Yeni Kürt Açılımı

19'uncu yüzyıl başında Osmanlı'nın merkezi devleti güçlendirme kararıyla, "vergi vermeme" gibi imtiyazları kaybeden tüm beylikler ayaklandı...Kürt beyleri isyanları Cumhuriyet dönemi dâhil 1930 yılı sonuna kadar sürdü...1938-1960 yılları arasında Kürtçülük hareketi duraklama dönemine girdi. Hareketin tekrar ivme kazanması içten değil, dış koşulların etkisiyle oldu:Irak'ta 14 Temmuz 1958'de General Abdülkerim Kasım, Cumhuriyet darbesini yaptıktan sonra Kürtlere otonomi verdi. Mustafa Barzani Sovyetler Birliği'nden ülkesine geri dönüp örgütlenmeye başladı. Bu Türkiye'deki "Kürtçülük" faaliyetlerini de harekete geçirdi.Keza: Temel hak ve özgürlükler açısından Cumhuriyet tarihinin en özgürlükçü anayasası olan 1961 Anayasası, Kürt sorununun görünür olmasına sebep oldu. Bu hürriyet ortamında çeşitli partiler, dernekler, yayınlar ortaya çıktı...Özellikle 1961 yılında kurulan Türkiye İşçi Partisi (TİP), 1965 yılında kurulan Fikir Kulüpleri Federasyonu (FKF) gibi örgütler ve YÖN gibi sol yayınlar bu konuda öncü görev üstlendi.Peki, Kürt sorununa bakışları neydiTİP Genel Başkan Mehmet Ali Aybar, 12 Mayıs 1963'de Gaziantep'te yapılan genel yönetim kurulunun halka açık toplantısında Kürt sorununa ilişkin düşüncelerini açıkladı: "Bir büyük meselemiz daha var: Doğu ve Güneydoğu illerimizde daha çok Kürtçe ve Arapça konuşan ve Alevi mezhebinden milyonlarca vatandaşımız yaşıyor. Bunun doğurduğu çetin meselelerle karşı karşıyayız. Ulusal menfaatlerimize en uygun, en insanca çözüm yollarını bulmak, ihmal edilmeyecek yurt vazifesidir... Ta ki, bu vatandaşlarımız anayurdun öz evlatları olduklarını kalplerinde duysunlar, iç ve dış düşmanların kışkırtmasına kapılmasınlar. Bu meselenin başka bir çözüm yolu yoktur..."TİP, bu bakış açısını parti programına taşıdı.TİP, bu bakış açısını TBMM'ye taşıdı.TİP, bu bakış açısını mitinglere taşıdı.Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin geri kalmışlığını protesto eden açık hava toplantıları, Doğu Mitingleri olarak adlandırıldı. 1967-69 yılları arasında toplam 15 miting yapıldı. Ancak: Ankara'da 8 Kasım 1967 tarihinde yapılan mitingi Amerikan Büyükelçisi Parker T. Hart ve ekibinin izlemesi sorunun "güvenlik" boyutunu ortaya çıkardı. Bu hal,