Türkiye kripto para piyasasıyla ilgili kötü tecrübelere sahip olmasına rağmen, vatandaşımız bir türlü temkinli davranmıyor. Kripto para kayıplarına karşı hukuki güvenlik nasıl sağlanabilir Gelin inceleyelim...Son zamanlarda, özellikle UTS ve LONA ile başlayan sert değer kayıplarıyla, kripto para piyasasına yatırım yapan bir çok yatırımcının bütün birikimlerini yitirdiklerine ilişkin haberler sıklaşmaya başladı.Bazı hikâyeler çok dramatik; tek taşınmazını, evini satıp kripto paraya yatırım yapan, ancak tüm yatırımını bu yolla kaybedenler var. Emekli ikramiyesini, bankadaki parasını, yastık altındaki altınlarını kripto para piyasasına yatırıp, her şeyini yitiren, geleceğe yönelik ümitleri ve hayalleri yıkılanlar var.Türkiye kripto para piyasasıyla ilgili kötü tecrübelere sahip olmasına rağmen, vatandaşımız bir türlü temkinli davranmıyor. Thodex, Vebitcoin, Sistemcoin, Hecoin ve Bitrota ile yaşanan çöküşlerin yarattığı mağduriyetler halen gidirilemedi ve giderilecek gibi de gözükmüyor.Avrupa'da birinciyizAdına her ne kadar kripto para denilse de, aslında klasik anlamda bir ödeme aracı olarak bilinen, kişi ve kurumlarca kabul edilen bir ödeme aracı olmadığı için, gerçek anlamda "para" değil.Zaten Merkez Bankası'nın 'Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik' gereği kripto varlıkların ödeme aracı olarak kullanılması yasak. Oldukça spekülatif, ama parasal bir 'değer' ile ifade edildiği için kripto paraların değişimi, hukuki terimiyle satış sözleşmesi kapsamında alım ve satımı mümkün olan bir 'şey'dir. Türk Borçlar Kanunu 207'deki tanımda yer alan 'satılan'dır, Yönetmelik'teki adıyla 'kripto varlık'tır.Türkiye kripto paraların kullanımı, işlem hacmi bakımından dünyada dördüncü, Avrupa'da ise birinci durumda. Milli geliri bizim 3-4 katı olan gelişmiş ülke ülke vatandaşlarını çok geride bırakıyoruz.Tasarruf azalıyorTasarruf oranı, hane halkının tasarrufunun harcanabilir gelirine oranı olarak ifade ediliyor. 2020 yılı TÜİK verilerine göre gayrisafi hanehalkı tasarruf oranı yüzde 10.9. 2019 yılında ise yüzde 12.8 idi. Tasarruf oranı gittikçe düşmesine rağmen, kripto para piyasasındaki işlem hacmimiz ve yatırım yüksekliğimiz düşmüyor. Hatta daha da artıyor olmalı ki, kripto para piyasasının devleri Türkiye'ye gelme planları yapıyor.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6762571;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6762571;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlarprof-dr-erol-ulusoykripto-para-kaybina-karsi-hukuki-koruma-6762571' });Yatırımcının iki önemli riski varBitcoin gibi kripto paralara yatırım yapıldığında, yatırımcının iki riski var. Birincisi, yatırım yaptığı kripto para platformunun hileli işlemleri. İkincisi ise, yatırım yapılan kripto paranın değerindeki sert düşüş.Kripto para yatırımını yaptığınız platform, aslında kendi adına sizin hesabınıza işlem yapıyor. Böyle olunca da sizin talimatınız olmadan hesabınızdaki bütün yatırımınızı başka hesaplara aktarıp ortadan kaybolabiliyor. Bunun acı tecrübelerini yaşadık.O halde ilk hukuki koruma, kripto para platformuna vermiş olduğumuz kendi adına ve fakat bizim hesabımıza işlem yapma yetkisini işlevsiz hale getirmek. Bunun en kolay yolu, sıcak cüzdanda tuttuğumuz parayı, soğuk cüzdana aktarmak. Böylece kimse bizim adımıza işlem yapamaz. Biz kripto varlığımızı soğuk cüzdandan yeniden sıcak cüzdana aktarana kadar.Elbette güvenilir, itibar sahibi, mali gücü yüksek, sermayesi güçlü platformlar ile çalışmak da bir başka koruma önlemidir.Manipülasyon suçBir kripto paranın değeri spekülatif veya manipülatif işlemlerle düşebilir veya çıkabilir. Spekülasyon, bütün hukuk sistemlerinde yasaldır. Ancak manipülasyon suçtur ve yasaktır. Mesele borsa olsa sorun yok; SPK md 107 manipülasyonu açıkça yasaklıyor. Bunu kripto para piyasasına uyarlarsak, bir kripto varlığın fiyatına, fiyat değişimlerine, arz ve taleplerine ilişkin olarak yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandırmak amacıyla alım veya satım yapılması, emir verilmesi, emir iptal edilmesi, değiştirilmesi veya hesap hareketleri gerçekleştirilmesi suç ve yasak olmalıdır (işlem bazlı manipülasyon).Kripto varlıkların fiyatlarını, değerini ve yatırımcıların kararlarını etkilemek amacıyla yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi verme, söylenti çıkarma, haber veya yorum yapma veya rapor