Abdülhamit gerçeği - Doç. Dr. Hüner TUNCER

II. Abdülhamit (1876-1909), 31 Ağustos 1876'da Osmanlı tahtına çıkmıştı. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda 13 Temmuz 1878 tarihinde imzalanan Berlin Antlaşması'nın başlıca maddelerine bir göz atalım: Sırbistan'ın bağımsızlığı tanınmış; Sırbistan'a Niş vilayetinden başka Bulgaristan'ın güneydoğusundaki bazı topraklar verilmişti. Ancak Sırbistan, Yenipazar Sancağı'nın kendisi ile Karadağ arasında paylaştırılmayarak, Bosna ve Hersek ile birlikte Avusturya'ya verilmesinden büyük düş kırıklığına uğramıştı. Karadağ'ın bağımsızlığı tanınmaktaydı. Romanya, bağımsız bir devlet olarak tanınmış; Besarabya'yı Rusya'ya terk etmeyi ve bunun karşılığında Dobruca'yı almayı kabul etmişti. Büyük Bulgaristan üç bölgeye ayrılmaktaydı. Birinci bölgede, Osmanlı hükümranlığı altında özerk ve Babıâli'ye vergi veren bir Bulgaristan Prensliği kurulmaktaydı. Bulgaristan Prensliği, dokuz ay süreyle Rusya tarafından yönetilecekti. İkinci bölge, Doğu Rumeli ismiyle Osmanlı Devleti'ne bırakılmaktaydı. Üçüncü bölge ise Makedonya olup, reform yapmak koşuluyla Osmanlı Devleti'nde kalmıştı. Bosna ile Hersek, Avusturya tarafından işgal edilip yönetilecek; ancak, bu iki eyalet Osmanlı hükümranlığı altında bırakılacaktı. Avusturya ayrıca, Yenipazar Sancağı'nda da askeri güç bulunduracaktı. Rusya; Kars, Ardahan ve Batum kentlerini koruyacak, Batum'da askeri tesisler bulundurmayacak, Doğubayezıt'a ise Osmanlı Devleti'ne geri verecekti. İngiltere Kıbrıs'a yerleşecek, İran'a da Hatur bölgesi verilecekti. KAYNAKLAR DARALDI Osmanlı Devleti, 1878 yılına gelindiğinde, toplam olarak 210.000 km2 civarında toprak yitirmişti. Berlin Antlaşması sonucunda Balkanlar'da 11 milyon kişi Osmanlı yönetiminden kurtarıldı. Bu toprak ve nüfus kopmalarına ek olarak, malî kaynakları da azalmıştı Osmanlı Devleti'nin, çünkü bağımsızlıklarını kazanmış olan devletlerin önceden göndermekle yükümlü oldukları vergilerden yoksun kalmıştı. Berlin Antlaşması sonucunda Osmanlı Devleti, kendisine bağlı olarak kurulmuş olan Bulgaristan Prensliği'nde herhangi bir yönetimsel etkinlikte bulunamayacaktı, çünkü bu prensliğin içişlerinde özgür olduğu kabul edilmişti. Doğu Rumeli Vilayeti'nin Osmanlı hükümranlığı altında bulunmasına karşın, bu vilayetin yönetimi devletlerarası bir komisyon tarafından üstlenilmekteydi. SAYGINLIK KAYBI Girit ile öteki bazı vilayetlere uygulanacak yönetim biçimi de bu komisyon tarafından gözden geçirilecekti. Kıbrıs ile Bosna ve Hersek, Osmanlı hükümranlığı altında bulunmakla birlikte bunlardan birincisi İngiltere, ikincisi