Bugüne kadar bu köşede çeşitli konularla ilgili yazılar yazıldı, bunların birçoğu çok tartışıldı, konuşuldu ama pek azı 4 Kasım 2021 tarihinde yayınlanan "Türk Çocuklarına Verilmeye Başlanan Tuhaf İsimler ve Aşağılık Kompleksi" başlıklı yazım kadar yankı yaptı. Daha önce bu konuda akademik bir çalışma ve yayın yapmış biri olarak o yazıda uzun uzun Türklerdeki isim verme pratiklerinin tarihsel sürecini, özellikle modernleşme dönemindeki değişim dinamiklerini tartışmıştım. Türkiye'de özellikle kentleşmenin ağırlık kazandığı 1950 sonrasında neredeyse pek çok toplumda olmadığı kadar yoğun isim modalarına (bu tabire başvurmak zorunda olmak bile saçma) rastlandığını yani bazı isimlerin birden moda haline gelirken bazılarının demode olduğunu anlatmıştım. Bu başlı başına enteresan bir durumken son yıllarda bu isim verme pratiklerindeki değişim ve yeni isimlerin karakteristiği kesinlikle tartışmaya değer. Çünkü isim dediğimiz şey sadece bir kelime değil; bir kimlik ilanı. "BEYAZ" İSİMLER Çocuklara yeni yeni verilen isimlere bakıldığında öncelikle bir "özgün" isim verme söylemi dikkati çekiyor. Sanki bu konuda bir yarış varmış gibi sırf özgün olsun diye verilen bu isimlerin ise ilk duyduğunuzda çocuğun hangi milletten olduğunu anlayamayacağınız isimler olması başlı başına tuhafken "neden bu isim" diye sorulduğunda ise bir o kadar tuhaf cevaplarla karşılaşabiliyorsunuz. Mesela özgünlük iddiası ilk gelen cevaplardan biri. Herhalde arkadaşlar çocuklarına verdikleri bu anlamsız isimlerin patentini aldıklarını düşünüyorlar. Esas enteresan iddia ise "modernlik" ve "evrensellik" iddiası. İsmin moderni, pre-moderni, post-moderni olur mu diye soramıyorum tabii. Zira sorunun bu kitle tarafından anlaşılacağından bile emin değilim. Ama evrensellik iddiasını özellikle soruyorum. Çünkü orası önemli işaretler veriyor: Öncelikle evrensel olduğu söylenen isimlere bakıldığında mesela kadın isimlerinin çoğunun "-ya", "-ra" veya "-na" hecesiyle bittiği yani Yunan-Latin kökenli Batılı isimleri fonetik olarak çağrıştırdığı görülüyor. Anlamlar ve değerler dünyasında da ne Türk ne de Müslüman isim verme kültüründe de olmayan bu isimler çocuklara verildiğinde isimlerin evrensel olacağı varsayılıyor. Ne de olsa bir şey Batılıysa evrensel, Batılı değilse yereldir ve modern değildir! Dahası da var. İsimlerde Türkçe harf karakter olmaması da tercih ediliyor. "Yurtdışında zor oluyor şekerim" diye ekleniyor. Herhalde ileride Kaliforniya Vali adayı olacak evladımızın siyasal kariyeriyle oynamak istemiyor bu saygıdeğer ebeveynler. Uzun süre eğitim sebebiyle oralarda kalmış birisi olarak söyleyeyim; eğer kişiliğiyle, zekasıyla, başarısıyla saygın bir kişilik olursanız en zor Türkçe isimleri bile öyle güzel telaffuz ediyorlar ki! Yoksa oraya kaçan FETÖ'cüler gibi kendinize sonradan John, Michael falan bile deseniz ciddiye alınmazsınız. Tabii