Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 20. maddesine göre aralarında başka türlü anlaşma yoksa malikler personel ücretlerine eşit, diğer giderlere arsa payına göre katılıyorlar. Bu paylaşım şekli her zaman doğru ve adil olmayabiliyor. Okurlarımdan, 'Yasal düzenlemenin dışına çıkarak, farklı bir gider paylaşım modeli belirlenebilir mi' soruları geliyor. Yanıtı evet. KMK buna izin veriyor. Örneğin, 40-50 katlı binada, oturulan kata göre asansör parası ödemesi getirilebilir. Sitede oturum başlamadan daha kat irtifakıkat mülkiyeti kurulurken, Yönetim Planı (YP) siteye özgü hazırlanabilir. YP'de, o siteye ait otopark, asansör, havuz, tenis kortu gibi ortak yer ve tesislerin giderlerinin paylaşımı, malikler ve kiracılar açısından en adil ve doğru bir şekilde belirlenebilir; 'Az kullanan az, çok kullanan çok öder'. Hatta, bazı hizmetlerden yararlanmayanlar, o konuda hiç ödeme yapmazlar. Böylece, gider paylaşımı ile ilgili gelecekte hiçbir sorun da yaşanmaz.SİTELERİNDEKİ gider paylaşımlarının adaletsizliğinden ve yüksek aidatlardan şikâyet eden okurlarım, adil paylaşımının nasıl yapılabileceğini soruyorlar. KMK'daki düzenleme dışında bir paylaşım modeli getirilip getirilemeyeceğini öğrenmek istiyorlar. Okurlarımın soruları ve Kat Mülkiyeti Hukuku uzmanı avukat Mustafa Şeref Kısacık'ın yanıtları şöyle:ASANSÖRÜN İÇİNİ DAHİ GÖRMEDİMOkur E.Ö.: 10 katlı 2 bloktan oluşan bir sitenin giriş katında oturuyorum. Her blokta ikişer asansör var. Girişte oturduğum için bu asansörlerin içine dahi girmiş değilim. Her dairenin metrekareleri ve arsa payları aynı. Aidatlar arsa payı üzerinden aynı olarak tahsil ediliyor. Asansörlerin bakım onarım ve yenilenmelerine diğer dairelerle eşit olarak katılıyorum. Bu durum benim mantığıma ve hakkaniyete uygun gelmiyor. Binanın çevresine yapılacak boya, badana, mantolama vs gibi giderlere eşit katılım bana daha mantıklı geliyor. KMK'da bu konu ile ilgili muhakkak ayrık hükümler vardır diye düşünüyorum. Beni aydınlatabilir misinizSİTEMİZE ÖZGÜ YP HAZIRLAMALIYIZAvukat Mustafa Şeref Kısacık: Bu sorunun birçok boyutu var. Diğer okurlara da yararlı olacak şekilde bütünsel bir bakış açısıyla cevaplayalım. KMK'nın 20. maddesine göre aralarında başka türlü anlaşma yoksa malikler personel ücretlerine eşit, diğer giderlere arsa paylarına göre katılırlar. Bu paylaşım şekli her zaman doğru ve adil olmayabilir. Bu yasal düzenlemelerin dışına çıkarak, farklı bir giderleri paylaşım şekli belirlenebilir mi Elbette belirlenebilir. Kanundaki düzenleme buna izin veriyor. Kat irtifakıkat mülkiyeti kurulurken, tapuya verdiğimiz YP'yi sitemize özgü hazırlarsak; gider paylaşım şeklini en başta en adil ve en doğru şekilde belirlersek, bu sorunların hiçbiri söz konusu olmaz. Biz bir siteden konut ya da işyeri alırken YP'ye bakmıyoruz. Yükleniciler de rastgele bir YP'yi internetten indirip veya başka siteninkini kopyalayarak tapuya veriyorlar. O sitenin daha iyi yönetilmesini sağlaması gereken YP'leri, aksine sorunların kaynağı oluyor. O siteye özgü hazırlanmayan YP'ler çoğu site sakinini mağdur ediyor. Yıllarca süren uyuşmazlıklara ve huzursuzluklara neden oluyor.GİRİŞTEKİ DÜKKÂN MUAF TUTULABİLİROkur R.S.: Binanın dışındaki dükkân asansör gideri ödemek zorunda mıdır 40-50 katlı binalarda en üst kattakiler asansörü en çok kullanan kişiler olduğuna göre asansör giderinin çoğunu onların ödemesi gerekmez miAvukat Kısacık: Sorudaki gibi binanın içi ile hiç ilgisi olmayan dükkân sahipleri de asansör gideri ödüyor. Merdiven boşluğunun, bina içi ortak alanların aydınlatma, temizlik gibi giderlerini ödemek zorunda kalıyorlar. Oysa buna meydan vermeyebilirdik. YP'yi tüm bu hususları dikkate alarak, o siteye özgü, adildoğru aidat paylaşım sistemini içeren şekilde hazırlayabilirdik. Örneğin; dükkânları asansör giderlerinden muaf tutabilirdik.Benzer şekilde; 30-40 katlı binaların asansör giderleri için YP'de özel düzenleme yapılabilirdi. Örneğin; giriş kattaki daireler asansör giderlerinin 14'üne, 1-10 katlarda olanlar 24'üne, 11-20 arasındakiler 34'üne, 21 ve sonraki katlarda oturanlar 44'üne katılırlar diye düzenleme yapabilirdik.SAUNA, TENİS KORTU DÜZENLEMESİAynı şekilde, herkesin mutlaka kullanması zorunlu olmayan sauna gibi bazı tesislerin kullanımı için kullananlardan makul bir ücret alacak bir düzenleme yapabilirdik. Tenis kortunu kullanacaklardan saat başı bir ücret alınacağını YP'ye koyabilirdik.Bir örnekle konu daha net anlaşılacaktır. Sitede 450 araçlık otopark olduğunu, birbirine yakın metrekareye ve arsa payına sahip 350 daire olduğunu varsayalım. Her daireye birer araçlık yer ayrıldıktan sonra, fazla olan 100 otopark yerini birden fazla aracı olan site sakinlerine belli bir aylık abonmanlık karşılığı tahsis edeceğimizi YP'ye yazabilirdik. Böylece 2-3 araçlık yer kullananlar daha fazla ödeme yaparlar, bir aracı olanlar veya hiç aracı olmayanların aidat yükü azalmış olurdu. Dolasıyla ortak alan, yer ve tesisi hiç kullanmayanlar veya çok az kullananlar mağdur olmazdı.AZ KULLANAN AZ, ÇOK KULLANAN ÇOK ÖDERBu şekilde alınacak ekstra paralarla o tesisin; ısıtma, aydınlatma, işletme,