Şehir plânlamaları ve yapılaşma toplumun eğilimlerinde önemli rol oynar. Dolmabahçe tanzîm edilip, pâdişâh orada oturmaya başlayınca İstanbul Beşiktaş'tan yukarıya doğru uzayan yeni çehreli bir şehir hâline dönüştü. Unkapanı Köprüsü yerindeki eski köprü de sanki İstanbul'a yeni bir yol haritası çiziyordu. Artık gündüz devlet ve meşîhât, gece ise eğlence mekânları mesâîleri devrede idi. Anadolu yakası; mesîre yerleri, bağları bahçeleri, bahçe tarımı ve ricâlin cum'a günlerini geçirdiği sâkin hayat alanları ile İstanbul dışı addediliyordu. Üsküdar'dan