allah'ı zikir olarak ise "tesbih", Arapça'da "Sebbaha" fiilinin tef'îl vezninden mastarıdır. Aynı kökten gelen "Sübhaneke-Sübhanallah" ifadelerine denir. "Allah yücedir, kusursuzdur, eşsizdir" gibi manalara gelir. Sünnette yer aldığı şekliyle, "Sübhanallah" kelamına "Elhamdülillah, Allahü ekber, La ilahe illallah" gibi zikir ifadeleri de dahil edilerek, hepsine birden "tesbihat" denmiştir. Özelde ise "sübhanallah" kelimesine "tesbih", "elhamdülillah" kelimesine "tahmid", "Allahü ekber" kelimesine "tekbir" ve "la ilahe illallah" kelamına "tehlil" denir. Tesbihat, Allah'ı zikretmek, noksanlıklardan yüce tutmak ve şükretmek kelimeleriyle özetlenebilir ki, namazın özüdür. Tesbîhâtta otuz üçer defa tekrar edilen "Sübhanallah", "Elhamdülillah", "Allâhu ekber" ve "Lâ ilâhe illâllah" mübarek kelimeleri namazın çekirdekleri hükmündedir. Bu kudsî çekirdeklerin namazın içinde de yer alışı, tesbîhât kelimelerinin ibadete ne kadar münasip olduğunu ve manevî hayatımız için ne büyük önemi bulunduğunu anlatır.1 Nitekim Resûlullah (asm) Efendimiz, "Bizim namazımız tesbîh, tekbir ve Kur'ân tilâvetinden ibarettir; onda dünya kelâmı konuşulmaz!" buyurmuştur.2 Tesbih Boncuğu Şart mıdır Sayıyı karıştıranların tesbih boncuğu kullanmalarında elbette sakınca yoktur. Ancak Hazret-i Peygamber (asm) zamanında tesbih boncuğu taşındığına dair bir kayıt bulunamamıştır. Rivayetlerde tesbih olarak hurma çekirdeğinden, çakıl taşlarından ve parmakların boğumlarından faydalanıldığı yer alır. Sonraları belirli sayıdaki zikir ifadeleri için taştan ve farklı malzemelerden boncuklar üretilmiştir. Tesbih boncuğunun kudsiyeti yoktur. Kudsiyet, dilimizle çektiğimiz ve kalbimizi bağladığımız tesbihattadır. Tesbihatı belirli sayıda çekmektedir. Tesbih boncuğu sayı belirlemek için sadece bir araçtır. Ancak şart değildir. Yukarıda zikri geçen araçlar kullanılabileceği gibi, akıl kuvvetine bağlı olarak zihnî bir takip de bu işi fevkalade görür. Tesbih boncuğu sadece Müslümanlarda kullanılmamıştır. Dua ifadelerinin sayısını bilmek için Hıristiyanlarda da, Hindularda da, Budistlerde de kullanılmıştır.