"Öfke duygusu yatıştırılıp tedavi edilmezse fiziksel bir hastalığa dönüşür."Tyana ismini duyunca, acaba Yunanistan'da bir şehir mi diye düşündüm. Ancak bu ismin günümüz Niğde İli'nin, Bor İlçesi'ne bağlı Kemerhisar Beldesi'nin antik dönemdeki adı olduğunu öğrenince, anlaşılan bu topraklar için daha öğrenmemiz gereken çok şeyin var olduğunu anladım.Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi'nde "Eserleri ve panteist görüşleri Müslümanlarca tanınan I. yüzyıl Stoacı-Pythagorasçı Grek filozofu" alt başlığı ile tanıtılan Tyanalı Apollonios acaba gerçekten Grek midir yoksa Anadolu'nun içinden çıkan, ancak Grekçe konuşan bir yurttaşımız mıdırİyonya Okulu28 Ağustos 2021 günlü "İyonya Okulu ve Pythagoras" başlıklı yazımda, Pythagoras'ın bir dönem, Sidon'a giderek Moskhos (Magos) soyundan gelen Fenikeli filozoflardan eğitim aldığından bahsetmiştim. Apollonios da aynı yolu takip ederek, on dört yaşında Tarsus'a gidip Fenikeli Euthydemos'un okulunda felsefe, mantık, dil, edebiyat ve hitabet sanatı öğrenimi görür. Pythagoras'ın Sidon'da Magos soyundan gelenlerden eğitim almasından beş yüz yılı aşkın süre sonra Fenikeli bir filozofun, Tarsus'ta okul açıp eğitim vermesi dikkat edilmesi gereken bir husustur. Strabon'un bize aktardığına göre bu dönem Tarsuslular kendilerini yalnızca felsefeye değil, genel olarak eğitime öylesine adamışlardır ki, Atina'yı, İskenderiye'yi, okulu olan ve filozofların ders verdiği her yeri geride bırakmışlardır. Tarsus'taki eğitim sonrası Aigeai'deki (Yumurtalık) Asklepios Tapınağı'nda öğretimine devam eden Apollonios babası ölünce Tyana'ya döner, bu sırada yirmi yaşındadır. Kendisine kalan mirası erkek kardeşiyle paylaşır, geriye kalanı fakir akrabalarına dağıtır ve Pythagoras'çı sessizlik disiplinine uyarak beş sene boyunca hiç konuşmaz.Yapılanı değil öğretileni yapmakTarsus'taki eğitimi sırasında Pythagoras'ın felsefesi üzerine eğitim veren hocası Euksenos, hayatını Pythagoras felsefesine göre değil, Epikuros'un öğretileri doğrultusunda yaşamaktadır. Bir söyleşi sırasında ona; "Sen kendin gibi yaşıyorsun, ben de Pythagoras'ın uygun gördüğü gibi yaşayacağım" der. Euksenos, "İlk ne yapacaksın" diye sorunca şöyle bir cevap verdiği söylenir; "Doktorun önce hastanın midesini temizlemesi gibi, ben de zihnimi sersemleten o kirli etleri yemeyi bırakıp sadece meyve ve sebze yiyeceğim, toprağın yardıma gerek duymadan ürettiği her şey temizdir."var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6779231;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6779231;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlarsinan-genimtyanali-apollonios-6779231' });Muhtemelen on beş yaşlarında bir öğrenci, hocasının öğrettikleri ile yaşamı arasındaki farkı görüp, "Ben senin gibi değil, öğrettiklerin gibi yaşayacağım" diyebilmektedir. Sanırım üzerinden iki bin yıla yakın bir zaman geçmesine karşın Tarsus'taki okulda verilen eğitim günümüzde ne yazık ki çok az ülkede yapılmakta... Günümüz anlayışına göre hangi çocuk hocasının yaşamı ile ilkeleri arasındaki farkı onun yüzüne karşı dile getirip, "Ben senin gibi değil, öğrettiklerin gibi yaşayacağım" deme gücüne ve öz güvenine sahiptirAnadolulu bir düşünürApollonios'un, Roma İmparatoru Augustus (MÖ 27 - MS 14) döneminde Tyana'da asil bir ailenin çocuğu olarak doğduğu, İmparator Nerva (MS 96-98) döneminde Efes'te öldüğü söylenmektedir. Ancak daha sonra Arapça'ya "Sırri'l halika Tabiat'ın Sırları" adıyla çevrilen eserinde kendisinden "Tyana'da oturan kimsesiz (el-yetim)" şeklinde bahsettiği görülür. Yaşadığı dönemde Apollonios, Roma İmparatorluğu için önemli bir kişidir. MS II. yüzyıldan itibaren çok tanrılı Roma inancı için ciddi bir tehlike oluşturmaya başlayan Hıristiyanlığın yayılmasını önlemek amacıyla, Hz. İsa'nın karşısında tanrıların yeryüzündeki temsilcisi ve güçlerinin uygulayıcısı olarak tanıtılmaya çalışılır. Böylesi bir niyetle tanıtılan Apollonios ise gerçekte Pythagoras düşüncelerinin savunucusu, öğretilerini ahlak temelleri üzerine oturtan bir Anadolulu düşünürdür.Apollonios'un gezileriYaşadığı günlerin ulaşım imkânları göz önüne alındığında Apollonios'un bilinen dünyanın hemen her noktasını dolaştığı ve bir süreliğine buralarda ikamet ettiği anlaşılmaktadır. Tyana'da sürdürdüğü beş yıllık sessizlik boyunca çoğunluğu Pamfilya ve Kilikya olmak üzere şehir şehir gezer ve felsefe üzerinde çalışır. Daha sonra Antakya'da ortaya çıkar, bilge Brahmanlar ile görüşmek üzere Hindistan'a gitmeye karar verir. İran'da Kral Vardanes ve Sofist