Çalışanların yıllık ücretli izin hakkı, temelini Anayasa'dan alan, şahsın öz varlığına dayalı Anayasal bir hak olup, yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemiyor.Yılın belirli bir döneminde işten uzak kalıp dinlenmek, çalışanların verimliliğini ve motivasyonunu olumlu yönde etkileyen önemli bir husus.Ülkemizde yıllık izin kullanımları, genel olarak okulların tatiline ve yükseköğretim kurumları sınavına (YKS) endeksli olup, okulların kapanması ve YKS'nin yapılmasıyla işyerlerinde izin kullanımına ilişkin talepler de başladı.Bugün, yıllık izin süreleri ve izin uygulamasına ilişkin temel hususları paylaşmak istiyorum.İZNE HAK KAZANMAİşyerinde işe başladığı tarihten itibaren, deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçi yıllık ücretli izne hak kazanıyor. Bir yıllık sürenin hesabında işçinin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştığı süreler birleştirilerek göz önüne alınıyor. Gelecek izin hakları için bir önceki izin hakkının doğduğu günden başlayarak bir yıl geçmesi gerekiyor.YILLIK İZİN SÜRELERİYıllık ücretli izin süresi, işyerindeki çalışma süresi ve yaşa göre değişiyor. Hizmet süresi;- Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlar için 14 iş gününden,- Beş yıldan fazla 15 yıldan az olanlar için 20 iş gününden,- 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlar için 26 iş gününden az olamıyor.Yer altı işlerinde çalışanlar için izin süreleri dörder gün artırılarak uygulanıyor. Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 iş gününden az olamıyor. Bu süreler asgari izin süreleri olup, toplu iş sözleşmeleri veya bireysel iş sözleşmeleri ile artırılabiliyor.BEŞİNCİ YILIN İZNİUygulamada en çok duraksama, beşinci yılın izin süresinde yaşanıyor. Yasada hizmet süresi 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanların izin süresi 14 gün öngörülmüş. Birinci yılın iznine, birinci yılın sonunda hak kazanılıyor ve izin ikinci yıldan itibaren kullanılmaya başlanıyor. Buna göre, beşinci çalışma yılının sonunda hak kazanılan ve altıncı yıldan itibaren kullanılacak olan beşinci yılın izin süresi 14 iş günü oluyor.YILLIK İZİN UYGULAMASIEsas olan, yıllık iznin kesintisiz bir şekilde kullandırılması. İznin kullanım zamanına ilişkin karar işverene ait