İnsan meramını bir şekilde ifade etme imkânına sahiptir, bunun ille de bir söz olarak ifade edilmesi gerekmez, özellikle dış dünya ile irtibatları az olan toplumlarda düşünceleri ifade edecek farklı yollar geliştirilmiştir. Bizim kültürümüzde de halı bu ifade tarzının bir başka yoludur. Günümüzde yalnızca desen ve renk açısından değerlendirilmeye çalışılan halıların, bir de dili olsaydı kim bilir bize neler neler anlatırlardı"Halı dokumasını bilmeyen kadına yemek yasaktır." - Eski Türk AtasözüÇoğunlukla yere, bazı durumlarda sedir ve kerevet üzerine, bizim kültürümüzde az rastlanmakla birlikte duvara asılmak üzere yün veya ipekten dokunmuş kısa tüylü yaygılara halı denir. Halının kökeni konusunda çok sayıda iddia olsa da yapılan kazılar sonucu ilk halı örneklerine göçebe Türklerin yaşadığı Orta Asya steplerinde rastlanmıştır. Geçmişi günümüzden üç bin beş yüz yıl önceye giden bu örneklerin en bilineni Moğolistan'da Selenga Nehri kıyısında bulunan Noin-Ula Kurganı'ndan çıkartılan dokuma parçasıdır. Bu halı parçasında bir insan yüzü resmedilmiş olup tipik bir Türk karakterini yansıttığı anlaşılmaktadır. Noin-Ula Kurganı28 Kasım 2021 günkü yazımın konusu "Türk Masalları" idi. Elsa Sophia von Kamphoevener, "Kervansaray Ateşlerinin Başında" isimli kitabında, "Erkeklerin belleklerinde masallar ve hikâyeler, kadınların belleklerinde ise işledikleri motifler bulunmaktadır. Erkeklerin sözle anlatılarını kadınlar ürettikleri halı, kilim ve işlemelerle söze hacet kalmaksızın yüz yıllar boyunca kullandıkları motiflerle anlatmaya çalışmaktalar" demektedir. Bu açıklama sonrası kadınların kendini ifade şekli olan halılar üzerinde düşünmeye başladım. Tam da o günlerde yeni yayımlanmış olan "Erken Dönem Türk Halısı" adlı kitap elime geçti. Bu kitabın başlığının altındaoldukça iddialı bir alt başlık da vardı; "21. Yüzyıl Sanatının Müjdecisi". Pazırık Halısı dünyanın bilinen en eski halısı olarak anılmakta.Bir mimarın halı ile oluşan bağlarıKitabın yazarı Avusturya doğumlu, İngiliz ve Amerikan vatandaşı Christopher Wolfgang John Alexander beş kıtada yüzden fazla binanın tasarımcısı bir mimar. Aynı zamanda büyük bir halı koleksiyoncusu. Kitaptaki resimlerin çoğu onun koleksiyonunda bulunan halılara ait olup "Bir binada olduğu gibi, bir halıda da organizasyonun güzelliği, ifadesini nihayetinde his ve renkte bulur. Tasvir ettiğim geometrik mikro organizasyon, doğrudan halılarda bulduğumuz parlak renge yol açar. Bizi ruha götüren, halının yoğun 'varlık' karakterine sahip olmasını sağlayan başarısıdır. Halıyla karşılaştığımızda bize kendi yaşamımızı hissettiren şey bu renktir" demekte. (s. 13-14)var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6957187;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6957187;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlarsinan-genimhalilarin-dili-olsaydi-6957187' });Zaman zaman sanatın, özelde mimarlığın dar boğaza girdiği, yeni formlar, alışılmışın dışında farklı sunumlar yapmakta sıkıntı çekildiği görülür. Alexander, bu konuda halılar ile kurduğu bağı ise şöyle ifade eder; "Yaşamımı insanların kendilerini evinde hissedebileceği binalar için formlar bulmaya çalışarak geçirdim. İşimin ana bölümü olarakgerçek binaların yapımında daha derine nüfuz etmeyi gerekli gördüm. Sadece bariz yapısal bölüm değil, aynı zamanda binanın yapıldığı ince ayarlı dokuya. Öğelerine, döşemelerine, tavanlarına, duvar desenlerine, döşem detaylarına özetle; binanın mikroskobik düzeyde yapılma şekline." (s. 11)"Bir sanatçı olarak amacım, umudum, yapı alanında bu nitelikte eserler yapmaktır. Binalarda ulaşmaya çalıştığım şey, mikro yapı ve rengin bu birleşimi, ışığın geometrik bütünlük yoluyla genel olarak yaratımıdır." (s. 17)Türk halısıAlexander, "Bir yapı ustası olarak onlardan çok şeyler öğrenme arzumdan ötürü yıllar önce halı toplamaya başladım" diyor. Toplamaya başladığı halıların hemen hepsini Türk halıları oluşturuyor. Dünyanın farklı bölgelerinden satın aldığı halılar da belirgin bir şekilde "Türki" karaktere sahip olanlar. Bu seçiminin peşin bir hüküm sonucu olmadığını, aradığı birliğin veya ruhsal derinliğin çoğuna Türk