Çalışma hayatında engelli hakları

Fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde kayıplarından dolayı topluma diğer bireyler ile birlikte eşit koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre koşullarından etkilenen birey "engelli birey" olarak tanımlanıyor.Engelli bireylerin günlük hayatta yaşadıkları veya karşılaştıkları sorunlara dikkat çekmek amacıyla her yıl 10 - 16 Mayıs arası "Engelliler Haftası" olarak kutlanıyor. Pek çok ülkede olduğu gibi ülkemizde de çeşitli program ve etkinlikler düzenleniyor.Aile Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın Temmuz 2021 İstatistik Bülteninde, Ulusal Engelli Veri Sisteminde kayıtlı ve hayatta olan engelli sayısı; 1.414.643'ü erkek, 1.097.307'si kadın olmak üzere 2.511.950, ağır engeli olan kişi sayısı 775.012 olarak açıklanıyor. Sayılar, Engelli Sağlık Kurulu Raporu almak için yetkili hastanelere başvurmamış ve hizmet almak için devletle temasa geçmemiş bireyleri kapsamadığında gerçek engelli sayısı açıklananın üzerinde olduğu muhakkak...Engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmaya, korunmalarını ve geçimlerini sağlamaya, istihdam edilmelerine ve emekliliğe kolay erişimlerine ilişkin yasalarımızda özel düzenlemeler yapılmış olup, bugün engelli bireylere özgü bazı yasal düzenlemeleri sizlerle paylaşmak istiyorum...İSTİHDAMElli veya daha fazla işçi çalıştıran özel sektör işyerleri yüzde 3, kamu işyerleri yüzde 4 oranında engelliyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde istihdam etmek zorunda.Engelli veya bakmakla yükümlü olduğu engelli yakını olan memurlar için nöbet muafiyeti, izin hakkı, refakat izni, mazeret izni, tayin ve yer değiştirme hakkına ilişkin olarak personel mevzuatlarında özel düzenlemeler yapılmış olup, engelli memura kendi isteği dışında gece nöbet ve fazla mesai hizmeti yaptırılamıyor.ERKEN EMEKLİLİKSSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamında çalışan engelli vatandaşlarımız için emeklilik şartlarında pozitif ayrımcılık uygulanmakta olup, yaş şartı aranmaksızın, daha az sigortalılık süresi ve prim günü ile malulen veya engelli hakkıyla emekli olabiliyorlar.Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu olan sigortalı annelerin 1 Ekim 2008'den sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor. Eklenen bu süreler ayrıca emeklilik yaş hadlerinden de indiriliyor.VERGİ AVANTAJLARIYüzde 40 ve üzeri engelli olan çalışanların ücretlerinin vergilendirilmesinde engellilik derecesine göre engelli indirimi uygulanıyor. Bu indirimden engelli serbest meslek erbabı ve bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan serbest meslek erbabı ile ücretliler de yararlanıyor. Böylece daha az vergi ödemeleri sağlanıyor.Engellilik oranı yüzde 90 ve üzerinde olan malul ve engellilerin 5 yılda bir olmak üzere ÖTV istisnası kapsamında araç alma hakları bulunuyor. Bu araçlar için Motorlu Taşıtlar Vergisi de ödemiyorlar. Söz konusu istisnalar, malul ve engelli tarafından bizzat kullanmak üzere engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptırılan