Yılgınlık, yok olmanın çıkış kapısıdır... Seçim analizi-3

Atatürk gibi düşün! Bu ülkeye sürekli borcumuz var!Mehmet Van'dan döndü, "Abi çok çalıştık, bence seçimi yüzde 60 ile Kılıçdaroğlu kazandı, seçimi çaldılar, ne yapsak çalacaklar oy kullanmanın anlamı yok" dedi.Mehmet'e, "Bak ıslak imzalı tutanaklar kontrol ediliyor, evet bazı oy çalmaları, yanlışlıklar var, bunlara itiraz ediliyor, düzeltmeler yapılıyor, ama seçim sonucu değiştirecek bir 'hırsızlık' saptanamadı, ikinci turda mutlaka herkes oyunu fazlasıyla kullanmalı, kullanmayanları ve iktidara oy verenleri de ikna edip sanığa götürmeli" dedim.Abi umut yok deyince sert çıktım, oyunu şüphesiz ki kullanacak, ama yılgınlık ve umutsuzluk yüzünden akıyordu.Büyük bir yılgınlık. Yanlış inanışlar varsayımlar üzerine kurulan "seçimi çaldılar" yaygın inanışı, tam uç noktaya vuruyor: Ne yapsan çalacaklar!Bu inanışa yol açan, hepimizin de katkıda bulunduğu "Bu iş tamam, Kılıçdaroğlu yüzde yüz kazanıyor" inancı ve rehaveti. Anket şirketlerinin de çoğunluk tercihleri böyle olunca, Millet İttifakı'nın kazanacağı daha seçim olmadan yüzde 100 kesinleşmiş oldu.KONTROL SİSTEMİ VAR Defterdeki ve düşüncelerdeki bu kesin hesap, sandıktan çıkmayınca, daha önceki "Atı alan Üsküdar'ı geçti" açıklamalarıyla Üsküdar seçimlerinin çalındığını doğrulayan açıklamalar, Cumhurbaşkanlığı seçiminde mühürsüz oy pusulalarının YSK tarafından kabulü vb. gibi geçmiş deneyim ve pratiklerden akılda kalan "çaldılar" bilgisi, bu seçim sonucunda da alabildiğine yürürlüğe sokuldu.Ülkeyi çaldıkları pek çok olayla gösterilmiş bir iktidar elemanları, oyları mı çalmayacaklardı!RTE bu seçimde kaybetmeyecek de ne zaman kaybedecekti, ekonomi çökmüş, yoksulluk yaygınlaşmış, orta direk erimiş, üstüne üstlük pahalılığın önü kesilememiştiÇıkarsama: RTE bu kadar yüksek oy aldıysa, mutlaka oylar çalınmıştı.Oysa seçim sandıklarını kontrol mekanizması var. Kontrolde eksiklikler olabilir ama fotoğrafın bütününü, seçimin çalınıp çalınmadığını saptama olanağı var. Bunu görebilirsiniz.Kazandık düşüncesi bu kadar yüksek tutulunca, beklentilerin gerçekleşmemesi, büyük psikolojik çöküş getiriyor...Stratejide önemli bir hata!İKİNCİ HATA: HERŞEY DEĞİLİkinci stratejik düşünce hatası "Ekonomi her şeydir" inancı oldu.Bu belki "rasyonel insan" için doğru olabilir, ama rasyonel insan bir masaldır. Homo economicus evet piyasa işleyişi, çıkarları ençoklaştırmak, tüketim oburluğu, mal sahipliği vb. açısından pek çok gerçekçilik taşıyan bir kavram. Ama insan "ekonomik" yapısından çok daha fazlasıdır. Evet varoluşumuz maddi koşullar tarafından belirlenebilir, bu değişken olabilir; ama özümüz uzun zaman diliminde fazla değişmez.Evet ekonomi çok etkili oldu ve AKP yüzde 7'ye yakın oy kaybetti. RTE'nin, asla tek başına partisinin oyu ile seçilemeyeceği görüldü. Fakat salı günkü yazımdaki gibi, RTE'nin seçimlere