Hikâyeyi Volga Nehri'nin ücra köşelerinden birinde karşıma çıkan Ulgiç kentinde dinlemiştim. Ulgiç'in görmeye değer biricik anıtı nehrin yanı başında soğan kubbeleriyle yükselen al renkli Kanlı Dimitri Kilisesi'ydi.Korkunç İvan'ın varisi olan şehzade Çareviç Dimitri, evvela bu uzak kente sürgün edilmiş, ardından tam da bu kilisenin yükseldiği yerde yerine tahta geçmek isteyen "naibi" tarafından katledilmişti.Bu müthiş tiranlık hikâyesi ve taht kavgasının kahramanı, temsillere ve operalara konu olan Boris Godunov'dan başkası değildi. Birebir gerçeğe dayanan öykü şöyle: Bugünkü Rusya'nın temellerini atan Korkunç İvan ölünce Rusya, bugün dahi bir felaket olarak anılan "fetret devrine" giriyor. Kargaşada Korkunç İvan'ın bacanağı Boris Godunov, naipliğini yaptığı velihatı hallederek tahta çıkıyor. Fetret dönemine son verdiği için önce bir "mesih" olarak karşılanıyor ama çarın zulmü halkı uzaklaştırıyor ve dedikodular başlıyor: "Çareviç'i Boris Godunov katletti!"Çareviç'in annesi Maria Fiodorovna dedikoduların baş müsebbibi sayıldığından hemen manastıra kapatılıyor. Çarlığın otoritesine ve şanına gölge düşüren bu uğursuz söylentiyi ağzına alan herkes ya Sibirya'ya sürülüyor ya infaz ediliyor. Tanıkların dilleri ve kulakları kesiliyor. Kente lanet çöküyor. Çareviç'in ölüm çanlarını çalan- felaket habercisi- katedralin çanı bile "halkı isyana teşvik ettiği" gerekçesiyle çılgınlıktan nasibini alıyor. Çanı, tokmağını -yani "dilini"- kopartarak Sibirya'ya gönderiyorlar. Çan ancak 300 yıl sonra şehre dönebiliyor. SAKINCALI OPERABitmedi.Puşkin 1825'te trajediden iki asır sonra öyküyü kaleme alıyor. Yazarın "başyapıtım" diye tanımladığı eser hemen sansürleniyor, ancak 1866'da kırpılarak sahneye konulabiliyor.Temsilin sansürsüz halinin ilk defa sahneye konması 2007'de; o da Rusya'da değil, ABD'de!Mussorgsky'nin bestelediği Boris Godunov Operası'nın serüveni de farklı değil. Besteci ilk librettoyu 1869'da yazıyor. O da sansür yiyince, ikinci bir libretto yazmak zorunda kalıyor. Boris Godunov, başka deyişle kutsal ve derin Rus devletinin laneti, halka halka böyle işte yüzyıllara, Kanlı Dimitri Kilisesi çanından edebiyatçılara, müzisyenlere dek uzanıyor.O nedenle İtalya'nın müzik mabeti La Scala Operası'nın bu yıl sezonu Boris Godunov ile açması bir olay oldu. Godunov sıradan bir opera değil. Gerisindeki bu yüklü tarih nedeniyle hâlâ siyasi görülen bir yapıt. Hele de şimdi. Putin Rusyası zulmü ve Ukrayna savaşı çılgınlığı nedeniyle. Eserin seçiminin başlı başına olay sayılmasının başka nedeni, Ukrayna savaşı başlangıcından beri Rus yapıtlara uygulanan ambargonun kırılması. Savaşın başında Scala'nın bizzat Rus orkestra şefi Valery Gergiev, "savaşa karşı çıkmadığı" için uzaklaştırılmıştı. Bazı yerlerde Çaykovski'nin Kuğu Gölü'ne bile ambargo uygulanmıştı. İşte şimdi Godunov'un âlâyı vâlâyla Scala da gün ışığına çıkması, bu absürtlüğe son veriyor. Godunov bu nedenle de bir kilometre